Memos 
Live events & webinars 
Industry Newsletters
Trend Reports
علی‌اکبر ولایتی، مشاور عالی رهبر جمهوری اسلامی در امور بین‌الملل، از روز ۱۵ تا ۱۸ فوریه در سفری رسمی، از عراق بازدید کرد. او اظهاراتی در مورد مسائل داخلی عراق، از جمله انتخابات این کشور، بیان کرد که باعث جنجال در عرصهٔ سیاسی عراق شد.
ولایتی روز ۱۷ فوریه در کنفرانس تأسیس مجمع تقریب وحدت اسلامی در بغداد گفته بود اجازه نخواهیم داد «کمونیست‌ها و لیبرال‌ها بار دیگر زمام امور را به دست بگیرند.»
واضح است که اشارهٔ ولایتی، به ائتلاف جنبش صدر، جنبش مدنی و حزب کمونیست عراق در انتخابات پیش روی عراق بوده است. مقتدی صدر، رهبر جنبش صدر، از زمان انتخابات ۲۰۱۴ موضعی مستقل از ایران اتخاذ کرده است. پیروان او به طور مداوم علیه ایران و نمادهای منطقه‌ای آن مانند قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس ایران، شعارهایی سر می‌دهند.
رائد فهمی، دبیر کمیتهٔ مرکزی حزب کمونیست عراق، که نامزد ائتلاف سائرون با همراهی جنبش صدر تشکیل شده است، اظهارات ولایتی را مداخله در امور داخلی عراق و علیه قانون اساسی این کشور دانست.
اظهارات ولایتی خشم نهادهای مدنی را نیز برانگیخته است. فائق الشیخ علی، یکی از اعضای پارلمان از جنبش مدنی، روز ۱۷ فوریه در یک پست فیس‌بوکی نوشت که این اظهارات، تحقیر عراقی‌هاست. او نوشت: «جنبش مدنی، لیبرال‌ها، کمونیست‌ها، ملی‌گرایان، دموکرات‌ها و تمامی مردم باشرف عراق، به علی‌اکبر ولایتی و سایر ایرانی‌ها اجازه نخواهند داد تا در امور داخلی عراق دخالت کنند.»
جریان‌های سنی‌مذهب نیز به نوبهٔ خود به اظهارات ولایتی واکنش نشان دادند. عبدالکریم عبطان، یکی از رهبران صاحب‌نام جنبش ملی عراق، در یک مصاحبهٔ تلویزیونی گفت: «ما برای ولایتی یا هیچ‌کس دیگری کار نمی‌کنیم… ما عراقی هستیم. پروژهٔ ملی ما، پروژهٔ عراقی است. حتی اگر ولایتی نفوذی بر یکی دو عراقی داشته باشد، این نفوذ دوام نخواهد داشت. به هیچ‌کس اجازه نخواهیم داد که با هزینهٔ عراقی‌ها اعمال نفوذ کند و در امور داخلی این کشور مداخله نماید.»
ولایتی غیر از دیدارهای رسمی با فوآد معصوم، رئیس‌جمهوری و حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق، با رهبران شیعهٔ نزدیک به ایران نیز دیدار کرد. برخی از این افراد عبارتند از نوری المالکی، نخست‌وزیر پیشین؛ عمار حکیم، رئیس جنبش الحکمة، هادی العامری، رئیس سازمان بدر و همام حمودی، رئیس مجلس اعلای اسلامی عراق.
گزینش این افراد برای ملاقات با ولایتی، نشان می‌دهد که ایران نگران تشتت در میان جامعهٔ شیعیان عراق است که می‌تواند بازتابی جدی در فضای پسا-انتخابات داشته باشد و به تشکیل دولتی در عراق منجر شود که از ایران فاصله بگیرد.
حیدر نوری صادق الملا، یکی از مقام‌های جبهه گفت‌وگوی ملی عراق، به المانیتور گفت: «دست‌نشانده‌های ایران در عراق دیگر نمی‌توانند از کارت‌های فرقه‌ای استفاده کنند زیرا مردم عراق نسبت به این حرکات آشنایی پیدا کرده‌اند. بنابراین، ایران در تلاش است تا از خارج، خیابان‌های عراق را به حرکت درآورد و نتیجهٔ انتخابات به نفع جناحی باشد که هنوز دستور کار این کشور را دنبال می‌کند.»
ملا به سخنان رحیم‌پور ازغدی، یکی از اعضای شورای عالی انقلاب فرهنگی ایران اشاره می‌کند. ازغدی گفت: «ما در کشورهایی در منطقه که نزدیک به آمریکا باشند، مداخله می‌کنیم تا رژیم حاکم را در آن‌ها به زیر بکشیم و بتوانیم کنترل‌شان کنیم. پنج کشور هستند که دیگر به دست واشینگتن اداره نمی‌شوند و تحت کنترل آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، قرار دارند.»
ملا از وزیر خارجهٔ عراق خواست تا موضعی شفاف در مورد دخالت ایران در امور عراق اتخاذ کند. او گفت: «عراق بخشی از آن محور سیاست فرقه‌ای نخواهد شد که ایران می‌خواهد در منطقه ایجاد کند.»
احمد محجوب، سخن‌گوی وزارت خارجهٔ عراق، روز ۲۲ فوریه در واکنش به سخنان ازغدی دربارهٔ کنترل عراق از سوی ایران و اعدام صدام حسین به دست [عاملان] ایران، گفت: «عراق تحت سیطره یا کنترل هیچ کشور خارجی نیست.»
طبق معمول، ولایتی در سفرش به نجف، به دیدار آیت‌الله علی سیستانی و سایر مراجع نرفت. سیاست چهره‌های مذهبی نجف این است که ایرانیانی را که دربارهٔ امور داخلی عراق سخنان تحریک‌آمیزی می‌گویند، به حضور نمی‌پذیرند.
مصطفی فحص، کنش‌گر شیعهٔ لبنانی، گفت که ولایتی طی اظهاراتش در کنفرانس بغداد، خامنه‌ای را رهبر مسلمانان نامید و اسمی از آیت‌الله سیستانی نبرد؛ با این‌که سیستانی نقش مهمی در ثبات عراق بازی کرده است. فحص گفت این شاهدی بر موضع منفی ایران نسبت به آیت‌الله سیستانی است.
ولایتی از حشد الشعبی نیز خواسته است تا در برابر نیروهای آمریکایی در عراق بایستند. او در سخنرانی خود گفت که آمریکایی‌ها در حال ایجاد یک پایگاه ناتو در عراق با کمک برخی کشورهای اسلامی هستند تا از وحدت در میان مسلمانان جلوگیری کنند. او گفت که ایران اجازه نخواهد داد نقشهٔ آمریکایی‌ها عملی شود. او همچنین گفت که این نقشه، برای مسدود کردن گذرگاه زمینی میان تهران، بغداد، دمشق و بیروت، طراحی شده است.
ولایتی در طول دیدارش با مالکی نیز گفت که نیروهای آمریکایی نباید در شرق فرات حضور داشته باشند. وی افزود: «جبههٔ مقاومت نباید به ناتو اجازه دهد تا در غرب آسیا پایگاه ایجاد کند.»
ناتو اخیراً با درخواست آمریکا موافقت کرده که مأموریتش را در عراق گسترش دهد و به آموزش نیروهای امنیتی عراق بپردازد.
شبه‌نظامیان حامی ایران بی‌درنگ پاسخ دادند. شیخ اکرم الکعبی، دبیرکل جنبش نجباء حزب‌الله، روز ۲۱ فوریه گفت که تلاش‌های جدی «برای پاک‌سازی خاک عراق از حضور آمریکایی‌ها و هسته‌های خفتهٔ تروریستی انجام خواهیم داد. ما علیه این موضوع که آن‌ها تحت نام‌ها و عناوین مختلف، زیر حمایت آمریکا باشند، هشدار داده‌ایم.»
عبدالباری زیباری، رئیس کمیتهٔ روابط خارجی پارلمان عراق، اظهارات ولایتی را محکوم کرد و گفت: «هرگونه اظهاراتی که خارج از هماهنگی با دولت عراق باشد، می‌تواند باعث بازخورد منفی از جانب افکار عمومی عراق شود؛ به‌ویژه آن‌که با اهداف انتخاباتی انجام گیرد.»
ایران به فشار بر اقمارش در عراق ادامه خواهد داد تا ائتلافی قوی علیه رقبای‌شان ایجاد کنند و اطمینان یابند که اکثریت آرا را کسب می‌کنند و می‌توانند پس از انتخابات دولت تشکیل دهند.
