احزاب کرد به دنبال حمایت آمریکا برای عملیات در ایران

گروه‌های کرد مخالف حکومت ایران با امید به این که ایالات متحده در مقابلهٔ مستقیم با جمهوری اسلامی جدی است، در تلاش هستند تا بخشی از سیاست کاخ سفید برای تضعیف و نهایتاً سرنگونی حکومت تهران باشند.

مصطفی هجری، رئیس حزب دموکرات کردستان ایران، بین روزهای ۱۱ تا ۱۷ ژوئن به واشینگتن رفت تا با مقام‌های وزارت خارجه، نمایندگان کنگره و کارشناسان اتاق‌های فکر در مورد شرایط در ایران گفت‌وگو کند. با این‌که ملاقات چهره‌های اپوزیسیون حکومت ایران با مقام‌های آمریکایی و سخنرانی‌شان در مجامع واشینگتن امری کم‌سابقه نیست، اما این بار میزان ملاقات‌ها در اتاق‌های فکر مختلف، نشانگر تجدید علاقهٔ آمریکا به گروه‌های کرد است که با سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در کوه‌های کردستان، واقع در غرب ایران، می‌جنگند.

مضاف بر این، المانیتور دریافته است که هجری پیشتر با مقام‌های اداره دموکراسی، حقوق بشر و کار در وزارت خارجه دیدار داشته و این بار با مقام‌های دفتر ایران در آن وزارت‌خانه ملاقات کرده است. در این راستا، فواد بیگی‌زاده، نماینده حزب دموکرات کردستان ایران در سلیمانیه، به المانیتور گفت که از هیچ‌گونه ملاقات محرمانه با نمایندگان کنگره که برخی گزارش‌ها حاکی از آن بودند، اطلاعی ندارد.

یک بیانیه که در وب‌سایت حزب دموکرات کردستان ایران دربارهٔ دیدار هجری از وزارت خارجه در ۱۵ ژوئن منتشر شده است، قید کرده: «برخلاف دیدار‌های پیشین که اکثرا مباحث حقوق بشری مورد بحث قرار می‌گرفت، نشست‌های اخیر حول محور مجموعه‌ای از مسائل مهم سیاسی و تأثیرگزار بر ایران و نقش حزب دمکرات می‌چرخید و… هیئت‌های آمریکایی خواستار شنیدن و درک خواست‌های ملت کورد بودند.»

مرکز تحقیقات سیاست‌گذاری لندن که یک اتاق فکر در نیویورک است و گفته می‌شود که بر دیدگاه پرزیدنت دونالد ترامپ در مسائل خاورمیانه -و به طور اخص در مورد ایران- اثرگذار است، روز ۱۳ ژوئن هجری و یک رهبر دیگر کرد را برای گفت‌وگو در مورد مسائل ایران دعوت کرد.

الی ام گولد، مشاور ارشد رئیس مرکز تحقیقات سیاست‌گذاری لندن، در جلسه روز ۱۳ ژوئن به وب‌سایت کردستان ۲۴ گفت: «ما نیاز داریم که اقداماتی قاطع انجام دهیم اما سئوال اینجاست که چگونه؟ به وسیلهٔ گفت‌وگو با رهبران کرد که ریاست برخی گروه‌های اپوزیسیون را در ایران در دست دارند، باید تلاش کنیم تا تغییر را در رهبری آن کشور رقم بزنیم.» مرکز لندن که جلسات منظمی را در مورد استقلال کردستان برگزار کرده است، خواستار آن نشده که مانند افغانستان و عراق، در ایران نیز مداخله مستقیم آمریکا انجام شود. اما تلاش می‌کند تا نوعی «توافق دفاعی انجام شود که ملت‌هایی که دیدگاه‌های مشترکی با یکدیگر دارند، گرد هم آیند و تمهیدات نظامی لازم برای ایجاد ثبات فراهم شود.» پشت صحنه، به نظر می‌رسد که گروه‌های کرد اپوزیسیون خود را به عنوان یک شریک ایده‌آل مطرح می‌کنند زیرا پتانسیل نظامی مناسبی مانند جنگجویان مسلح و منابع اطلاعاتی انسانی در داخل ایران دارند.

هجری به کردستان ۲۴ گفت: «ما کردهای ایران متحدترین نیروی اپوزیسیون هستیم. ما تلاش می‌کنیم تا دوستان و شرکایی را برای ایفای نقشی حساس در تغییر رژیم جمهوری اسلامی به سمت خود جلب کنیم.»

عبدالله مهتدی از حزب کومه‌له که در نشست روز ۱۳ ژوئن همراه با هجری شرکت کرده بود، پیام مشابهی را منعکس کرد و گفت که «تغییر رژیم» در ملاقات‌های او و هجری در واشینگتن، شامل انستیتو هودسون و انستیتو واشینگتن برای سیاست‌گذاری خاور نزدیک، به بحث گذاشته شد.

جان بولتون پیش از آن‌که مشاور امنیت ملی شود، در اوت ۲۰۱۷، گزارشی را منتشر کرد که در آن به طور علنی از دولت ترامپ خواسته بود تا با خروج از توافق اتمی به ایران فشار بیاورد و به ناآرامی‌ها در داخل ایران دامن بزند. این نوشته که عنوان آن «استراتژی خروج از توافق اتمی» است، توصیه می‌کند که آمریکا «از خواسته‌های ملی کردها، از جمله کردهای ایران، عراق و سوریه پشتیبانی کند» و «به بلوچ‌ها، اعراب خوزستان، کردها و دیگران کمک کند.» او تأکید کرد که ایران «باید در صدر اولویت‌های دیپلماتیک دولت باشد و زمان، توجه و منابع کافی به آن اختصاص داده شود.»

سفر رهبران کرد به واشینگتن بلافاصله پس از آن صورت می‌گیرد که علی‌رغم تعهدات متعدد مقام‌های کردستان عراق، چندین درگیری نزدیک مرز ایران و عراق میان پیکارجویان حزب دموکرات کردستان ایران و سپاه پاسداران انقلاب اسلامی صورت گرفت. سپاه گفت که هفت «ضد انقلاب» در درگیری‌ها کشته و زخمی شدند، در حالی که حزب دموکرات کردستان ایران اظهار کرد که افرادش ۹ عضو سپاه را کشتند و ۱۸ تن دیگر را در نزدیکی اشنویه، استان آذربایجان غربی، مجروح کردند.

سپاه بسیاری از نخستین نبردهایش را در دهه ۱۹۸۰ میلادی، علیه شبه‌نظامیان کرد انجام داده بود و از آن زمان نوعی فوبیا نسبت به آن‌ها پیدا کرده و این گروه‌ها را تهدیدی ملموس می‌شمارد. در واقع، تقریباً تمامی رده‌های بالای سپاه پاسداران پس از انقلاب ۱۳۵۷ در جنگ با شبه‌نظامیان کرد شرکت داشته‌اند. گروه‌های کرد ایرانی هنوز علی‌رغم بی‌میلی دولت اقلیم کردستان عراق، هزاران پیشمرگه در کمپ‌های کردستان عراق دارند. 

از زمانی که نچیروان بارزانی، نخست‌وزیر دولت اقلیم کردستان عراق، در ماه ژانویه گفت که دولتش اجازه نخواهد داد خاک آن برای حملهٔ گروه‌های کرد به خاک ایران استفاده شود، تنش‌ها بالا گرفت. این اقدام بارزانی متعاقب فشارهای اقتصادی و سیاسی ایران صورت گرفت که پس از همه‌پرسی استقلال کردستان در سپتامبر گذشته ایجاد شد.

با توجه به مرز طولانی میان ایران و کردستان عراق، مقام‌های تهران به کرات هشدار دادند که این منطقه می‌تواند از جانب اسرائیل، عربستان سعودی و آمریکا برای تحریک ناآرامی در ایران به کار گرفته شود. در این راستا، علی‌اکبر ولایتی، مشاور امور بین‌الملل رهبر جمهوری اسلامی، روز هفتم فوریه گفت: «اگر رفراندوم کردستان عراق موفقیت‌آمیز بود؛ امروز تانک‌های اسرائیل در مرزهای کرمانشاه حضور داشتند.»

در پی درگیری‌های اخیر، یک هیئت ایرانی از کنسولگری جمهوری اسلامی در اربیل، رسماً در ۱۱ ژوئن به دولت اقلیم کردستان عراق اعتراض کرد و به آنان یادآور شد که ایران حق حمله به «کانون تهدید» را محفوظ می‌داند. منظور آن‌ها حزب دموکرات کردستان ایران بود. اما حزب دموکرات کردستان ایران که از تعهدات دولت اقلیم به حکومت ایران آگاه است، راه‌های جدیدی برای عملیات در خاک ایران به کار می‌گیرد و مدارکی باقی نمی‌گذارد که این حملات به کمپ‌های درون خاک عراق ارتباط پیدا کنند. بیگی‌زاده به المانیتور گفت: «ما به دولت اقلیم کردستان گفتیم شواهدی ارائه کند که یک پیشمرگهٔ ما از درون کمپ‌های اینجا اعزام شده باشد.»

حزب دموکرات کردستان ایران پس از قریب به یک دهه وقفه در عملیات مسلحانه در خاک ایران، طی دو سال گذشته این حملات را از سر گرفت و شکل جدیدی را از ایجاد شور و حرارت با تعلیم و مجهز کردن اعضای پنهان حزبشان درون ایران ایجاد کردند. این اعضا، حملاتی با ابعاد اندک اما به طور منظم را ترتیب می‌دهند. مضاف بر این، حزب دموکرات کردستان ایران تعدادی از واحدهای پیشمرگه‌اش را به مرز با ایران در سیداکان، واقع در استان اربیل، اعزام کرده است. در آن‌جا چریک‌های حزب کارگران کردستان (پ.ک.ک) نیز درگیری‌های مرگباری با کماندوهای ارتش ترکیه دارند. طبق گزارش‌ها، به موازات آن‌که هجری به واشینگتن سفر می‌کرد، گروهی متشکل از حدود ۱۲ مرد و زن کرد که در ماه‌های اخیر به حزب دموکرات کردستان ایران پیوسته بودند، آموزش‌های نظامی خود را در کوه‌ها به پایان رساندند و اعلام کردند که آمادهٔ نبردند.

چندین شهروند کرد در دو سوی مرزهای کردستان ایران و عراق به المانیتور گفتند که سپاه پاسداران انقلاب اسلامی در حال ساختن جاده‌های شوسه است تا به کوه‌های مرتفع دسترسی داشته باشد و بتواند نیروهایش را راحت‌تر به این نقاط برساند. بسیاری از ساکنان این مناطق گفتند در حالی که گذار به دو سوی مرز برای افراد محلی در گذشته راحت‌تر بود، اکنون با وجود این پست‌های دیده‌بانی، بسیار خطرناک‌تر شده است.

ایران پس از روی کار آمدن ترامپ در سال ۲۰۱۷ و به‌ویژه در پی خروج او از برجام در ماه گذشته، تحت فشار بین‌المللی فزاینده‌ای قرار گرفته است. در حالی که جمهوری اسلامی درگیر جنگ‌های نیابتی علیه آمریکا و متحدان منطقه‌ای این کشور است، شبه‌نظامیان کرد ایرانی امیدوارند که بتوانند با کشیده‌شدن نبرد به داخل ایران، مطرح شوند. در این راستا، گروه‌هایی مانند حزب دموکرات کردستان می‌گویند که آماده‌اند تا بار دیگر با جمهوری اسلامی رویارویی کنند.

صلاح بایزیدی، نمایندهٔ حزب کومه‌له در واشینگتن که مهتدی و هجری را در دیدارهای اخیرشان همراهی می‌کرد، به المانیتور گفت: «در هفت سالی که من اینجا بوده‌ام، گروه‌های معارض کرد ایرانی در اخبار وارد نمی‌شدند؛ در حالی که کردهای سوری و عراقی حضور داشتند. ما بر این باوریم که فصل جدیدی آغاز شده است و می‌خواهیم آمادگی داشته باشیم که بخشی از آن شویم.»