درخت کریسمس در حلب

تصمیم دولت ترامپ مبنی بر به رسمیت شناختن بیت المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل، که باعث واکنش خشمگینانه ۱۲۸ کشور در مجمع عمومی سازمان ملل در هفته گذشته شد، بخشی - اما نه همه - شادی مسیحیان خاورمیانه برای کریسمس را از بین برده‌است.

علاوه بر پیامدهای دیپلماتیک فاجعه‌باری که هفته گذشته بررسی کردیم، پاپ فرانسیس، اسقف اعظم کلیسای کانتربری و رهبران کلیساها و گروه‌های مسیحی در بیت المقدس و در سراسر منطقه همگی با تصمیم ترامپ مخالفت کردند. به گزارش عمر مصطفی از قاهره، گروه‌های مسلمان، مسیحی و سکولار در مخالفت با تصمیم ترامپ درباره بیت المقدس با یکدیگر متحد هستند. مایک پنس، معاون رئیس جمهور آمریکا مجبور شد سفرش به منطقه را به تاخیر بیاندازد، چرا که در نتیجه این تصمیم، گروه‌های مسیحی از اقدامات دولت ترامپ در مورد اصلاح قانون مالیات استقبال کمی می‌کنند و یا حتی شاید اصلا استقبال نکنند.

با وجود تحولاتی که در بیت المقدس اتفاق افتاد، در شهر بیت لحم هنوز شادی در بین مردم دیده می‌شد. به گزارش ابراهیم عبدالهادی، "کلیسای المهد پس از اینکه در سال گذشته موزائیک‌های قدیمی سقفش را مورد بازسازی جدی قرار داد، با رویی گشاده به مسیحیان خوش آمد گویی می‌کند."

به گفته عبدالهادی، این کلیسا در لیست میراث جهانی یونسکو قرار دارد و بنا بر گفته‌ها قدیمی‌ترین کلیسای جهان است که مورد استفاده قرار می‌گیرد. "ساختمان اصلی این کلیسا در قرن چهارم توسط امپراتور روم کنستانتین اول روی غاری ساخته شده‌است که گفته می‌شود محل تولد مسیح بوده‌است. در اوایل قرون وسطی ساختمان‌های دیگر به این بخش اصلی اضافه شده است. این کلیسا امروزه زیر نظر اعضای کلیسای ارتدوکس یونان، محافظان سرزمین مقدس و اعضای کلیسای ارمنستان اداره می‌شود. این کلیسا، پس از کلیسای مقبره مقدس در بیت المقدس، یکی از مهمترین کلیساهای جهان دانسته می‌شود."

متاسفانه یکی از مهمترین کلیساهای ترکیه روزهای سختی را پشت سر می‌گذارد. به گزارش محمود بُزارسلان کلیسای ارمنی گیراگوس مقدس در شهر دیاربکر که سال‌ها مورد استفاده قرار نمی‌گرفت و یا مورد سوء استفاده قرار می‌گرفت در سال ۲۰۱۲ بازگشایی شد. اما این کلیسا دوباره و در نتیجه درگیری بین نیروهای امنیتی ترکیه و نیروهای حزب کارگران کردستان در سال ۲۰۱۵ آسیب دید و مورد هتک حرمت قرار گرفت. به نوشته بُزارسلان، برای غفور تورکای یکی از اعضای هیئت مدیره این کلیسا، "قبول این واقعیت که افراد تخریبگر پتک به دست توانستند وارد کلیسا شوند و پرستشگاه را تخریب کنند در حالیکه اعضای هیئت مدیره فقط پس از کسب اجازه توانستند وارد کلیسا شوند، کمی سخت است."

با این وجود شکست دولت اسلامی در عراق و سوریه خبر خوبی است. کسانیکه از خانه‌هایشان در مناطق تحت کنترل این گروه رانده شده بودند به شهرها و روستاهایشان برمی‌گردند تا آنها را بازسازی کنند. به گزارش عمر ستار، در ماه اکتبر در عراق ۴۵۰۰۰۰ مسیحی با وابستگی‌های سیاسی مختلف حضور داشتند. به نوشته ستار، "خواست مسیحیان عراق برای زندگی در امنیت و داشتن حقوق مدنی فراتر از میل به داشتن استقلال سیاسی است. این بدین سبب است که هم گروه‌های مختلف شبه نظامی و مسلح آنها را آزار داده‌اند و هم گروه‌های مختلف سیاسی از آنها سوء استفاده کرده‌اند. گروه‌های سیاسی از اقلیت بودن مسیحیان برای کسب حمایت و همدلی بین المللی استفاده کرده‌اند."

شاید مناسب باشد که این ستون را با بازگشت به حلب به پایان برسانیم. در حلب جشن‌های کریسمس برگزار می‌شود و درخت‌های کریسمس در هر طرف دیده می‌شوند. مردم از مذاهب مختلف از تعطیلات این عید برای بیان آروزی پایان جنگ و بازگشت به شرایط عادی استفاده می‌کنند. ماه گذشته بخشی از بازار قدیمی شهر بازگشایی شد. گشایش آهسته امور در حلب با وجود شکننده بودن (هفته گذشته یک حمله توسط یک گروه مسلح صورت گرفت) برای ما یادآور چیزی شد که دو سال پیش در شرایطی که جنگ در اوج خود قرار داشت، در این ستون نوشتیم: "پیروزی نیروهای دولتی سوریه در حلب می تواند آغاز پایان تفکر فرقه گرایانه در این شهر باشد که پیش از سال ٢٠١١ اثری از آن در این شهر وجود نداشت. هیچ شهری به اندازه حلب نمی تواند شروع کننده پایان درد های سوریه باشد. پیروزی نیروهای دولتی در حلب راه را بر روی توجیه حمایت غرب از نیروهای جهادی که می خواهند مذبوحانه جنگ را در بقیه کشور ادامه دهند می بندد. در پی چنین تحولی، داعش و القاعده احتمالا ترجیح می دهند به نقاط دیگری مانند لیبی نقل مکان کنند، جائی که از بمباران ائتلاف ضد داعش و روسیه و حملات نیروهای سوری که توسط ایران حمایت می شوند در امان باشند."

پیام تبریک کریسمس پاپ فرانسیس در هفته گذشته حاوی امیدی بر اساس احترام متقابل و رحمت برای خاورمیه بود. او گفت: "آنهایی که با ما تفاوت فرهنگی یا مذهبی دارند نباید دشمن‌مان دانسته شوند و مانند دشمن با آنها برخورد شود بلکه باید همسفران‌مان دانسته شوند - با ایمان راسخ به اینکه شرط سعادت هر کس سعادت همگان است. پاک بودن نیت مهم است چرا که گفتگو بیان واقعی انسانیت ماست و نه یک استراتژی برای دستیابی به اهداف خاص. گفتگو راهی است به سمت حقیقت، راهی که باید با صبر و حوصله طی شود تا رقابت به همکاری تبدیل شود."