بازی خطرناک ابومازن در نوار غزه

روابط فتح و مصر در "مرحله حساس"

به نوشته عدنان ابوعامر، "رابطه فتح - و به خصوص رئیس جمهور محمود عباس - با مصر به مرحله‌ای حساس رسیده است."

عباس به بدترین شکلی که می‌شد تصورش را کرد، بازی کرده‌است. نقشه او برای فشار به حماس از طریق قطع حقوق کارکنانش و قطع برق در نوار غزه، موجب خشم ساکنین آنجا شده‌است. عبدالفتاح سیسی، رئیس جمهور مصر طرح‌های محمود عباس را رد کرده و این امر باعث کاهش روابط دو طرف شده است.

توافقی که با طراحی مصر و امارات متحده عربی بین حماس و محمد دحلان، رئیس سابق فتح در غزه و رقیب محمود عباس، برای رساندن سوخت مورد نیاز به غزه طی عید فطر بسته شده، نمک روی زخم محمود عباس پاشیده است.

دحلان که اهل کمپ پناهندگی خان یونس در نوار غزه است، زمانی دشمن سرسخت حماس بود. علاوه بر درگیری‌های خیابانی با حماس در زمان حضورش در فتح، دحلان در توطئه‌ای که آمریکا برای سرنگونی دولت حماس - که در سال ۲۰۰۶ در انتخابات برنده شد - طراحی کرده بود، مشارکت داشت. دحلان پس از متهم شدن به فساد و مشارکت در قتل رهبر سازمان آزادیبخش فلسطین، یاسر عرفات در سال ۲۰۱۲ مجبور به فرار به امارات متحده عربی شد. او به صورت غیابی محاکمه شد. او پس از رفتن به امارات متحده عربی، به سمت مشاور محمد بن زايد آل نهيان، ولیعهد ابوظبی و معاون فرمانده کل قوای امارات متحده عربی منسوب شد.

به نوشته شلومی الدار، سمير المشهراوي مرد دست راست دحلان که به تازگی به غزه بازگشته است، در سال ۲۰۰۴ به اسماعیل هنیه، رهبر حماس که در گریز از حملات هلیکوپترهای اسرائیلی بود پناه داده بود. این مسئله رابطه شخصی غیرمعمولی بین این دو نفر برقرار کرده‌است.

المانیتور قرار گرفتن حماس در وضعیت دفاعی پس از نشست اسلامی عربستان و ایالات متحده که طی آن این گروه به همراه القاعده و دولت اسلامی در موقعیت بسیار بدی قرار گرفتند، را پوشش داده‌است. این تحولات باعث شد حماس روابطش با ایران و روسیه را بهبود دهد. حماس نیز مانند عباس با دستان خالی بازی می‌کند اما به نظر می‌رسد که بهتر از او عمل می‌کند. حماس تا کنون در برقراری رابطه با مصر و امارات متحده عربی و استفاده از دحلان از عباس موفقتر بوده‌است.

بدون شک بازگشت دحلان را - اگر اتفاق بیفتند - به سختی می‌توان پیروزی برای حماس دانست. اگر دحلان اجازه ورود به غزه را پیدا کند چیزی بیشتر از یک اسب تروا برای قاهره و ابوظبی نخواهد بود. دو کشور خواهان این هستند که در نهایت جنبش مقاومت اسلامی را که از نظر آنها هم پیمان اخوان المسلمین است، سرنگون کنند.

در همین حال و در حالی که روابط بین فتح و مصر به پایینترین سطح خود رسیده بود، تشکیلات خودگردان فلسطینی نماینده‌ای را برای شرکت در کنفرانس سازمان مجاهدین خلق ایران فرستاد. احتمالا انگیزه آنها از این کار دادن برگ سبزی به عربستان سعودی بود که عباس به شدت به کمکش نیازمند است.

احمد ملحم می‌نویسد، " با توجه به  پیروی کردن تشکیلات خودگردان فلسطینی از مواضع عربستان سعودی در اکثر مسائل منطقه‌ای و حمایت مالی‌ای که آنها از ریاض دریافت می‌کنند از یک طرف و حمایتی که ایران از گروه‌های مقاومت و به خصوص حماس و جهاد اسلامی می‌کند از سوی دیگر، روابط ایران و تشکیلات خودگردان بدون نشانه‌ای از کوچکترین بهبود به بدی می‌گراید."

قطر و عراق

به گزارش مصطفی سعودن قطر که به دنبال بهبود روابطش با عراق است به میزبانی اعضای خانواده و وفاداران به صدام حسین، دیکتاتور پیشین عراق و همچنین سیاستمداران سنی برجسته اپوزیسیون عراقی ادامه می‌دهد.

سعدون می‌نویسد، "ساجده خیرالله طلفاح همسر صدام حسین، ناجی صبری الحدیثی آخرین وزیر امور خارجه رژیم صدام و ارشد یاسین یار دیرین (و داماد) صدام حسین از جمله معروفترین چهره‌هایی هستند که در قطر زندگی می‌کنند."

وی در ادامه می‌گوید، "شخصیت‌های عراقی دیگری نیز در قطر زندگی می‌کنند. مانند عبدالحکیم السعدی، بردار عبدالمالک سعدی که بسیاری او را بزرگترین روحانی سنی در عراق می‌دانند، طارق الهاشمی معاون رئیس جمهور سابق این کشور که توسط دولت عراق به تروریسم متهم شده است و چهره‌های دیگر آکادمیک و مخالفان نظامی."

به نوشته سعدون، بعید است که قطر بخواهد مهمانان عراقی‌اش را طرد کند و یا تحویل این کشور دهد چرا که آنها باعث می‌شوند قطر در مقابل عراق و دیگر کشورهای منطقه اهرم فشاری در دست داشته باشد.

او می‌نویسد، "قطر احتمالا نمی‌خواهد همان کاری را بکند که دولت عراق با اخراج اعضای سازمان مجاهدین خلق کرد. عراق برگی را از دست داد که می‌توانست با آن به دولت ایران فشار بیاورد. دوحه نمی‌خواهد هیچ کدام از اعضای اپوزیسیون عراق را اخراج کند چرا که می‌تواند از آنها به عنوان اهرم فشاری علیه این کشور استفاده کند. قطر همچنان مکانی مهم برای اپوزسیون عراق باقی خواهد ماند. حتی می‌توان قطر را مرکز حمایت از اپوزیسیون عراق، به خصوص گروه‌های سنی که به ایدئولوژی اخوان المسلمین نزدیکی دارند، دانست. اعضای این گروه‌ها اهرم فشار قطر نه فقط در مقابل عراق بلکه در مقابل اعضای دیگر شورای همکاری خلیج هستند."

برخورد محتاطانه روسیه با ارتش ترکیه در سوریه

به نوشته فهیم تاستکین هم ایالات متحده و هم روسیه در مورد دخالت نظامی ترکیه در سوریه محتاطانه عمل می‌کنند.

او می‌نویسد، "چیزی که همیشه در تنش‌های بین ترکیه و کردها به آن بی توجهی می‌شود این است که حضور نظامی ترکیه در سوریه برای روسیه و سوریه ناخوشایند است. … روسیه نمی‌خواهد که نیروهای ارتش ترکیه و گروه حیات التحریر الشام در سوریه حضور داشته باشند. مسکو تمایل دارد تا از نیروهای پلیس کشورهای مسلمان متحد خود مانند قزاقستان، قرقیزستان و ازبکستان برای برقراری نظم در ادلب استفاده کند. پس از اینکه ارتش سوریه کنترل حلب را به دست گرفت، روسیه یک نیروهای پلیس زبده ۲۵۰ نفری را از چچن و اینگوشتیا به آنجا فرستاد."

هفته گذشته در این ستون توضیح دادیم که چگونه نزدیکی سوریه و ایالات متحده در سوریه می‌تواند نفوذ روسیه در بین بازیگران منطقه‌ای را کم کند و برای ترکیه موقعیت‌هایی برای بهره برداری ایجاد کند. یکی از راه‌های ترکیه برای منفعت بردن از این وضعیت از طریق روابط بهبود یافته‌اش با ایران است. این بستگی به چیره دستی رجب طیب اردوغان در دیپلماسی مورد نیاز برای سامان دادن به  دخالت نظامی پرهزینه‌اش در سوریه دارد.

تاستکین می‌نویسد، "مسکو «خطر ترکیه» را ابزاری مفید برای تحریک سیاسی دیگران می‌داند ولی از اینکه ترکیه باعث پیچیده شدن مسائل شود می‌ترسد. ایالات متحده از این می‌ترسد که عملیات نظامی ترکیه در عفرین مانع موفقیت عملیات رقه برای بیرون راندن دولت اسلامی شود. این عملیات  با حضور نیروهای دموکراتیک سوریه (که عمدتا از رزمندگان کرد یگان‌های مدافع خلق تشکیل شده‌اند) - که مورد حمایت آمریکا هستند - اجرا می‌شود. اخلال در این عملیات روابط ایالات متحده و ترکیه را بیشتر از این مشکل دار می‌کند. … عوامل متعددی باعث تسکین آنکارا شده بودند: خواست ایالات متحده برای اعزام نیرو از پایگاه هوایی طبقه که هدفش نیروهای دولتی سوریه بود که به پایگاه‌های تمرین نظامی ایالات متحده در جوار مرز اردن نزدیک می‌شدند؛ و در نهایت سرنگون شدن هواپیمای سوری توسط آمریکایی‌ها. اما توافق هفته گذشته بین ایالات متحده و روسیه برای ایجاد مراکز کاهش تنش که شامل درعا، سویدا و قنیطره می‌شوند می‌تواند درها را برای همکاری بین این دو قدرت بزرگ بگشاید. این بدان معناست که تلاش ترکیه برای بهره بردن از اختلاف بین این دو قدرت بی حاصل مانده‌است."