لزوم همکاری ایالات متحده با ایران برای شکست دادن دولت اسلامی
المانیتور هفته گذشته و پیش از ترورهای دوگانه گروه دولت اسلامی در تهران در روز هفتم ژوئن نوشت، اولین "چهار حمله تروریستی از زمان اجلاس ریاض، توخالی بودن اتهام قرار داشتن ایران در مرکز تهدیدی که این گروههای تروریستی متوجه ایالات متحده، متحدینش و بسیاری انسان بی گناه است را نشان میدهد."
حملههای تروریستی در تهران باید بتواند بالاخره و در اسرع وقت منجر به بازنگری در منطقی شود که ایران، دولت اسلامی و القاعده را کنار هم قرار میدهد. نه تنها به خاطر اینکه ارتباطی بین ایران و این دو گروه وجود ندارد و ایران به عراق و سوریه برای مبارزه با این دو گروه کمک میکند، بلکه به این دلیل که هزینه چنین تفکری برای ایالات متحده و هم پیمانانش بسیار زیاد بودهاست و متحملا در آینده بیشتر نیز خواهد شد. فرماندهان دولت اسلامی که از زمان سفر دونالد ترامپ به ریاض، نشستی که در این شهر برگزار شد و پیامهای پس از آن با انرژی دو چندان دست به ترور میزنند ممکن است این رویدادها را به عنوان نشانهای از دوره جدیدی در جنگ فرقهای تفسیر کرده باشند. در چنین شرایطی، ضربه زدن به ایران میتواند راه گذر کردن به این دوره جدید باشد.
این نکته از دید ما بیرون نمانده که اهداف دولت اسلامی از ۲۱ مه تا کنون، بریتانیا (یک کشور "غربی")، منطقهای شیعه نشین در بغداد، شهری شیعه نشین (تهران) و مسیحیان قبطی مصر بودهاند.
بدون شک دولت اسلامی و القاعده انسانهای زیادی از مذاهب و فرقههای مختلف را کشتهاند و مجروح کردهاند و به این کارشان ادامه خواهند داد. به همین دلیل است که ما به مبارزهای مشترک برای دفاع از انسانیت و مقابله با تهدید همگانی علیه آن اعتقاد داریم و نه مبارزهای که در سیاستورزی هویت طلبانه فرقه گرای ارتجاعی که در منطقه غالب است، جانب یک طرف را میگیرد. معتقدیم در این مبارزه ایالات متحده نباید جانب یکی از طرفین را بگیرد.
پیام تسلیت دونالد ترامپ که شامل جمله "دولتهایی که از تروریسم پشتیبانی میکنند، خود را در خطر قربانی شدن توسط شری که خود به ترویج دادهاند قرار میدهند"، تنها به تعمیق بحرانهای منطقهای منجر میشود. بسیار مناسبتر میبود که در این پیام روی منافع مشترک در مبارزه همگانی علیه تروریسم تاکید شود.
به نوشته علی هاشم برای ایران این حملات تروریستی، "تخلفی آشکار از قوانین بازی ایست که کل منطقه را در آستانه سقوط در این دره هولناک قرار دادهاست. به گفته منابع امنیتی ایرانی، تهران چنین حملههایی را بخشی از جنگ نیابیای میدانند که بعضی از دولتهای منطقه در پاسخ به شکست سیاستهایشان در عراق، سوریه و یمن در طی پنج سال گذشته، علیه ایران به راه انداختهاند. نام بردن از این دولتها اهمیتی ندارد ؛ واقعیت این است که ایران به خوبی میداند که چنین حملاتی تلاشهایی عاجزانه برای اعمال فشار به دولت و مردم ایران است. اما برای ما بر عکس این اتفاق روی میدهد. این نشانه درست بودن انتخابهای ما از ابتداست. اگر ایران با این شیاطین در منطقه مبارزه نکرده بود، آنها خیلی زودتر از این وارد ایران شده بودند."
حتی اگر ایالات متحده و متحدینش با ایران اختلافاتی داشته باشند، دشمنی مشترکشان دولت اسلامی، که ایالات متحده مصمم به نابود کردنش است، میتواند نقطه آغاز خوبی برای حل اختلافات باشد.
دستگیریها و تحقیقات در مورد اولین حمله دولت اسلامی در ایران ادامه دارد. به نوشته فاضل هورامی، "برآوردن کردن تعداد ایرانیانی که به دولت اسلامی پیوستهاند سخت است. اما با توجه به اینکه چهار نفر از حمله کنندگان اهل یک شهر کردنشین بودند، میتوان گفت که تعدادشان میتواند زیاد باشد. رسانههای کردی پر از گزارشهایی در مورد پیوستن کردهای ایرانی به دولت اسلامی و به متحد القاعده جبهه فتح شام، که پیش از این جبهه النصره نامیده میشد، هستند. در واقع کانالهای تلگرامی کرد زبان مرتب با دولت اسلامی ویدئوهای زیادی از ورود کردهای ایرانی به موصل و رقه منتشر کردهاند."
بحرانیتر شدن روباط بین ترکیه و ایالات متحده بر سر مسئله قطر
به نوشته آمبرین زمان، رجب طیب "اردوغان امید زیادی به دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا داشت، اما دیدار ماه گذشتهاش با ترامپ دستاوردهای کمی داشتهاست. بی توجه به اعترضات ترکیه، ایالات متحده کردهای سوریه را مسلح میکند و بعید به نظر میرسد که قصد این را داشته باشد که فتح الله گولن را تحویل ترکیه دهد. گولن یک روحانی ترک است که طرفدارانش در ارتش متهم به شرکت در کودتای نافرجام ژوئیه ۲۰۱۶ هستند. همچنین ایالات متحده قصد تحویل رضا ضراب را نیز ندارد. ضراب یک تاجر طلای ایرانی- ترک است که با اعضای حزب عدالت و توسعه اردوغان روابط نزدیکی دارد و متهم به دور زدن تحریمهای ایران است. روز ششم ماه ژوئن، مجلس نمایندگان آمریکا به اتفاق آرا مصوبهای را تصویب کرد که خواستار این است که اعضای تیم امنیتی اردوغان که در سرکوب خشن تظاهر کنندگان طرفدار کردها در جلوی محل اقامت سفیر ترکیه در واشنگتن دخیل بودند، مورد محاکمه قرار گیرند. … به نظر میرسد که اردوغان و حلقه نزدیکشان معتقدند که توطئهای وسیعتر توسط ایالات متحده ترتیب داده شده تا ترکیه، قطر و ایران را تحت فشار قرار دهند. چنین طرز تفکری در اظهارات اردوغان در مهمانی افطار سفرای خارجی در آنکارا مشهود بود: «پشت بحران قطر، بازیای وجود دارد که ما تا کنون به چند و چون آن پی نبردهایم.»"
به گفته زمان، گرم شدن روابط بین مسکو و آنکارا را نیز باید به همه این موارد افزود. او مینویسد، "اردوغان همچنین به آندری کارلوف، سفیر روسیه که توسط یک افسر پلیس ترک در ماه دسامبر کشته شد، اشاره کرد که خود بسیار معنی دار است. «او مرتب پیش ما میآمد. یاد او به عنوان مردی نیک و دوست واقعی کشورمان در ذهنمان میماند.»...ترکیه در ماههای گذشته تلاش زیادی که که روابط نزدیکش با روسیه را نشان دهد. بخشی از این تلاش در پاسخ به تداوم حمایت ایالات متحده از یگانهای مدافع خلق کردهای سوریه است. این گروه رابطه نزدیکی با گروهی مسلح دارد که در ترکیه درگیریهای نظامی خونین به راه انداخته است."
سمیح ایدیز توضیح میدهد که، "اتحاد علیه قطر، اتحاد علیه اخوان المسلمین نیز هست. گروهی که از دید ریاض و قاهره سازمانی تروریستی است، اما اردوغان و حزب اسلام گرای عدالت و توسعه او اخوان المسلمین را گروهی از خانواده خودش میداند که باعث میشود این موضوع به عنوان محل نزاع با مصر و عربستان سعودی و همینطور امارات متحد عربی باقی بماند. روابط ترکیه با امارات متحده عربی، علیرغم تلاش دو طرف برای حل اختلافات همچنان پرتنش باقی میماند. امارات متحده عربی ترکیه را به حمایت از گروههای اسلام گرای تندرو متهم میکند. به گفته منابع دیپلماتیک، آنکارا در تلاش بوده در واشنگتن برای جلوگیری از قرار گرفتن اخوان المسلمین در لیست گروههای تروریستی لابی کند و تا حدودی نیز موفق بودهاست."
آیا بحران قطر باعث بهبود روابط ایران با حماس میشود؟
به نوشته عدنان ابوعامر، فشار روی قطر برای برخورد با حماس میتواند دوحه را مجبور کند، "که تسلیم شود و از حماس بخواهد حضورش در قطر را بدون کاهش دهد. با وجود اینکه این به معنی پایان حضور حماس در قطر نیست میتواند رفت و آمد مقامات حماس بین کشورها را محدود کند. با این وجود، رهبری جدید حماس که در داخل و خارج فلسطین توسط یحیی سنوار و اسماعیل هنیه شناخته میشود، در غزه حضور دارد و این میتواند پیامدهای خواسته قطر را کاهش دهد."
همچنین این مسئله میتواند به گشایش دیگری برای ایران منجر شود. همانطور که هفته گذشته گزارش کردیم، حماس هم اکنون نیز شرایط سختش را به خاطر نشست ریاض که در آن با دولت اسلامی، القاعده و حزب الله یکی دانسته شد، حس میکند. دوباره نزدیک شدن حماس به ایران میتواند نتیجه فشارهای بیشتر باشد.
حضور المانیتور در مذاکرات "مخفی"
روزنامه وال استریت ژورنال در روز ۹ ژوئن گزارش داد که مقامات ایالات متحده و روسیه گزارشهای مخفیای را در اردن درباره طرح روسیه برای مناطق کاهش تنش در سوریه برگزار کردهاند. مسلما برای خوانندگان المانیتور این مسئله جدید نبود چرا که لورا روزن هشت روز قبل از آن، یکم ژوئن، از این مذاکرات خبر داده بود.