آمریکا باید دست از "طرح ب" در سوریه بردارد

شکست نیروهای شورشی سوری که از سوی ترکیه حمایت می شونداز داعش، در جریان تصرف شهر راعی، قاعدتا باید هشداری بوده باشد به مقامات اطلاعاتی آمریکا چرا که طبق برخی از گزارش ها در حال تهیه "طرح ب" (طرح دیگری) در صورت شکست آتش بس اند. 

بنا به گزارش وال استریت ژورنال، سازمان مرکزی اطلاعات آمریکا (سیا) و متحدین منطقه ای آن در حال تهیه طرحی هستند که سلاح های پیشرفته تری، از جمله موشک های زمین به هوا را در اختیار نیروهای اپوزیسیون سوری بگذارند. ظاهرا عادات غلط در دایره سیاستگذاران در واشنگتن به صورت امری جا افتاده در آمده است. بخاطر داریم که طرح موسوم به "آموزش و تجهیز" چطور ٣٨٢ میلیون دلار هزینه در برداشت که نهایتا صرف آموزش ١٨٠ نفر گردید که از آن عده تنها ٩۵ نفر هنوز فعالند. اما بجای اینکه یک نتیجه منطقی از شکست طرح مذکور گرفته شود، که اینگونه برنامه ریزی ها عمل نخواهد کرد، اینک سی آی ا در حال مشورت با ترکیه و عربستان سعودی است که قابلیت نیروهای شورشی را بالا ببرد. این طرح جز مصیبت برای مردم سوریه حاصل دیگری نخواهد داشت. مردمی که به گزارش محمد الخطیب در هفته گذشته، پس از ۵ سال حمام خون که در سوریه در جریان بود، با برقراری آتش بس، برای مدت کوتاهی نفسی به راحتی کشیدند.

اختلاف بین آمریکا و ترکیه بر سر نقش کردهای سوری در جنگ علیه داعش و جبهه نصرت در شمال سوریه، موضوع را بیش از پیش پیچیده کرده است. این اختلاف نظر دلیل عمده ای خواهد بود که این طرح ب نیز با شکست روبرو شود.

به گزارش فهیم تاشتکین، عملیات پشتیبانی شده توسط ترکیه در راعی حاصلی جز یک شکست مفتضحانه نداشت. کارزاری که یک هفته از عمر آن می گذرد به نتیجه نرسیده و داعش مقاومت سختی از خود نشان داده است. به گزارش تاشتکین، این طرح در پی آن به مرحله اجرا در آمد که اردوغان به پرزیدنت اوباما پیشنهاد کرد که دست از حمایت نیروهای کرد موسوم به "واحدهای محافظت خلق" (ی پ گ) که هسته مرکزی "نیروهای دموکراتیک سوریه" (س د ف) را تشکیل می دهند بکشد و بجای آن با گروه های مسلح وابسته به سرویس های اطلاعاتی ترکیه (میت) کار کند. این نیروها از از ترکمن ها، بخش هائی از ارتش آزاد سوریه، و سلفی ها تشکیل شده است.

سیاست های ترکیه در سوریه روز به روز مسئله دارتر می شود چرا که هیچ امیدی به پایان خصومت با حزب کارگران کردستان نیست. متین گورکن می نویسد: "هر قدر که هوا رو به گرمی بگذارد بر تحرک پ ک ک افزوده خواهد شد. با ارتقاء حمایت های لجستیکی، پ ک ک می تواند به واحد های کرد که بطور مستقل در شهر ها مشغول مبارزه اند پیوسته و با تشکیل یک نیروی منطقه ای سطح درگیری را افزایش دهد. نیروهای امنیتی از این مسئله آگاهند و بنحوی جنون آمیز در حال آماده ساختن خود هستند. مقامات امنیتی در آنکارا انتظار دارند که تا آخر ماه آوریل پ ک ک دست به چندین عملیات همزمان در شهر های مختلف بزند. آنکارا با افزایش تیم های عملیات ویژه که برای جنگ در شهر ها آموزش دیده اند و انواع سلاح و خودرو به این مسئله واکنش نشان داده است."

تاشتکین چنین نتیجه می گیرد: "تاکتیک های ترکیه برای ایجاد مانع در برابر "ی پ گ"، مشکل جدی بر سر راه مبارزه با داعش تولید کرده است. انتظار می رود که اگر کردها و متحدین عرب آنها برای تصرف شهر منبج اقدام کنند ترکیه به اقدامی مشابه آنچه که در راعی اتفاق افتاد دست بزند، یعنی به آنان حمله کند. از طرفی اگر ارتش سوریه در "جنگ بزرگ حلب" پیروز شود جبهه شمال باز هم پیچیده تر می شود بنحوی که ترکیه هم یارای مقابله با آنرا نخواهد داشت. در آن صورت دیگر بحث بر سر اینکه با کردها کار کنیم یا نکنیم بلاموضوع خواهد شد."

علیرغم درز کردن موضوع "طرح ب"، نماینده ویژه سازمان ملل، استفان دمیستورا حاضر نیست که شکست توافق فوریه بین آمریکا و روسیه را برای ایجاد آتش بس بپذیرد، هر چند که طبق گزارش ١۴ آوریل واشنگتن پست آتش بس "ظاهرا فروریخته است". روز ١٣ آوریل، پیش از آغاز دور جدید گفتگو های صلح در ژنو، دمیستورا به خبرنگاران گفت: "ما باید به هر قیمت که شده مطمئن شویم که هم روح توافق آتش بس و هم اجرا و اصل آن به مردم سوریه امید می دهد. آنان باور کرده اند که حتی اگر مجبور باشند که برای اعلام نتایج گفتگوها صبر کنند حداقل زندگی بهتری نسبت به گذشته دارند."

به گزارش لارا روزن، نگرانی آمریکائی ها در باب چالش هائی که آتش بس با آن روبرو است از آنجا سرچشمه می گیرد که حملات ارتش سوریه و حامیان آن، یعنی روسیه و ایران، در نواحی اطراف حلب علیه جبهه نصرت وابسته به القاعده بسیار به مواضع گروه های مسلحی که مورد حمایت آمریکا و متحدین منطقه ای آن هستند نزدیک است.

رابطه و میزان نزدیکی گروه های مسلح سوری به جبهه نصرت باید هر چه زودتر مشخص شود. طبق قطعنامه ٢٢۵۴ شورای امنیت سازمان ملل، آتش بس شامل جبهه نصرت و "کلیه افراد و گروه های وابسته به القاعده و داعش" نخواهد شد. این ستون المانیتور، حتی به دلایل تاکتیکی، در مخالفت و نفرت مشترک از بشار اسد، به هیچ وجه تحمل آنانکه با القاعده در ارتباطند را ندارد. به نظر ما، طرح ب باید برای همیشه بایگانی شود. ایده در اختیار گذاشتن سلاح های پیشرفته، شامل موشک های زمین به هوا، که می تواند به دست گروه های سلفی مانند جیش الاسلام و احرار الشام، که مورد حمایت عربستان و ترکیه هستند بیفتد، باید کنار گذاشته شود نه اینکه مورد بحث قرار بگیرد.

نهایت اینکه، همکاری روسیه و آمریکا در سوریه، که تا حد زیادی ثمر بخش بوده است، بهترین شانس برای خاتمه دادن به جنگ در سوریه است. بجای طرح ب، رویکرد بهتر ایجاد مکانیزم هائی است که با نظارت های دقیق و همکاری های اطلاعاتی بین آمریکا و روسیه و متحدین آنها در "گروه بین المللی حامی سوریه" مانع از نقض آتش بس شده و در عین حال این همکاری ها باید بر حلب و نواحی اطراف آن متمرکز شود، با این هدف که حمله نهائی برای تصرف حلب نقطه عطفی را در جنگ سوریه رقم بزند.

کمال شیخو از کوبانی گزارش می کند: "آخرین عملیات نظامی س د ف و دیگر نیروهای اپوزیسیون سوری در شمال سوریه به قصد قطع کردن راه های مواصلاتی داعش است که شرق و جنوب حلب را به نواحی خارج شهر رقه متصل می کند. هم چنین هدف دیگر عملیات مزبور قطع مسیرهائی است که به ترکیه منتهی می شود. به نظر تحلیلگران و متخصصین مسائل سوریه به احتمال قوی در روز های آینده شامل تشدید درگیری ها و نبردهائی تعیین کننده خواهیم بود که در نهایت موازنه قوا به نفع نیروهائی که با داعش در جنگند تغییر خواهد کرد."