آمریکا نظر کشور های شورای همکاری خلیج و متحدین آسیائی خود را در حمایت از توافق هسته ای با ایران جلب کرده است

این هفته دولت اوباما توانست دو حمایت عمده بین المللی نسبت به توافق ایران با شش قدرت جهانی، موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را به خود جلب کند. به این ترتیب اسرائیل در مخالفت با برجام، در میان متحدین آمریکا تنها ماند.

در بیانیه مشترک آمریکا و شورای همکاری خلیج که پس از نشست ۳ اوت در دوحه منتشر گردید آمده است: "با تاکید مجدد بر موضع اتخاذ شده در نشست کمپ دیوید مبنی بر اینکه، یک توافق جامع و قابل راستی آزمائی که بطور کامل نگرانی های منطقه ای و بین المللی را در رابطه با برنامه هسته ای ایران مد نظر قرار داده باشد، در جهت منافع امنیتی کشور های عضو شورای همکاری خلیج و آمریکا و جامعه بین المللی است، وزرای (کشور های شرکت کننده) بر این امر توافق دارند که اجرای کامل برجام  به امنیت دراز مدت منطقه کمک کرده و مانع از دستیابی ایران به ظرفیت های نظامی هسته ای خواهد شد."

با توجه به نشست آمریکا و شورای همکاری خلیج در دوحه به نظر می رسد که دولت اوباما در مسیر تعمیق همکاری های امنیتی با شورای همکاری خلیج گام بر می دارد. هدف از این همکاری، اطمینان بخشی به متحدین عرب آمریکا در منطقه خلیج (فارس) و مآلا جلب حمایت آنان نسبت به معامله هسته ای با ایران است، فرآیندی که از تاریخ ۱۴ ماه مه در جریان نشست کمپ دیوید آغاز گردید و در همین ستون المانیتور مورد بحث قرار گرفت.

سه روز پس از نشست دوحه، یعنی در ۶ اوت، وزرای خارجه اتحادیه ملل جنوب شرق آسیا معروف به آسه آن، شامل کشور های استرالیا، چین، هند، ژاپن، کره، نیوزلند و روسیه، با انتشار بیانیه ای از توافق هسته ای با ایران استقبال کردند.

اینک گستره حمایت بین المللی از برجام، تمامی متحدین نزدیک آمریکا و آنانکه روابط پر اهمیتی با این کشور دارند را به جز یک کشور در بر می گیرد. با توجه به پشتیبانی اتحادیه اروپا، شورای امنیت سازمان ملل، شورای همکاری خلیج (فارس)، و کشور های عضو آسه آن، پرزیدنت باراک اوباما مبالغه نمی کرد وقتی در برابر جمعیتی که در روز ۵ اوت در "دانشگاه آمریکائی" گرد آمده بودند گفت "هر کشوری در جهان که در انظار عمومی (در مورد برجام) اظهار نظر کرده از آن حمایت کرده است، مگر دولت اسرائیل."

رفسنجانی: آمریکا در ارتباط با توافق هسته ای "تا اینجا نسبتا خوب عمل کرده است"

آیت الله هاشمی رفسنجانی، رئیس جمهور پیشین ایران، در یک مصاحبه اختصاصی با المانیتور گفت: " به نظر می‌رسد که آمریکایی‌ها می‌خواهند یک مقدار از گذشته فاصله بگیرند که باید این موضوع (در عمل) اثبات شود."

رفسنجانی هم چنین گفت که آمریکا در جریان مذاکرات هسته ای "تا اینجا نسبتا خوب عمل کرده است." وی افزود "من هم همیشه نظرم و حرف اساسی‌ام این بود که امریکا باید به نحوی گذشته را جبران و ذهن مردم ایران را پاک کند. ممکن است تا الان که یک قسمت از سیاست‌های آمریکا برای حل مسأله هسته‌ای مثبت بود، اثر گذاشته باشد و اگر بقیه راه در پرونده هسته‌ای به نتیجه خوبی برسد، بیشتر (در خصوص پاک کردن ذهن مردم) جلو می‌آیند."

رفسنجانی در این مصاحبه نسبت به دورنمای همکاری با عربستان برای ایجاد امنیت منطقه  امیدوار بود. وی گفت: "ما که ذاتاً با عربستان و مجموعه کشورهای عربی مسئله‌ای نداریم. چون آنها کشور‌های اسلامی هستند که همکاری با آنها اولویت‌ قانون اساسی ماست. حتی در جنگ تحمیلی عراق علیه ایران که آن گونه از صدام حمایت می‌کردند، وقتی بعد از جنگ به سیاست تنش‌زدایی ایران جواب دادند و برای همکاری پا پیش گذاشتند، اختلافات ما خیلی زود رفع شد. در میان حوادث اختلاف انگیز کشتار مکه را داشتیم که دیدید به دستور امام حل شد. برای اینکه ذات قضیه این گونه نیست که تباین باشد."

رئیس جمهور سابق ایران گفت: "حوادثی که اخیراً در منطقه هست، یعنی اتفاقات سوریه، عراق، یمن و بحرین جزو مسائلی است که فاصله انداخته است. قاعدتاً اگر دولت ایران و آنها تصمیم بگیرند که با هم کار کنند، سخت نیست و مثل گذشته می‌شود. می‌توان در یک حرکت سریع، آن هم برای مصالح جهان اسلام وضع را به صورت عادی درآورد. من این را عملی می‌دانم. البته باید ببینیم که این حوادث به کجا می‌انجامد که این خیلی مهم است."

وزیر امور خارجه ایران، محمد جواد ظریف در ستونی در روزنامه السفیر، که نسخه انگلیسی آن نیز در المانیتور منتشر گردید، در اظهارات مشابهی گفت: "ایجاد سکوئی برای گفتگوی منطقه ای در منطقه ما و پس از آن در میان کشور های اسلامی خاورمیانه امری ضروری است." این سکو، می باید بر اساس هدف ها و اصول مشترک برای منطقه شامل احترام به حق حاکمیت، تمامیت ارضی و استقلال سیاسی همه کشور ها – بدون نقض مرز کشور ها – خودداری از دخالت در امور داخلی کشور ها، حل و فصل اختلافات از طریق مسالمت آمیز، جلوگیری از تهدید به استفاده از زور و یا استفاده از آن، تلاش برای صلح و ثبات، و دستیابی به پیشرفت و سلامت در منطقه باشد."  

با استناد به چندین ماخذ قرآنی ظریف پیشنهاد می کند که این "سکوی منطقه ای" نه تنها به وضعیت یمن و سوریه رسیدگی می کند بلکه همکاری های هسته ای صلح آمیز را شامل "ایجاد یک مرکز غنی سازی برای تهیه سوخت هسته ای از طریق همکاری بین کشور های اسلامی منطقه" را نیز مد نظر قرار می دهد."

آمریکا، سوریه و ایران دیپلماسی را در ارتباط با سوریه آغاز می کنند

در حرکتی، حاکی از یک تحرک جدید دیپلماتیک در سوریه، ولید معلم معاون نخست وزیر و وزیر امور خارجه سوریه در روز های ۴ و ۵ اوت برای رایزنی با رهبران ایران از آن کشور بازدید کرد. نماینده ویژه روسیه در امور خاورمیانه و معاون وزیر امور خارجه آن کشور، میخائیل بوگدانف نیز برای مشورت با مقامات ایرانی، در همین بازدید، به ولید معلم پیوست.

یک مقام ارشد وزارت امور خارجه ایران به علی هاشم ستون نویس المانیتور گفت که ایران پس از اعمال تغییراتی در طرح چهار ماده ای خود، طرح مزبور را جهت بررسی به ترکیه، قطر و مصر تسلیم کرده است. 

علی هاشم می نویسد: "در زمان تسلیم پیشنهاد چهار ماده مزبور عبارت بودند از : "برقراری فوری یک آتش بس، تشکیل یک حکومت واحد و ملی، بازنویسی قانون اساسی به نحوی که اکثریت گروه های قومی را شامل گردد و بالاخره برگزاری انتخابات تحت نظارت بین المللی. به گفته مقام ایرانی پیشنهاد ایران بطور جدی توسط حکومت سوریه و نیز کشورهائی که به نحوی با بحران سوریه درگیرند در دست بررسی است. وی افزود که نسخه به روز شده پیشنهاد مزبور برای دبیر کل سازمان ملل ارسال خواهد شد. هدف اصلی، پیدا کردن راهی برای خروج از بحران است."

معلم پس از دیدار از تهران عازم مسقط گردید و روز ۶ اوت با وزیر امور خارجه مسقط، یوسف بن علوی دیدار و گفتگو کرد. طبق گزارش آژانس خبری عرب سوری، موضوع مذاکرات "یکپارچه کردن تلاش ها برای پایان دادن به بحران سوریه بوده است." عمان کشوری است که مذاکرات پشت پرده بین ایران و آمریکا را پیش از مذاکراتی که به رسیدن به توافق برجام منجر گردید سازمان داد. در همین رابطه قرار است که وزیر امور خارجه عربستان، عادل الجبیر روز ۱۱ اوت به مسکو مسافرت کرده و با همتای روسی خود سرگئی لاوروف گفتگو کند. در عین حال یک گروه اپوزیسیون سوری نیز قرار است به زودی از مسکو دیدار کند.

در همین حال، روز ۷ اوت، شورای امنیت سازمان ملل توافق کرد که به موضوع استفاده از سلاح های شیمیائی به منظور یافتن گروه مسئول، رسیدگی شود. پل ساندرز می نویسد: "وزیر امور خارجه آمریکا، جان کری و سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه مشغول مذاکرات فشرده ای هستند. آنان، ظرف یک هفته دو بار در دوحه با یکدیگر (و با حضور همتای عربستان سعودی خود) ملاقات کردند و در کوالالامپور پایتخت مالزی نیز در حاشیه جلسه سالیانه آسه آن نیز با یکدیگر دیدار داشتند. تا امروز لاوروف بیش از کری از خود احتیاط نشان داده و تنها گفته است: "ما با یکدیگر توافق داریم که باید هر چه زودتر و هر چه موثرتر دست به تلاش مشترک برای مبارزه با این پدیده (داعش) بزنیم" اما در عین حال تصدیق کرد که "ما هنوز نتوانسته ایم به یک رویکرد مشترک در این زمینه دست بیابیم."

لاوروف افزود که متخصصین آمریکائی و روسی به گفتگوهایشان در چارچوب ابتکارات موجود ادامه می دهند. این ممکن است اشاره ای تلویحی به تلاش های مشترک بین آمریکا و روسیه برای از میان بردن سلاح های شیمیائی سوریه باشد. ... معهذا، روسیه نسبت به حملات هوائی آمریکا در سوریه احساس ناآرامی می کند. لاوروف اخیرا از این اقدام به عنوان "نقض قوانین بین المللی" و "مانعی بر سر راه تشکیل یک جبهه متحد برای جنگ علیه تروریسم، از جمله داعش ( وجبهه نصرت) یاد کرد." اگر این وجه از روابط روسیه و آمریکا، در ارتباط با سوریه و مسائل دیگر به همین منوال باقی بماند، می توان انتظار داشت که در سپتامبر، با نشست عمومی سالانه متفاوتی در سازمان ملل و با شورای امنیتی متفاوت روبرو شویم.  

مجموعه کار های المانیتور در مورد لابی کشور های مختلف

المانیتور بخش دوم تحقیقات سالیانه خود را در مورد گروه های لابی کشور های مختلف خاورمیانه که در واشنگتن فعالند منتشر کرد.

این مجموعه با استفاده از قانون موسوم به "ثبت آژانس های کشور های خارجی" به عمق فاش سازی هائی که تحت این قانون در مورد لابی کشور های خاورمیانه به عمل آمده می رود؛ از جمله اینکه چرا و کجا این گروه ها پول خود را خرج لابیست ها و شرکت های روابط عمومی (جهت تبلیغات و پروپاگاند کردن) می کنند. از جمله موضوعاتی که توسط گزارشگر کنگره ما، جولیان پکه، پوشش داده شده می توان از این موارد نام برد: کمک های مالی توسط مراکش و الجزایر به بنیاد کلینتون در حالی که این دو کشور برای تسلط بر صحرای غربی با یکدیگر در جدالند؛ لابی گروه ایپک برای دفن کردن توافق هسته ای با ایران؛ کارزار توسط مصر و بحرین برای حفظ تسلیحات آمریکائی در آن دو کشور؛ و کمپین ۱۲.۷ میلیون دلاری امارات متحده عربی در ارتباط با موضوعات مختلف در واشنگتن.

مجموعه میراث های فرهنگی

المانیتور در حال برجسته کردن میراث های فرهنگی منطقه است. به گزارش عدنان ابو زید، علیرغم تخریب و چپاول مکان های آثار باستانی در عراق، مستنداتی وجود دارد که نشان می دهد حفاری های جدید و کشفیات جدید دور از دسترس نیست. ویتالی نائومکین در مورد ضرورت و فوریت یک اقدام موثر بین المللی برای حفظ گنجینه های فرهنگی و ممانعت از تخریب آنها هشدار می دهد. این مطلب و مطالب دیگر در مورد مجموعه میراث های فرهنگی در اینجا قابل دسترسی اند.