رفتن به محتوای اصلی

دستاوردهای القاعده از جنگ در یمن

جنگ یمن دارای پیامدهای عمیقی بر ثبات شبه جزیره عربستان، عربستان سعودی و مناطق وسیع دیگر است بنابراین القاعده به دنبال ادامه هرج و مرج و تنش است.
Shi'ite Houthi rebels drive a patrol truck past a Ansar al-Sharia flag painted on the side of a hill, along a road in Almnash, the main stronghold of Ansar al-Sharia, in Rada November 22, 2014. Shi'ite Houthi fighters recently managed to enter the area, which had long been the main stronghold of Ansar al-Sharia, the local wing of Al Qaeda in the Arabian Peninsula (AQAP). Picture taken November 22, 2014. REUTERS/Mohamed al-Sayaghi (YEMEN - Tags: CIVIL UNREST TPX IMAGES OF THE DAY CONFLICT) - RTR4F880

گروه القاعده شبه جزیره عربستان سعودی برنده اول در یمن است. اگرچه این گروه درگیر جنگ طولانی با دشمنان خود یعنی عربستان سعودی و شورشیان زیدی حوثی است اما می توان گفت گروه القاعده از زمان تاسیس آن در شرق یمن در سال ۲۰۰۹ از هر زمان دیگر تحت فشار کمتر و رشد بیشتری قرار دارد.

در ۲ آوریل، شبه نظامیان "القاعده شبه جزیره عربستان" به یک زندان در شهر "مکلا" در مرکز استان "هادراموت" حمله کرده و حدود ۳۰۰ زندانی را آزاد کردند.  بسیاری از این زندانیان آزاد شده تجربه حضور در عملیات القاعده را داشتند. به علاوه این حمله باعث تخریب تاسیسات دولتی و تضعیف وضعیت امنیتی در"هادراموت"  شده است.

"هادراموت" خانه اجدادی پدر اسامه بن لادن است. ناحیه شرقی یمن  که عمدتا سنی هستند و برای مدت طولانی این منطقه مکان بسیار مناسبی برای القاعده بوده است. این منطقه هرگز تحت کنترل دولت صنعا نبوده و همواره از لحاظ امنیتی در وضعیت نامناسبی  قرار داشته است.

در پی «عملیات طوفان قاطعیت» عربستان توانست کنترل کامل هوایی در سراسر کشور را به دست بگیرد. نیروهای دریایی عربستان و مصر بنادر اصلی یمن را محاصره کردند. حوثي‌ها و متحدان آنها كه به رئيس جمهور سابق علي عبدالله وفادار هستند كمك هاي متحدان ايرانيشان تا حد زیادی قطع شده است . همین موضوع باعث شده که این کشور فقیر با  یک فاجعه انسانی روبرو شده است.

نیروهای حوثی- صالح کنترل بسیاری از قسمت‌های عدن یعنی آخرین شهرستان وفادار به رئیس جمهور سابق عبدربه منصورهادی، که  به عربستان سعودی تبعید شده بود را در دست گرفته اند. اما عربستان سعودی نه تنها کنترل خودرا در مناطق زیدی نشین در شمال افزایش داده بلکه تلاش کرده  تا در مناطق سنی نشین در جنوب، در امتداد ساحل دریای سرخ و شهرستانها مانند حدیده یعنی جایی که آنها از محبویبت چندانی برخوردار نیست نیز نفوذ کند. سعودی‌ها در تلاش هستند تا با پشتیبانی قبیله‌های سنی  مخالف زیدی آنها را وارد یک جنگ فرسایشی کند.

ریاض به طوربسیارهوشمندانه‌ای از وارد شدن به این باتلاق جلوگیری می کند، آن‌ها از ارسال تعداد نیروهای زمینی عربستان سعودی به یمن که خطر تحریکات شدید ناسیونالیستی وجود دارد خود داری می کند. اما نیروی هوایی پادشاهی عربستان سعودی و متحدان آن با ایالات متحده در این عملیات حضور دارند.ار سوی دیگر گروه "زیدیه" کنترل قسمت‌های شمالی و مراکز عمده شهری را خواهند داشت در حالی که عبدریه منصورهادی ضعیف شده و به حاشیه رانده شده است.

با این وجود  در این شرایط آشفته القاعده به طور فزاینده‌ای به جذب و آموزش رایگان نیروهای خود می پردازد. گروه القاعده  شبه جزيره عربستان، همچنان نیز تحت نظارت سرویس های اطلاعاتی عربستان به خصوص شاهزاده محمد بن نایف و وزارت كشور  قرار دارد.در این بین با بسته شدن سفارت خانه‌ها و محدود شدن  پست‌های نظامی سرویس‌های اطلاعاتی غربی توانایی چندانی برای  ادامه فعالیت ندارند. اما القاعده از آزادی عمل بیشتری برخوردار شده که این موضوع تهدید جدی به شمار می رود.

در حال حاضر گروه القاعده در شبه جزيره عربستان با به انجام رساندن یکی از برنامه‌های خود که آن را "نبرد پر برکت پاریس" می نامند؛ که در واقع همان حمله به دفتر مجله طنز فرانسوی شارلی ابدو در زمستان گذشته بود در صدد پررنگ نمودن حضور خود است. این گروه قاتلان را برای انجام عملیات آموزش داده بود و همچنین ادعا می‌کند که شیخ ایمن الظواهری هدف را انتخاب و برای تامین منابع مالی از حمایت مالی از سوی او برخوردار بودند. یک ماه بعد حمله دیگری علیه کسانی که حضرت محمد را به سخره گرفته بودند در کپنهاگ صورت گرفت.

در دسامبر ۲۰۰۹این گروه همچنین تلاش کرده بود که یک هواپیمای جت مسافربری پرواز از آمستردام به دیترویت را منفجر کند و در برنامه دیگری در صدد ارسال مواد منفجره برای از بین بردن هواپیما در ایالات متحده بوده است. باید به خاطر داشت که این گروه دارای کادر مجرب درزمینه بمب گذاری است.

در واقع طولانی شدن جنگ در یمن در دراز مدت به نفع القاعده خواهد بود.در این نبرد حملات تروریستی برعلیه زیدی و عربستان سعودی خواهد بود. این گروه کارکنان مخفی در پادشاهی‌عربستان دارد، که محمد بن نایف وزیر کشور عربستان بسیار تلاش می کند تا این موضوع را آشکارتر کند و البته او در انجام این امر بسیار موفق بوده است.

از سوی دیگر این گروه  در صدد تعیین هدف‌های برای انجام عملیات تروریستی درشمال آمریکا و اروپا نیز می باشد. نصیر الوحيشي شاگرد بن لادن و رهبر القاعده شبه جزیره عربستان از طرفداران نظریه حملات جهادی به دشمنان دور به شمار میرود.

می توان حدس زد که عمان به دلیل داشتن مرز طولانی با شرق یمن می تواند هدف  مناسب دیگری برای انجام حملات تروریستی  گروه القاعده محسوب شود. در چشم انداز آینده عمان هرج و مرج، ترور و بی قانونی در مرز ظفار قابل پیش بینی است. با وجود شک در صحت سلامت سلطان و روند نامشخص جانشینی در این کشور، مسقط باید اوضاع امنیتی خود را در وضعیت مناسب تری قرار دهد.

 سلطان قابوس بن سعید می گوید،عمان کشوری  است که مرز طولانی دریایی با ایران دارد اما  تلاش می کند که از درگیری‌ها و ماجراجویی‌های خارجی نیز اجتناب کند و همچنین برای پیوستن به عملیات "طوفان قاطعیت" نیز انتخاب نشده است.

جنگ یمن دارای پیامدهای عمیقی برای ثبات شبه جزیره عربستان، عربستان سعودی وسایر مناطق است. این اولین آزمون شاه سلمان بن عبدالعزیز آل سعود را به عنوان خادم الحرمین الشریفین و سلطان قابوس که در ۴۵ سال گذشته بر تخت پادشاهی نشسته می باشد. در این راستا و درجریان روند ناتمام بهار عربی؛ از یک سو به طور هم‌زمان درگیری‌های فرقه‌ای را به دنبال دارد  واز سوی دیگرمبارزه در بخشهای عربستان – ایران برای تسلط بیشتر بر منطقه در حال جریان است. اما به هر جهت در حال حاضر، القاعده تنها برنده این نبرد است.

Join hundreds of Middle East professionals with Al-Monitor PRO.

Business and policy professionals use PRO to monitor the regional economy and improve their reports, memos and presentations. Try it for free and cancel anytime.

Already a Member? Sign in

Free

The Middle East's Best Newsletters

Join over 50,000 readers who access our journalists dedicated newsletters, covering the top political, security, business and tech issues across the region each week.
Delivered straight to your inbox.

Free

What's included:
Our Expertise

Free newsletters available:

  • The Takeaway & Week in Review
  • Middle East Minute (AM)
  • Daily Briefing (PM)
  • Business & Tech Briefing
  • Security Briefing
  • Gulf Briefing
  • Israel Briefing
  • Palestine Briefing
  • Turkey Briefing
  • Iraq Briefing
Expert

Premium Membership

Join the Middle East's most notable experts for premium memos, trend reports, live video Q&A, and intimate in-person events, each detailing exclusive insights on business and geopolitical trends shaping the region.

$25.00 / month
billed annually

Become Member Start with 1-week free trial
What's included:
Our Expertise AI-driven

Memos - premium analytical writing: actionable insights on markets and geopolitics.

Live Video Q&A - Hear from our top journalists and regional experts.

Special Events - Intimate in-person events with business & political VIPs.

Trend Reports - Deep dive analysis on market updates.

Text Alerts - Be the first to get breaking news, exclusives, and PRO content.

All premium Industry Newsletters - Monitor the Middle East's most important industries. Prioritize your target industries for weekly review:

  • Capital Markets & Private Equity
  • Venture Capital & Startups
  • Green Energy
  • Supply Chain
  • Sustainable Development
  • Leading Edge Technology
  • Oil & Gas
  • Real Estate & Construction
  • Banking

We also offer team plans. Please send an email to pro.support@al-monitor.com and we'll onboard your team.

Already a Member? Sign in

Start your PRO membership today.

Join the Middle East's top business and policy professionals to access exclusive PRO insights today.

Join Al-Monitor PRO Start with 1-week free trial