از یک زن خانه دار تا یک مذاکره کننده صلح کرد

در ۲۸ فوریه گفتگو های طولانی میان آنکارا و نمایندگان کرد به نقطه اوج خود رسید چراکه عبدالله اوجالان از نیروهای خود در حزب کارگران کردستان تقاضا کرد , سلاح بر زمین بگذارند. در میان این روند مذاکرات نام زنی خودنمایی می کند: پروین بولدان. بولدان که نماینده پارلمان طرفدار کردها از حزب دموکرات مردمی است تا چندی پیش زنی خانه دار بیش نبود. عاملی که او را به سمت سیاست سوق داد , قتل فجیع همسرش در سال ۱۹۹۴ بود .

بولدان در منطقه هاکاری که در مرز میان عراق و ایران قرار دارد بدنیا آمد. پس از پایان دبیرستان او با همسرش , ساواس بولدان ازدواج کرد و با هم پس از آن به استانبول مهاجرت کردند. زمانیکه در سال ۱۹۹۱ اولین فرزند خود بنام نچیروان را بدنیا آود , همسرش مشغول  کار بازرگانی بود.

در آن هنگام که بولدان یک زندگی معمولی و کسالت آور داشت صحنه سیاست ترکیه در پی تصمیم دولت به حل مشکل خود با اکراد از راه نظامی , بستر حوادث زیادی بود. بدنبال تصویب این سیاست , واحد اطلاعات ژاندارمری و ضد تروریسم به صورت غیر قانونی در داخل ژندارمری شکل گرفت.  همزمان واحدی شبیه به آن نیز در داخل پلیس شکل گرفت که بیشتر نیروهای عملیات ویژه پلیس را در بر داشت. بدنبال بکارگیری این سیاست دولت در دولت , منازعه کردستان در دهه ۱۹۹۰ به اوج خود ریسد بخصوص پس ازآنکه تعداد بیشماری از روستاهای اکراد تخلیه و سپس سوزانده شدند و این اعمال فرا قانونی با قتل های بدون جواب به اموری روزمره مبدل گشتند.

خانواده بولدان نیز که در امور سیاسی کردها فعالیت داشتند , سهم خود را از این منازعات گرفتند. تحدیدات جانی دایمی بر ضد جان ساواس بولدان در چهارم نوامبر سال ۱۹۹۳ به خود شکل جدی گرفت زمانیکه نخست وزیر آن هنگام ترکیه , تانسو چیلر , اعلام کرد که: ما میدانیم که بازرگانان حامی پ ک ک چه کسانی هستند. ما پاسخ این اقداماتشان را به آنان خواهیم داد. درست چند ماه بعد , بازرگان کرد , بهجت چانترک به قتل ریس. پس آن دو نفر دیگر بنام یوسف اکینچی و نامیک اردوغان نیز به سرنوشت او دچار شدند.

  در سوم جون سال ۱۹۹۴ , ساواس بولدان توسط چند نفر که خود را پلیس معرفی کردند ربوده شد. پروین که در آن هنگام هشت ماهه باردار بود, بر اثر فشار این حادثه زودتر از موعد فرزند خود را بدنیا آورد. هنگامیکه او دختر خود بنام زلال را به دنیا آورد , جسد ساواس در منطقه بولو در نزدیکی استانبول پیدا شد. جسد او آثار شکنجه بر خود داشت و نشان میداد که او تنها با شلیک یک گلوله در گردن به قتل رسیده است. اقوام پروین خبر کشته شدن همسرش را تا آن سه روزی که در بیمارستان بود از او پنهان کردند وبه او گفتند که همسرش بزودی بدیدار او دربیمارستان می آید. در حقیقت ساواس به خواب ابدی فرو رفته بود.

چندین و چند قتل فراقانونی دیگر پس از آن اتفاق افتاد که همگی نشانی ازاعمال دولت در دولت بر خود داشتند. اعترافات و اظهارات همه یک نفر را نشانه میرفتند : محمد آگار که رییس پلیس و همسایه ساواس بود. آگار بدنبال قتل همسایه دیگری که او هم بازرگانی بود بنام عمر لوطیف توپال از آن ساختمان نقل مکان کرد.

پروین هنگامی که همسر خود را از دست داد تنها ۲۷ سال داشت. رنجها و آلامش چندی نگذشت که جای خود را به خشم داد و موجب شد که او یک سال بعد در حرکت مادران شنبه شرکت کند. این حرکت متشکل از زنانی بود که عزیزان خود را از دست داده بودند و هر شنبه در مرکز شهر استانبول مینشینند و سکوت اختیار می کنند کما اینکه تا به امروز نیز به این کار ادامه می دهند. بولدان تنها چهار سال این جنبش را همراهی کرد چرا که دید فریاد این زنان به گوش کر مقامات نمی رسد.

منازعه کردستان زندگی هزاران زن کرد را تحت الشعاع قرار داد: برخی شاهد سوزاندن روستا های خود بودند , برخی پسران و شوهران خود را  در جریان قتل های زنجیره ای و فراقانونی از دست دادند یا شاهد به زندان رفتن آنان بودند. برای حمایت از این زنان داغدیده , بولدان یک انجمن تاسیس کرد. نهایتا او برای آنکه صدای خود را به گوش همگان برساند روی به عالم سیاست آورد. او نتوانست در سالهای ۱۹۹۹ و ۲۰۰۲ به پارلمان راه پیدا کند چراکه حزبش نتوانست حداقل آرای لازم را در کشور جلب کند. در سال ۲۰۰۵ , او در میان ۱۰۰۰ زنی بود که برای جایزه صلح نوبل کاندید شده بودند. در سال ۲۰۰۷ او دوباره خود را به عنوان کاندیدای مستقل از ناحیه ایگدیر کاندید کرد و توانست بعنوان کاندیدای این ناحیه شرقی به پارلمان راه پیدا کند.

   برای سالیان متمادی بولدان پیگیر پرونده قتل همسرش شد و مراجعات بسیاری به دادگستری کرد ولی پرونده هیچگاه جلو نرفت. چیزی نمانده بود که امید خود را از دست بدهد مخصوصا پس از آنکه یکی از اعضای سابق نیروی ویژه پلیس از جانب دولت مخفی بمبی را بداخل استودیو تلویزیون مصاحبه ای پرتاب کرد که ممکن بود به کشته شدن ۱۰۰۰ نفر بینجامد. پس از آن این مرد به دست داشتن در ۱۹ فقره قتل دیگر با مشارکت دیگر اعضای واحد اطلاعات ژاندارمری و ضد تروریسم اعتراف نمود که در جنوب شرقی کشور و استانبول به صورت فراقانونی انجام  شده بود.

این اعترافات انگشت اتهام را به سمت فرد متهم ردیف اول گرفت که کسی جز آگار , همسایه سابق بولدان نبود.پروین به امید دیدن رودر روی آگار در جلسه بدوی دادگاه در آنکارا شرکت کرد. اما او در دادگاه حاضر نشد و شریک اتهامات او , کرکوت اکن که افسر باز نشسته نیروهای ویژه ارتش بود و پروین بارها سعی کرده بود او را به دادگاه بکشاند , در جای متهم حاضر شد. هنگامیکه بولدان با متهم رودر رو شد فریاد زد: همه شما آدم کش هستید و شما انسان نیستید. سپس متهم با دشنام پاسخ او را داد.

با اینکه به جریان افتادن این پرونده بارقه هایی از امید در دل ها ایجاد کرد , روند این پرونده متوقف شده است و متهمان با معلق ماندن پرونده آزاد شده اند. او که از سیستم قضایی ترکیه ناامید شده بود , به فکر افتاد که از الگویی شبیه به کمیته حقیقت و مصالحه که در آفریقای جنوبی توسط ماندلا در راستای گذار از آپارتاید ایجاد شده بود , استفاده کند. بولدان در گفتگوی خود با المنیتور تصریح کرد که این پارلمان است که باید به روشنگری در این زمینه بپردازد.

بولدان می گوید: این قتل های زنجیره ای حل نشده یکی از مسایل کردستان امروز است...نه تنها قتل ساواس بولدان بلکه تمامی قتل های فراقانونی بایستی مورد تحقیق قرار گرفته, در دادگاه مطرح شود و مورد رسیدگی قرار گیرد. تعداد زیادی در جریان این قتل های فرا قانونی و یا شکنجه ها جان خود را از دست داده اند. به عنوان خانواده های داغدیده ما هنوز امید داریم قاتلان روزی به دادگاه کشیده خواهند شد و به مجازات خواهند رسید.

او اضافه کرد: پارلمان مرکز حل مسایل و یک قدرت تصمیم گیرنده در راه حل چنین مسایلی است. یک کمیته حقیقت یاب بایستی تشکیل شود. این می تواند راهی برای روشن شدن قضیه قتل ها باشد. من عقیده دارم که پارلمان ظرفیت بر عهده گرفتن این مسوولیت را دارد.

بولدان که دوباره در سال ۲۰۱۲ انتخاب شد , عضو تیمی از نمایندگان پارلمان است که در حال مذاکره با دولت برای حل مساله کردستان است. به عنوان یکی از مراحل این روند این تیم پارلمانی با اوجالان به صورت هفتگی در زندان جزیره امرالی که حبس ابد را در آنجا میگذراند , دیدار می کنند. بولدان بدنبال پایانی بر خونریزی ها است و این روند مصالحه را بسیار حیاتی می داند.

بولدان می گوید: هزاران نفر در طی این چهل سال منازعه جان خود را از دست داده اند. هر کدام از ما به نوعی رنج کشیده ایم و هزینه ای به نوبه خود پرداخت کرده ایم. اکنون که آقای اوجالان هم به این روند پیوسته است یک پروژه تازه شکل گرفته است. این پروژه ای است که می تواند به طور عمده این مساله را متحول کرده که نه تنها به حل مشکل در ترکیه بلکه به حل مشکل در کل خاور میانه خواهد انجامید.

او گفت: به عنوان جزعی از این روند آنچه که سهم ما بود ما انجام دادیم. ما قدمهایی را که لازم بود برداشتیم. من باید بگویم که البته دولت تا کنون تعهداتی همانند ما از خود نشان نداده است. هنوز قدم های دشواری است که باید طی شود. اگر دولت قدم های جدی رو به جلو بردارد این جو رودررویی می تواند به جو صلح تغییر یابد.

  او اضافه کرد: هیچ کسی خونریزی و رنج بیشتر نمی خواهد. هیچ کس نمی خواهد دوباره برای دفن فرزند یا شوهرش برود. مردم می خواهند در یک منطقه به تمام معنی آزاد زندگی کنند. آنها می خواهند که آزاد و برابر چه از نظر سیاسی بلکه همچنین از نظر اجتماعی باشند. ما تمام سعی خود را می کنیم تا به این اهداف دست یابیم.