اظهار آمادگی حماس برای گفت‌وگو با آمریکا

شهر غزه؛ نوار غزه - خبرگزاری بین‌المللی قدس روز ۲۰ مارس از قول صلاح البردویل، یکی از اعضای دفتر سیاسی حماس، گزارش کرد که این جنبش آمادهٔ ورود به گفت‌وگو با دولت آمریکاست تا مردم فلسطین به حقوق‌شان و آرمان کشور فلسطینی دست یابند و محاصرهٔ غزه رفع شود. اظهارات بردویل باعث خشم رهبران فتح و دولت فلسطینی شد که این حرکت را نوعی تلاش برای جایگزینی حماس به جای دولت فلسطینی [در ارتباط فلسطینیان] با دولت آمریکا تلقی کردند.
المانیتور با چندین مقام حماس تماس گرفت اما آنان از اظهار نظر در این باره خودداری کردند. آن‌ها اشاره کردند که اظهارات البردویل، موضع رسمی جنبش است اما در کنار آن تأکید کردند که هیچ تماسی از جانب دولت آمریکا برای مذاکره با آنان برقرار نشده و آن‌ها حتی به کنفرانس کمک‌کنندگان به فلسطین که اواسط ماه مارس در کاخ سفید برگزار شد، دعوت نشدند. بر عکس، حماس از کنفرانس انتقاد کرده است و آن را تلاش آمریکا برای برداشتن بار مسئولیتی خواند که اسرائیل در برابر مشکلات اقتصادی و انسانی غزه به دلیل تحمیل محاصره از سال ۲۰۰۷ به بعد بر عهده دارد.

بردویل گفت: «ما مشکلی برای نشستن با کسانی که بخواهند محاصرهٔ ما را بردارند، نداریم؛ کسانی که به ما کمک کنند تا حقوق مسلوب خود را به دست آوریم، به شرطی که آن طرف قصد کاستن از حقوق فلسطینیان را نداشته باشد. همان‌گونه که ساف در اوائل دهه ۱۹۹۰ انجام داد.» منظور بردویل، قرارداد اسلو بود. او وجود هر گونه کانال ارتباطی میان حماس و واشینگتن را تکذیب کرد. 

حماس بر این باور است که آمریکا مهم‌ترین حامی اسرائیل است و متقاعد شده که تنها واشینگتن می‌تواند روند حل مسئلهٔ فلسطین را به جلو براند.

بردویل اشاره کرد که حماس به تلاش‌های بین‌المللی برای کمک به فلسطینیان در جهت احقاق حقوق‌شان نظر دارد و افزود: «ما آماده‌ایم که با هر طرف معقولی در جهان که بخواهد بر اشغال‌گران فشار بیاورد تا سرزمین‌ها و آسمان ما را رها کنند، ملاقات کنیم. مشروط بر این‌که خود اشغالگر نباشد.»

یحیی رباح، یکی از رهبران فتح، در گفت‌وگو با المانیتور حماس را متهم کرد که می‌خواهد خود را به عنوان جایگزین ساف و دولت فلسطینی در دنیا، به‌خصوص برای ایالات متحده، معرفی کند. او اشاره کرد که حماس در حال تلاش است تا فتح و دولت فلسطینی را از رهبری مردم فلسطین کنار بزند.

رباح گفت: «متأسفانه، در زمانی که دنیا و دولت فلسطینی در حال مقابله با برنامه‌های دولت ترامپ در جهت به حاشیه راندن مسئلهٔ فلسطین هستند، برخی از رهبران حماس خواستار گفت‌وگو با دولت آمریکا می‌شوند. پس از تمام این تلاش‌ها، چیزی غیر از فریب و وهم نصیب حماس نخواهد شد.»

او به خواستهٔ حماس برای گفت‌وگو با دولت آمریکا در شرایطی اشاره کرد که محمود عباس روز ۱۹ مارس در کمیتهٔ مرکزی فتح حماس را متهم کرده است که پشت طرح یک انفجار بر سر راه کاروان رامی حمدالله، نخست‌وزیر دولت فلسطین بوده است و همچنین طرح دولت آمریکا را برای برچیدن مسئلهٔ فلسطین، رد کرد. 

ماده ۳۷ سند سیاسی حماس که در ماه مه سال ۲۰۱۷ منتشر شد، تصریح می‌کند: «حماس بر همکاری با تمامی کشورهایی که از حقوق مردم فلسطین حمایت می‌کنند، باور دارد… حماس سیاست درهای باز را به سوی کشورهای مختلف دنیا در پیش می‌گیرد؛ به خصوص کشورهای عرب و اسلامی. حماس می‌کوشد تا بین نیازهای جنبش فلسطین و منافع فلسطینیان از یک سو، و منافع امت اسلام، رنسانس آن‌ها و امنیت‌شان از سوی دیگر، توازن ایجاد کند.»

واصل ابو یوسف، دبیرکل جبههٔ آزادی فلسطین و یکی از اعضای کمیتهٔ اجرایی ساف (سازمان آزادی‌بخش فلسطین)، به المانیتور گفت که هیچ‌کس نمی‌تواند جای ساف را در نمایندگی مردم فلسطین در جوامع بین‌المللی پر کند یا جایگزین این سازمان از نظر سیاسی شود.

او گفت که جامعهٔ بین‌الملل، از جمله آمریکا، سازمان آزادی‌بخش فلسطین را نمایندهٔ مردم فلسطین می‌داند و تمام تلاش‌های حماس و سایر گروه‌های فلسطینی برای اقدام به گفت‌وگو با دولت آمریکا در این زمان، تردیدهای‌ بسیاری را به ذهن متبادر می‌کند. به‌ویژه آن‌که دولت آمریکا در تلاش است تا «توافق قرن» خود را اجرایی کند؛ کاری که با شناسایی بیت‌المقدس به عنوان پایتخت اسرائیل شروع شد و در روز ۲۳ مارس به تصمیم کنگره برای قطع کمک به فلسطینیان رسیده است.

دولت‌های مختلف ایالات متحده، پیش از آغاز هرگونه گفت‌وگو با حماس، شروطی را گذاشته بودند. در صدر آن‌ها، پاسخ به خواسته‌های گروه چهارجانبهٔ خاورمیانه بود مبنی بر این‌که اسرائیل را به رسمیت بشناسد، خشونت را نفی کند و توافق‌های امضاء شده میان اسرائیل و فلسطینیان را بپذیرد.

ابراهیم المدهون، تحلیلگر سیاسی نزدیک به حماس و معاون مرکز رسانه‌ای جوانان در نوار غزه، به المانیتور گفت: «حماس در گفت‌وگو با هیچ کشوری مشکل ندارد، به جز اسرائیل.» وی افزود برداشت حماس این است که هرگونه گفت‌وگو با آمریکا بدون این‌که حماس مجبور شود تا از سلاح‌هایش چشم بپوشد یا اسرائیل را به رسمیت بشناسد، یک دستاورد برای مردم فلسطین است.

 او با اشاره به تصریح گفت‌وگو در سند سیاسی مه ۲۰۱۷ حماس، پیش‌بینی کرد که این گروه به کانال‌های آشکار و پنهان تماس با ایالات متحده پاسخ مثبتی خواهد داد. وی گفت که مشکل، طرف آمریکایی است که برای گفت‌وگو با حماس، همان شروط گروه چهارجانبهٔ خاورمیانه و کنار گذاشتن جنگ با اسرائیل را مبنا قرار داده است.

مدهون، دلیل خشم دولت فلسطینی را از خواست حماس برای گفت‌وگو با دولت آمریکا، این موضوع دانست که این دولت نمی‌خواهد حماس جایگزینی برای این دولت شود و در روابط بین‌الملل با آن رقابت کند. او با ذکر این‌که دولت فلسطینی تلاش می‌کند تا حماس را از نظر سیاسی به انزوا بکشاند، افزود که پیروزی حماس در انتخابات سال ۲۰۰۶ و قدرت نظامی‌اش در غزه، این گروه را واجد شرایط آن می‌کند که برای دست‌یابی که حقوق مردم فلسطین، طرف مذاکرهٔ بسیاری از قدرت‌های غربی قرار گیرد.

حماس بر این باور است که پیروزی‌اش در آن انتخابات، این جنبش را شایستهٔ آن می‌سازد که با کشورهای مختلف، از جمله ایالات متحده آمریکا، طرف مذاکره قرار گیرد.

طلال عوکل، نویسندهٔ روزنامهٔ فلسطینی الایام، به المانیتور گفت که اهداف سیاسی حماس، مانند هر گروه دیگری در جهان، در مسیر حفظ قدرت و داشتن مسئولیت ارتباط با سایر کشورهاست.

او گفت زمان‌بندی اعلام این نکته که حماس آماده است تا با آمریکا مذاکره کند، تحت تأثیر سخنرانی اخیر عباس قرار گرفته که در آن از حماس به شدت انتقاد کرده بود. حماس می‌خواهد تا فشار را بر دولت فلسطینی زیاد کند.

با این حال، عوکل احتمال گفت‌وگوی ایالات متحده را با حماس در آیندهٔ نزدیک رد کرد. به‌ویژه آن‌که جیسون گرین‌بلات، فرستادهٔ آمریکا در امور خاورمیانه، روز ۱۹ فوریه انتقاد شدید دولت آمریکا را از حماس خاطر نشان کرده بود. گرین‌بلات در صحفهٔ رسمی توییتر خود، نوشت: «حماس وسائل انفجاری تکامل‌یافته را مخفی می‌کند تا به سربازان اسرائیلی حمله کند و بار دیگر راکت‌پراکنی را به سمت اسرائیل آغاز کرده است. این اعمال بزدلانه تنها باعث افزایش خشونت خواهد شد و به ساخت جامعه‌ای شکوفا که مردم غزه لایق آنند، کمکی نمی‌کند.»

عوکل همچنین هشدار داد که هرگونه مصالحه میان آمریکا و حماس در سایهٔ توازن قدرت اخیر ممکن است به کاهش شدید محبوبیت حماس منجر شود. او اشاره کرد که با توجه به حمایت سیاسی آمریکا از اسرائیل در شورای امنیت سازمان ملل و وتوهای مکرر قطع‌نامه‌ها علیه اسرائیل در این شورا، تمامی اقشار مردم فلسطین بر این باورند که جهت‌گیری ایالات متحده، دلیل اصلی سلب حقوق‌شان است.