جیمز راواناک٬ سرپرست تیم ملی کشتی آمریکا در توصیف واکنش مردمی که از او درباره روزهای خوبی که در ایران داشته میشنیدند٬ میگوید: "مردم طوری به من نگاه میکردند انگار من دو تا سر داشتم." راواناک به المانیتور میگوید "بی صبرانه منتظر ام تا به ایران برگردم" و این بار میخواهد خانوادهاش را نیز با خود ببرد و مدت یک ماه در ایران بماند.
حضور تیم ملی کشتی آمریکا در جام جهانی کشتی فرنگی در ماه می در استادیومی پر از تماشاچی٬ بخشی از موج جدید تبادلات ورزشی و فرهنگی دیگری است که بین ایران و ایالات متحده آغاز شدهاست. همزمان با ادامه مذاکرات هستهای در وین که مانند صحنه دیگری از رویارویی و رقابت بین ایران و ایالات متحده است٬ دو کشور درهایشان را برای برقراری دیپلماسی مردم با مردم به روی یکدیگر باز میکنند.
علاوه بر کشتیگیران آمریکایی٬ تیم ملی واتر پولوی آمریکا نیز در ایران بازی کردهاست و تیم ملی والیبال ایران نیز قرار است در کالفرنیای جنوبی در تاریخ ۹-۱۶ آگوست (۱۸-۲۵ مرداد) در چهار مسابقه در برابر تیم ملی والیبال آمریکا شرکت کند. همچنین تیم ملی کشتی فرنگی ایران برای شرکت در جام کربی در ماه نوامبر به شیکاگو دعوت شدهاند.
سابقه دیپلماسی ورزشی یه عده باستان بر میگردد. در دنیای مدرن دیپلماسی ورزشی اولین بار در ۱۸۹۶ در جریان برگزاری اولین المپیک مدرن در یونان روی داد. از آن پس٬ ورزش همواره نقش مهمی در فائق آمدن بر دشمنیهای بین ایالات متحده و دشمنان ژئوپولیتیکش ایفا کردهاست. سازماندهنده آخرین تبادلات ورزشی بین ایران و ایالات متحده امیدوار است تلاشهایشان باعث پیشرفت تفاهم بین ایران و ایالات متحده شود و همان نقشی را بازی کند که پینگ پونگ در روابط بین ایالات متحده و چین در سال ۱۹۷۱ بازی کرد.
بهمن بختیاری٬ مدیر بنیاد بینالمللی جامعه مدنی -تشکلی غیر انتفاعی در شهر سالک لیک سیتی آمریکا که امکان سفر اخیر تیم کشتی آمریکا به ایران را میسر کرد- میگوید: "تبادلات ورزشی با ایران فرصتی یگانه برای ارتباط با مردم ایران و ایجاد پلهای ارتباطی دائمی با جوانان ایران ایجاد میکند. ایرانیان با تیمهای آمریکایی که به ایران سفر میکنند ارتباط برقرار میکنند و این تنها ارتباطی است که آنها میتوانند درخاک کشورشان با آمریکاییها داشته باشند."
برای آمریکاییهایی که ایران را با عینک بحران گروگان گیری سال ۵۸ یا سخنرانی "محور شرارت" بوش میبینند٬ رفتن به ایران و داشتن دیدارهای واقعی با مردم ایران میتواند به سختی قابل قبول باشد.
رابی اسمیت٬ ۲۷ ساله٬ مرد شماره یک آمریکا در کشتی فرنگی در سنگین وزن به المانیتور میگوید که استقبالی که ایرانیان طرفدار کشتی از او کردند "بهترین استقبالی بود که تا آن امروز تجربه کرده ام."
در مقطعی از مسابقات او با کشتی گیری از روسیه مسابقه میداد و "داشت له میشد". به گفته او " ۳ بر ۰ از حریف عقب بودم". در وقت استراحت٬ یکی از تماشاچیان ایرانی شروع به نواختن طبل کرد و او نیز برای همنوایی با او روی سینهاش کوبید.
اسمیت میگوید: "مردم دیدند که این کار را کردم و همگی هیجان زده شدند. من شروع کردم به امتیاز گرفتن. حریف را به زیر بردم و ۳-۲ شد. امتیاز دیگری گرفتم و بعد ۳-۳ شد و پس از آن کل استادیوم به هوا رفت. واقعا دیوانه کننده بود."
ایرانیان شعار میدادند: "رابی اسمیت"٬ "آمریکا٬ آمریکا". همین اتفاق در کشتی او مقابل کشتی گیری از ارمنستان نیز افتاد و وقتی او در انتها با لباس شخصی دوباره جلوی تماشاچی ها حاضر شد "هزاران ایرانی فریاد میزندند آمریکا! آمریک!ا"
بیرون از ورزشگاه نیز استقبال اگر نه بیشتر از داخل ورزشگاه دستکم به همان میزان گرم بود. اسمیت میگوید همراه با هم تیمیهایش در حال پیاده روی در خیابان برای خریدن چیپس بودند که چند ایرانی سوار بر اتومبیل نگه داشتند٬ پیاده شدند تا "با ما عکس بگیرند...احساس میکردم عضو بیتلز هستم."
اسیتیو فریزر سرمربی تیم می گوید مغازه داران به اعضای تیم ملی آمریکا رومیزی های مجانی میدادند و یک فروشنده فرش- که عکس بوکسور افسانهای آمریکا محمد علی را روی دیوارش داشت- "به ما اجازه نمیداد بدون گرفتن فرشی که ۲۰۰۰ دلاری قیمتش میشد آنجا را ترک کنیم."
فریسر که در ۱۹ سالی که با تیم آمریکا بوده از ۵۰ کشور دیدن کرده میگوید٬ "ایران اگر بهترین این کشورها نباشد٬ دست کم جز ۱۰ کشور اول است. ایرانیها جز بهترین انسانهایی هستند که من تا کنون دیدهام. رفتار آنها با ما مانند خانوادههای سلطنتی بود."
کشتی در ایران از توجه و امتیازات خاصی برخوردار است. چرا که این ورزش اگر پرطرفدارترین نباشد٬ دومی بعد از فوتبال است. کشتی گیران آمریکایی در موج پیشین دیپلماسی ورزشی بین ایران و ایالات متحده در دوران دولت خاتمی در ایران و کلینتون در آمریکا نیز نقش مهمی بازی کردهبودند. نگارنده در سال ۹۸ وقتی کشتی گیران آمریکایی برای اولین بار از زمان انقلاب به ایران رفتند٬ در آنجا حضور داشت. پرچم آمریکا در تجمعات ضد آمریکایی سوزانده نشد بلکه در استادیوم آزادی به اهتزاز در آمد و تماشاچیان ایرانی تیم آمریکا را بیشتر از تیم کشور خودشان تشویق میکردند.
در دوران احمدی نژاد٬ جانشین غیر دیپلماتیک خاتمی٬ تبادلات ایران وآمریکا کم شد. به خصوص پس از انتخابات جنجالی سال ۸۸ که به تظاهرات مردمی و سرکوب شدید آن توسط حکومت انجامید. هر چند کشتی گیران ایرانی و آمریکایی برای حفظ کشتی در المپیک در سال ۲۰۱۲ با هم همکاری کردند. به گفته فریسر٬ با الحاق شدن روسها به آنها کشتی گیران توانستند کشتی را در المپیک سا ۲۰۲۴ حفظ کنند.
یکی از نکات جالب سفر اخیر تیم کشتی آمریکا به ایران این است که سرپرست فعلی تیمشان - از طرفداران پروپا قرص کشتی از مینیاپولیس- زنی به نام کریستینا "کیکی" کلی است. در جمهوری اسلامی زنان از حضور در ورزشگاهها به بهانه حفظ عفتشان منع میشوند. امری که زنان سالهاست به آن اعتراض میکنند.
کلی که مانند دیگر اعضای تیم ملی آمریکا انتظار شرایطی سختگیرانه و بی رحمانه در ایران را داشت با به تن کردن لباسهای پوشیده مشکی خود را آماده کردهبود. به گفته او این کار وی باعث خنده بسیاری از ایرانیان شده بود. برای شرکت در مراسم افتتاحیه او لباسهایش را عوض کرد و لباسهایی به رنگهای آبی٬ قرمز و سفید پوشید.
او به المانیتور گفت: " من سرم را تا دو سوم راه پایین گرفته بودم٬ تازمانی که فهمیدم مردم ما را هو نمیکنند بلکه تشویق میکنند." به گفته کلی٬ روز بعد زنانی که برای شرکت سازمان دهنده مسابقات کار میکردند اجازه یافتند به استادیوم بیایند و در سفرش به اصفهان یک خبرنگار زن اجازه ورود به خانه کشتی را یافت.
کریستینا کلی نشانه تیم ملی کشتی آمریکا در جام جهاین کشتی فرنگی در تهران را در دست دارد.
او میگوید:" فکر میکنم حضور من اثر مثبتی روی نگهبانان قدیمی گذاشتم." او همچنین از برخورد مردان ایران با وی -که نوع متفاوتی از زن آمریکایی از آنچه در تلویزیون و فیلمهای سینمایی میدیدند- بسیارخوشنود بود.
دوستان ایرانی کلی از او دعوت کردند شش روز بیشتر در ایران بماند. او توانست به اصفهان سفر کند٬ به یک مدرسه برود٬ از یک پرورشگاه و چند مکان فرهنگی از جمله چند مجموعه هنری و مجلس دیدن کند. او نیز مانند راواناک میگوید قصد دارد دوباره همراه با خانوادهاش به ایران سفر کند و میخواهد در صورت تصمیم دولت آمریکا سفیر فرهنگی و ورزشی این کشور در ایران باشد.
راواناک که اهل نیواورلان است و زمان زیادی را برای بهبود وضعیت کشتی در شهرش گذراندهاست میگوید در ایران دعوت شده بود تا به دیدن محلهای فقیر در جنوب تهران برود تا برنامه های کشتی در آنجا را ببیند. به گفته او٬ فدراسیونهای کشتی ایران و آمریکا توافق کردند برنامه تبادل کشتی گیران جوان بین ۱۵ تا ۲۱ سال اجرا کنند و یک جام جهانی برای دانش آموزان راه اندازی کنند. همچنین راواناک برای تشویق جوانان معلول٬ از جمله مبتلایان به اوتیسم فعالیت میکند و دوست دارد با ایران روی پروژه مشابهی کار کند.
آمریکایی می توانند در کشتی خیلی چیزها از ایرانیها یاد بگیرند. هر دو طرف میتوانند از علاقه مشترکشان به ورزش برای فائق آمدن بر گذشته پر از سوء ظن و نارضیتی بهره مند شوند.
به گفته راواناک: "اگر سیاست مداران اجازه دهند ورزش میتواند بسیاری از مشکلات سیاسی را حل کند."