Kamışlı’daki ateşkes: Kürtler rejim güçlerinin geri gelmesinden korkuyor

HALEP, Suriye — Kuzeydoğu Suriye’deki Kamışlı kentinin Tay Mahallesi’nde Kürt güçleri ile rejimle bağlantılı güçler arasında yaşanan çatışmalardan sonra bölge yavaş yavaş yeniden kamusal hizmetlere kavuşuyor. Kürt önderliğindeki özerk yönetimin kontrolüne geçen mahallede, evlerine dönen halkın güvenliğini sağlamak için de çalışmalar devam ediyor.

Özerk yönetim, Şam yönetimine bağlı Ulusal Savunma Güçleri’ni mahalleden çıkararak kontrolü ele geçirmiş oldu. “Asayiş” olarak bilinen özerk yönetime bağlı iç güvenlik güçleri ile Ulusal Savunma Güçleri arasındaki çatışmalar 20 Nisan’da başlamış, bölgede yaşayan insanlar daha güvenli mahallelere kaçmıştı. Çatışmalar, Rusya’nın arabuluculuğu ile 25 Nisan’da sağlanan kalıcı ateşkes anlaşmasıyla son buldu.

Anlaşma uyarınca Rus askeri polisi Asayiş güçleriyle birlikte mahallede ortak devriye görevi icra edecek.

Hmeymim üssündeki Rus Uzlaştırma Merkezi’nin başkanı Alexander Karpov 27 Nisan’da Rus devriyelerin Kamışlı’ya intikal ettiğini duyurdu. Rus medyasına göre Karpov şöyle konuştu: “Rus askeri polisi, Arap ve Kürt sakinler arasında yaşanan çatışmaların ardından olası provokasyonları önlemek için Rus helikopterlerinin koruması altında Kamışlı’daki mahallelerde devreye geziyor. Uzlaştırma Merkezi’nin çabaları, Kamışlı’daki çatışmaların son bulmasını ve bölgedeki durumun istikrara kavuşmasını sağladı.”

Görünen o ki sağlanan anlaşma, Kamışlı’daki hâkimiyet haritasını çatışmalardan galip çıkan özerk yönetimin lehine değiştirdi.

Özerk yönetime yakın Syrian North-Press sitesi 25 Nisan’daki haberinde görüşmelerde yer alan bir kaynağın şu sözlerine yer verdi: “Asayiş Tay Mahallesi’nde kontrol altında aldığı noktalarda kalacak, Şam yönetimine bağlı Ulusal Savunma Güçleri ise ayrılacak ve çatışma hatlarından uzaklaşacak. İnsanlar evlerine dönecek ve Rus askeri polisi ile Asayiş mahallede ortak devriyeler icra edecek.”

Özerk yönetimin Kamışlı’daki bir yetkilisi ise kimliğinin saklı kalması kaydıyla Al-Monitor’a şöyle konuştu: “Anlaşmanın imzalanmasından saatler sonra Ulusal Savunma Güçleri mensupları anlaşmayı bozmak veya çiğnemek üzere birden fazla teşebbüste bulundular. Ancak Asayiş güçlerimiz bunları mahalleden tamamen çıkarmayı başardı ve anlaşmaya uyulmasını sağladı. Suriye rejiminin güvenlik noktası hâline getirilen Abbas Allavi Okulu hariç Ulusal Savunma Güçleri Tay Mahallesi’nden tamamen çekilmiş durumda. Mahalledeki su kulesinin yakınındaki sokaklarda da Suriye güçleri mevcut.”

Kaynak sözlerini şöyle sürdürdü: “Bu noktalar, Suriye hükümetinin güvenlik birimleri için güvenli bölge teşkil ediyor. Söz konusu bölge Kamışlı’nın güney tarafında Tay Mahallesi kavşağı ile Zunud Mahallesi civarlarına uzanıyor. Suriye rejiminin mahalledeki varlığı sembolik olup ufak bir alanı kapsıyor. Kent genelindeki tüm mahalleler özerk yönetimin ve ona bağlı hizmet birimlerinin kontrolünde.”

Kaynağa göre “Yeni kontrol düzenlemesi ve Tay Mahallesi’nin kurtarılması, Asayiş’e güney yolunu tamamen açma imkânı verdi. Bu yol, Ulusal Savunma Güçleri’nin kurduğu kontrol noktaları nedeniyle kapalıydı. Ulusal Savunma Güçleri’nin koyduğu bariyerler ve beton bloklar Asayiş tarafından kaldırıldı. Yol artık bölge halkının kullanımına açık.”

Kamışlı’nın güneyinde bulunan Tay Mahallesi’nin kuzeyinde El Vusta Mahallesi ile Süryani mahalleleri, kuzeydoğusunda Seryan Mahallesi, doğusunda da Çağçağ Deresi’yle ayrılan Masaken Mahallesi bulunuyor. Tay’ın diğer komşuları olan Korniş, Halko ve El Zuhur mahalleleri ise kentin güney çeperine kadar uzanıyor. 

Kamışlı bölgesi özerk yönetime bağlı Suriye Demokratik Güçleri’nin kontrolünde olsa da Tay Mahallesi rejim güçlerinin önemli bir kalesiydi. Mahallede ayrıca Suriye hükümetine sadakatini koruyan Arap Tay aşiretinin mensupları yaşıyor. Aşiretin pek çok üyesi Ulusal Savunma Güçleri’ne katılmıştı. 

Özerk yönetim yetkilisine göre “Tay Mahallesi’nden çekilen Ulusal Savunma Güçleri, güney ve güneydoğu istikametinde ilerleyerek M4 uluslararası karayolu ile Kamışlı’nın güneydoğu kırsalındaki Kirbet Amo kontrol noktasına kadar uzanan bölgede yer alan köylere yöneldiler. Bu bölgede ekseriyetle Ulusal Savunma Güçleri ve rejim güçleri konuşlu, en çok da Kamışlı Havaalanı’nda ve 154. Tugay Üssü’nde. Bu iki askeri üs de Ulusal Güvenlik Güçleri’nin Kamışlı kırsalındaki kışlasıyla irtibatlı.” 

Halep vilayetinde yaşayan NMA Çağdaş Araştırmalar Merkezi araştırmacısı Muhammed Bakai Al-Monitor’a şu değerlendirmede bulundu: “Tay Mahallesi’nde olanlar, Ulusal Savunma Güçleri’nin mahalleden çekilmesi ve mahallede rejim adına sadece sembolik güvenlik noktalarının kalması şeklinde özetlenebilir. Ancak görüldüğü üzere Kamışlı’nın güneyinde, özellikle havalimanında ve hükümet yanlısı Tay aşiretinin yaşadığı köylerde Ulusal Savunma Güçleri halen mevcut. Dolayısıyla özerk yönetim bunların kente dönmeye çalışabileceğinden korkuyor.”

Bakai’ye göre “Özerk yönetim anlaşmaya aracılık eden Rus tarafına güvenmiyor. Bu da şu anlama geliyor ki Kamışlı kırsalında Suriye rejimine ait önemli bir askeri varlık olduğu sürece Kamışlı önümüzdeki haftalarda yeni çatışmalara sahne olabilir."