Ana içeriğe atla

Kamu-Özel kara deliği

Çoğu 25 yıllık olan KÖİ sözleşmelerinin her yıl bütçeye ne kadar yük getireceği bilinmezken, şeffaflıktan uzak bu görünüm ülke ekonomisi için büyük bir risk oluşturuyor.
RTX2N6E1.jpg
Oku 

Birçok ülkede son yıllarda altyapı yatırımları için benimsenen “yap-işlet”, “yap-kirala” vb. formatlarla uygulanan Kamu-Özel İşbirliği (KÖİ) projeleri, Türkiye’nin kamu yatırımlarında da başat bir yer edindi. Ne var ki 2019’da sözleşme değeri 145 milyar doları, yatırım tutarı da 67 milyar doları bulan bu projeler için üstlenici firmalarla yapılan sözleşmeler, şeffaf ve kamuya açık değil. Bu projeler için kamu adına verilen dış borç üstlenimi, alım, kiralama ve benzeri garantilerin bütçeye yükünü kimse hesaplayamıyor. Kamu adına harcamaları denetleyen Sayıştay bile işin içinden çıkamıyor. 

Ekonominin hızlı büyüyeceği ve döviz türbülansı yaşanmayacağı varsayımıyla çoğu 2011-2018 döneminde imzalanan KÖİ sözleşmeleri, şimdiden bütçeye ağır yükler getirmiş olmakla birlikte, bütçede bu yükümlülükler için ayrılan ödenekler pek bilinmiyor, çok genel başlıklar altında “cari transferler” ya da “sermaye giderleri” adı altında kayıtlara giriyor, detaylar açıklanmıyor. Çoğu 25 yıl süreli olan KÖİ sözleşmelerinin her yıl bütçeye, dolayısıyla vergi mükellefi yurttaşlara ne kadar yük getireceği bilinmez iken bundan dolayı bütçe açığının hangi boyutlarda etkileneceği, projelerde aksaklık yaşanması halinde kamunun üstlenmeyi taahhüt ettiği ve tutarı 17,2 milyar doları bulan dış kredilerin getireceği yükler de belirsizlik taşıyor. 

Access the Middle East news and analysis you can trust

Join our community of Middle East readers to experience all of Al-Monitor, including 24/7 news, analyses, memos, reports and newsletters.

Subscribe

Only $100 per year.