Pentagon: Türkiye’nin F-35 programından çıkarılması Çin için bir uyarı

Son Pentagon açıklamasına göre Donald Trump yönetiminin Rusya’dan hava savunma sistemi aldığı için Türkiye’yi F-35 programından çıkarması, Çin’den teknoloji satın alan Orta Doğu ülkeleri için de bir uyarı niteliği taşıyor.

ABD’nin Çin mallarına ek vergi getirmesine Pekin’den gelen misilleme tehdidi üzerine Amerikan borsalarında bu hafta büyük bir düşüş yaşanırken ABD Savunma Bakanlığı müttefiklerine yabancı ülkelerden silah alımı konusunda uyarılarını sürdürüyor.

Savunma Bakanlığı’nın Orta Doğu’dan sorumlu bakan yardımcısı Mick Mulroy konuya ilişkin şöyle konuştu: “ABD, müttefiklerinin terörle mücadele kapasitelerini geliştirme iradesini ve tehditlerin karşısında durarak Orta Doğu’da istikrarı destekleme konusunda kararlılığını sürdürüyor. Ancak Amerikan teknolojisini korumak için gerektiğinde zor kararlar almaktan da geri durmayacağız, bakanlığın Türkiye’yi F-35 programından çıkarması da bunun göstergesi.”

Çin’in küresel ölçekte askeri üslere erişim çabaları konusunda endişelerin arttığı bir ortamda, ABD Savunma Bakanı Mark Esper Asya Pasifik ülkelerine bir dizi ziyaret gerçekleştirdi. Pentagon müttefiklerine ekonomilerini Çin’e bağımlı hâle getirmelerinin ABD ile savunma işbirliklerine zarar vereceğini anlatmaya çalışıyor.

Mesajın açık olduğunu belirten Mulroy, Al-Monitor’a şöyle dedi: “Rus ya da Çin yapımı silahların alımı bizim silahlarımızın operasyonel güvenliğine zarar veriyorsa silahlarımızı çekmekten başka bir seçeneğimiz kalmaz.”

Pentagon’un müttefiklerini hangi Çin yapımı silahlar konusunda uyardığı henüz net değil. Ancak kurumun yıllık “Çin Askeri Gücü” raporunda Pekin’in 2013-2017 yılları arasında Orta Doğu ülkelerine 10 milyar dolar değerinde silah sattığı ve satışlarda hassas saldırı silahları ile silahlı İHA’ların öne çıktığı kaydediliyor.

Öte yandan Türkiye’nin S-400 sistemini alması --ki Pentagon’a göre sistem F-35’lerin radardan kaçma teknolojisini ele verebilir-- Çin ile yatırım yapan müttefiklerle işbirliğini kesmenin kolay olmayacağını gösteriyor.

Türkiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın S-400 hava savunma bataryalarını alma kararı ABD Kongresi ile Türkiye’ye yaptırım uygulamaya yanaşmayan Trump arasında anlaşmazlığa neden olmuş durumda. Trump haziran ayında selefi Barack Obama yönetiminin Erdoğan’a Patriot sistemi satmayı reddettiğini savunmuştu. Dönemin Amerikan yetkilileri ise Ankara’nın ABD’nin teknolojik sırları paylaşma talebinin karşılanamayacak kadar yüksek olduğunu söylüyorlar. Türkiye S-400’lerin ilk gönderimi tamamlanmadan birkaç hafta önce Rusya’dan büyük çapta silah satın alan tüm ülkeleri kapsayan ABD yaptırımlarından muaf tutulmak için Kongre nezdinde lobi girişimlerinde bulunmuştu.

Pentagon Çin’in Orta Doğu silah pazarındaki payının giderek arttığı konusunda uyarılarını sürdürüyor. ABD’nin anlaşmaların getirdiği kısıtlamalar nedeniyle müttefiklerine satamadığı silahlı İHA’lar Çin’in satışlarında önemli bir yer tutuyor.

Mulroy Al-Monitor ile de paylaşılan açıklamasında bu konuda şöyle dedi: “ABD’nin hedefi Çin’in düşmanı olmak değil ama Amerika, ortakları ve müttefikleri tarafından paylaşılan ortak değerler üzerine kurulu küresel düzenin Çinli liderler tarafından sarsılmaya çalışıldığını görüyoruz.”

Trump yönetimi henüz Çin’in Kuşak ve Yol projesine kapsamlı bir yanıt geliştirebilmiş değil. Bu girişim, Amerika’nın geleneksel ortaklarından İsrail de dahil ABD’nin köklü müttefiklerini kârlı yatırım anlaşmalarıyla Pekin tarafına çekmeyi amaçlıyor.

Çin’in son açıkladığı savunma strateji belgesi de Washington ve Pekin’i rakip süper güçler olarak tanımlıyor. ABD’li ve Çinli yetkililer Çarşamba günü belgeyi görüşmek üzere Pentagon’da bir araya geldiler.