İran’ın tehdit algılarını şekillendiren 6 faktör
ABD ve bölgesel müttefikleri, İran’ın yayılmacı politika izlediğini iddia eden klişe söylemeleri tekrarlamak yerine İran’ın tehdit algılarının nereden kaynaklandığına daha yakından bakmalı. İngilizceden Türkçeye çevrilmiştir.
İran’ın Orta Doğu’da hegemonya kurmak istediği ABD’deki siyasi çevrelerde ve ABD’nin müttefikleri arasında oldukça yaygın bir algı. İsrail ve başka bazı bölgesel ülkeler İran’ın “Pers İmparatorluğu’nu canlandırmak” istediğini sıklıkla dile getiriyor. İranlı yetkililer bu tip iddialara “gülünç” diyerek geçebilir ancak İran’ın bugün bölgesel rakipleri ve ABD’yle yaşadığı gerilimin temelinde bu algının yattığını kabul etmek önemli.
Dillere pelesenk olan hegemonya iddialarının aksine İranlılar çağdaş tarihlerini dış güçlerin saldırganlığı karşısında bir güvenlik mücadelesinin tarihi olarak görüyor. 1979 İslam Devrimi’nden bu yana bir dizi olay ve faktör, Tahran’a ABD ile bölgesel müttefiklerinin İran’da rejimi değiştirmek ve ülkeyi parçalamak istediğini düşündürüyor. ABD Savunma Bakanı James Mattis’in geçtiğimiz günlerdeki açıklaması gibi açıklamalar bu algıyı besliyor. Mattis, ABD-İran ilişkilerinde ciddi bir düzelmenin olması için rejim değişikliği gerektiğini söylemişti.
