Genç işsizler ordusu terör örgütlerinin hedefinde

ANKARA -- Türkiye’de artan terör, IŞİD ve PKK bağlantılı TAK (Kürdistan Özgürlük Şahinleri) tarafından adeta nöbetleşe olarak Ankara, İstanbul gibi büyük kentlerde gerçekleştirilen kitlesel katliamlar farklı tartışmaları gündeme getirdi. Bir yandan, terör örgütlerinin Türkiye’yi eylem alanı olarak seçmelerinin nedenleri, yönetim, güvenlik ve istihbarat zafiyetleri eleştirilirken, diğer yandan da terör örgütlerinin militan, intihar bombacısı temininde ne gibi yöntemler izlediği, nasıl gençleri bu konuda ikna ettiği tartışılıyor.

Ankara-Kızılay’da 13 Mart’taki intihar saldırısını gerçekleştiren Balıkesir Üniversitesi öğrencisi 23 yaşındaki Seher Çağla Demir terör örgütlerine genç katılımları, üniversiteli işsiz gençlerin durumunu, genç işsizlerin terör örgütlerinin “potansiyel militan kaynağı” olmasıyla ilgili değerlendirmeleri daha da öne çıkarttı.

Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 23 Mart 2016’da açıkladığı 2015 yılı istihdam ve işsizlik verilerine göre Türkiye genelinde işsizlik oranı yüzde 10.3 iken, 15-24 yaş grubu genç işsizlerde bu oran yüzde 18.5. Erkek genç işsizlerin oranı yüzde 16.5, genç kadın işsizlerin oranı ise yüzde 22 düzeyinde.

TÜİK’in açıkladığı verilerde en çarpıcı olan rakamlar terörün, çatışmaların, sokağa çıkma yasaklarının, genç, kadın, çocuk ve sivil ölümlerinin en yoğun yaşandığı Doğu ve Güneydoğu bölgelerindeki illere ait. İşsizlik oranının en yüksek olduğu bölge, yüzde 24.8 ile Mardin, Batman, Şırnak ve Siirt’i kapsayan TRC3 Bölgesi. Bunu, yüzde 17.5 ile Şanlıurfa ve Diyarbakır’ı kapsayan TRC2 Bölgesi izliyor. Dolayısıyla, yüzde 10.3’lük Türkiye ortalamasının iki katına varan Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgesindeki işsizlik, etnik ve siyasi düşüncenin dışında bu bölge illerinden PKK ve IŞİD’e yoğun katılımların dikkat çeken boyutlarından birisi.

PKK’nın lider kadrosunun önde gelen isimlerinden Cemil Bayık Al-Monitor’a Eylül 2014’te verdiği özel mülakatta, “çözüm süreci” ve sonrasında örgüte katılımların rekor düzeyde arttığını, PKK’ya katılanların sayısının ayda 1200’e kadar çıktığını açıklamıştı. Bayık’ın bu sözlerini teyit eden Siirt Valisi Ahmet Aydın Siirt’ten PKK’ya katılımların ciddi düzeyde arttığına dikkat çekerek, bunun kaygı verici olduğunu dile getirmişti.

HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş resmi bir istatistik verisi olmamasına karşın PKK’ya katılan, dağa çıkan gençlerin sayısındaki artışın, çözüm sürecine güvensizlik ve inançsızlıktan, tekrar kandırılma endişesinden kaynaklandığını öne sürerek, hükümetten bu konuda somut, güven verici adımlar atmasını istemişti.

Gerek geçen yıldan bu yana Suruç, Ankara ve İstanbul’daki canlı bomba saldırılarını gerçekleştiren IŞİD, gerekse PKK-TAK eylemcilerinin Adıyaman, Şanlıurfa, Van, Kars gibi Doğu ve Güneydoğu Anadolu illerinden olmaları, bölge gençlerindeki yoksulluk, işsizlik ve umutsuzluğun üst düzeye tırmandığını, ölmekten çekinmediklerini gösteriyor.

Sosyalist Enternasyonal Başkan Yardımcısı Umut Oran, IŞİD’in özellikle Adıyaman’daki militan devşirme projelerini yerinde inceledikten sonra örgütün işsiz gençleri parayla ele geçirdiğini ortaya çıkarttı. IŞİD’in dışarıdan gelen yabancı militanlara dolar bazında maaş bağladığı biliniyor. Oran’ın tespitlerine göre, örgüt ilk katılım aşamasında gençlere 6 bin dolar veriyor. Daha sonra ise 1200 dolar maaş bağlıyor. Bu paralar, gerek Türkiye’nin genel ekonomik koşulları gerekse Doğu ve Güneydoğu’da Türkiye genelinin de kat kat üzerindeki yoksulluk oranları dikkate alındığında büyük tutarlar.

Suriye’deki gruplarda 5 bin Türkün savaştığını ifade eden Şanlıurfa Harran Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Ahmet Said Yayla gençlerin gerek para gerekse sınırın Suriye tarafındaki akrabaları tarafından ikna edilerek IŞİD’e katıldıklarını dile getiriyor.

Başbakan Ahmet Davutoğlu’nun şubat ayında açıkladığı “Güneydoğu Master Planı”, siyasi ve sosyal adımların yanında ağırlıkla bölgenin ekonomik sorunlarının çözülmesini, gençlere istihdam yaratılmasını, esnaf, çiftçi, sanayicinin borçlarının ertelenip, yeni kredilerle bölgenin ve illerin ekonomisinin ayağa kaldırılmasını hedefliyor. Ancak hükümetin ilan ettiği bu master planın üzerinden yaklaşık iki ay geçmesine karşın henüz somut bir adım atılmış değil. Bölgede çatışmalar, sokağa çıkma yasakları, ilçeleri bombardımanlarla tahrip eden operasyonlar sürüyor.

Gençler için açıklanan Çeyiz Hesabı, Evlilik ve Genç Girişimci Kredisi uygulamaları, açılacak banka hesaplarına üç yıl boyunca her ay düzenli olarak para yatırılarak tasarruf edilmesini, üç yılın sonunda devletin bu hesaplarda birikecek tutara 5 bin TL katkı vermesini öngörüyor.

CHP İstanbul Milletvekili ve Genel Başkan Koordinatör Başdanışmanı Erdoğan Toprak hazırladığı raporda ve yaptığı açıklamada genç işsizlerin terör örgütlerinin potansiyel militan kaynağı olduğunu belirterek, hükümetin getirdiği çözümlerin, açıkladığı önlemlerin afaki ve hayali olduğunu öne sürüyor. Toprak “Çeyiz hesabı, evlilik kredisi gibi afaki vaatlerle gençleri avutuyorlar. İşi olmayan bir genç hangi parayla çeyiz hesabı açacak, tasarrufta bulunacak, üç yıl para biriktirecek? Bu gençlerle alay etmek değil de nedir?” diye soruyor.

Hükümet’in gençlere istihdam alanı yaratmak için attığı son adımlardan biri de Emniyet Genel Müdürlüğü’ne 15 bin yeni polis alımı için kadro verilmesi. Genel Müdürlük bu sayının daha da artırılması konusunda yetkilendirildi.

Gazi Üniversitesi Çalışma Ekonomisi Öğretim Üyesi Prof. Cem Kılıç ise OECD’nin “atıl gençler” raporunda Türkiye’nin ilk sırada yer aldığına dikkat çekerek, Türkiye’de yüzde 31.3’ü bulan 15-19 yaş arası atıl genç oranının OECD ortalamasının iki katı olduğunu vurguluyor. Ne bir işi olan, ne de bir eğitim programı, kurs ya da benzeri faaliyette bulunan bu milyonlarca atıl gencin toplumsal ve sosyal açıdan patlamaya hazır bomba konumunda olduğunu kaydeden Prof. Kılıç, ivedi önlem alınmazsa tehlikenin daha da büyüyeceğini ifade ediyor.