Yatırımlarda cazibe merkezi değişecek mi?

Türkiye borsası geçen yılı diğer yatırım araçlarına kıyasla büyük farkla önde bitirdi.

Borsa İstanbul 100 endeksi, 2014 yılında hem tarihinin en yüksek yıl sonu kapanışını gerçekleştirdi, hem de dünyanın en çok kazandıran 5. borsası oldu. 2013 yılını 67 bin 801 puanla tamamlayan BİST-100 endeksi, 2014 yılını 85 bin 721 puandan kapatarak yatırımcısına yüzde 26.43 kar sağladı. Geçen yıl dünya borsaları içerisinde Arjantin yüzde 59.13’lük getiri ile 1. sırada, Çin yüzde 52.86 getiri ile ikinci, Mısır yüzde 31.60 ile üçüncü, Hindistan ise yüzde 29.89 ile dördüncü sırada yer aldı.

Diğer yatırım araçlarının getirisi şöyle oldu:

2013 yıl sonunda 1 ABD Doları 2 lira 13 kuruştan, 1 Euro ise 2 lira 94 kuruştan işlem görüyordu. 2014 yılının son gününde ise 1 ABD Doları 2 lira 33 kuruşa yükselmiş, buna karşılık 1 Euro 2 lira83 kuruşa gerilemişti. Bu rakamlar ABD dolarının 1 yılda yüzde 9.4 arttığını, Euro’nun ise yaklaşık olarak yüzde 3.9 değer kaybettiğini gösteriyor.

Altına gelince: 2013 sonunda 84 lira20 kuruş olan 24 ayar külçe altının gramı, 2014 sonunda yüzde 6.53’lük yükselişle 89 lira 70 kuruşa ulaştı. Buna karşılık 2014 yılına 1205 dolardan başlayan altının ons fiyatı yıl içerisinde en düşük 1132 doları gördükten sonra yıl sonunda 1184 dolardan kapatarak zarar ettirdi. Ons fiyatı düştüğü halde külçe altının değer kazanması, iç piyasada Amerikan Dolarının Türk Lirasına karşı değer artışından kaynaklandı.

Faizlere bakınca: Şu anda Türkiye’de Merkez Bankası’nın ilan ettiği gösterge faiz oranı yüzde 8.25. Ancak geçen yıl özellikle 100 bin lira ve üzerindeki mevduat hesapları, yüzde 10-11 arası faizlerle değerlendirildi. Ancak mevduatta yüzde 10 stopaj kesintisi nedeniyle borsadan sonra en iyi yatırımın ABD doları olduğu, hemen ardından Türk lirası faizin geldiği görülüyor.

Peki, borsanın şampiyon olmasında hangi etkenler rol oynadı?

Borsa İstanbul, geçen yıla kötü başladığı için iyi bitirdi. 2013 yılının 22 Mayıs tarihinde 93 bin 178 puana ulaşarak tarihi rekorunu kıran BİST-100 endeksi, daha sonra Gezi Parkı eylemleri, 17-25 Aralık rüşvet iddiaları ve göz altıların yaşandığı süreçte hızla geri çekilerek 2013 yılı kapanışını 67 bin 801 puandan yapmıştı. 

Siyasi çalkantıların sona ermesi, önce yerel, sonra Cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Hükümetin gücünü koruması, kredi notlarının değişmemesi gibi gelişmelerden sonra borsa toparlandı ve en karlı yatırım aracı haline geldi. 

Borsanın yükselişinde yabancı yatırımcılar da önemli rol oynadı.

Yabancı yatırımcılar Aralık ayında borsada 108 milyon dolarlık net satış yaptı, ama buna rağmen 2014 yılının tamamında yabancıların borsadaki net alımı 2 milyar 226 milyon dolar oldu. 2013 yılında 429 milyon dolarlık net satış yapıldığı dikkate alındığında, yabancıların Türk borsasına ilgisinin arttığı açıkça görülebiliyor.

Al-Monitor’un İş Yatırım Menkul Değerler’den aldığı bilgiye göre, yabancıların Türk borsasındaki payı Ocak 2015 itibariyle yüzde 63.92 düzeyinde bulunuyor.

Borsa İstanbul, 2014 yılında en fazla kazandıran yatırım aracı olmasına rağmen, henüz 22 Mayıs 2013 tarihindeki 93 bin 178 puanlık rekoru kırmış değil. Ancak 2015’e ilişkin projeksiyonlar, o rekorun kırılacağını gösteriyor.

İş Yatırım Menkul Değerler’in müşterilerine yönelik raporunu inceledik. Aralık ayında hazırlanan raporda Borsa İstanbul için 2015 yıl sonu hedefi 97 bin puan. Bu yüzde 14 artış potansiyeli olduğunu gösteriyor.

Raporda, risk iştahındaki artış ve petrol fiyatlarındaki sert düşüşe paralel olarak Türk lirasındaki geri çekilmenin durduğu, 10 yıllık tahvil faizlerinin 200 baz puana yakın düşerek yüzde 8 seviyesinin altına gerilediği vurgulanıyor.

Piyasalardaki yükselişin kalıcı olmayabileceği de hatırlatılan rapordaki değerlendirme şöyle: “Merkez Bankası’nın faizleri indireceği beklentisi, piyasaların 2015 yılına hızlı bir başlangıç yapmasını sağlayabilir. Ancak düşük faizler ve pozitif petrol şokunun yarattığı olumlu havanın uzun soluklu olmasını beklemiyoruz. Seçimler sonrasında ekonomi yönetimine ve uygulanacak politikalara yönelik belirsizlikler, FED’in faiz artışlarına başlayacağı sinyalleri ve petrol fiyatlarındaki olası yükseliş, yılın ikinci yarısında Borsa İstanbul’daki dalgalanmayı artıracaktır.”

Yeni yılda borsaya ilişkin beklentileri olumlu, peki ya döviz ne olur? Merkez Bankası nasıl bir politika izler?

10 Aralık 2014’te yayınlanan Merkez Bankası 2015 yılı Para ve Kur Politikası konulu raporunda nominal ya da reel herhangi bir kur hedefi bulunmadığına dikkat çekilerek piyasaya müdahale konusunda şu mesaj veriliyor: “Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası, finansal istikrara yönelik riskleri sınırlandırmak amacıyla Türk lirasının aşırı değerlendirmesi veya aşırı değer kaybına kayıtsız kalmamaktadır. Spekülatif davranışlar sonucunda kurlarda sağlıksız fiyat oluşumları gözlenmesi ve aşırı oynaklık durumlarında piyasaya esnek ihaleler yoluyla veya doğrudan müdahale edebilecektir.”

Dolarda FED’in faiz artırımıyla birlikte yukarı yönlü hareketlenme olabilir. Faizler petrol fiyatları ve enflasyondaki gerilemeye paralel düşebilir.

Altın ise sürpriz yatırım aracı olarak kalmaya devam ediyor. Ancak son haftalarda hedge fonların yükseliş beklentisi ile açtıkları uzun vadeli pozisyonlarda artış var.

Turkish Yatırım Araştırma Başkanı Baki Atılal, dolar kuru için 2.28-2.45 bandında hareket bekliyor. BİST için hedef değeri 97 bin 500 puan. Marbaş Araştırma Müdürü Üzeyir Doğan ise dolar kurunun yıl sonunda 2.45-2.50 lira arasında olabileceğini, borsanın ise 74 bin ile 99 bin puan arasında dalgalanacağını söylüyor.

Özetle, uzmanların değerlendirmeleri ve aracı kuruluşların raporları, bu yıl da getiri sıralamasının pek değişmeyeceğini gösteriyor. Ancak Haziran’daki genel seçimler, bölgesel çalkantılar ve FED’in faiz artırımı gibi risk unsurlarını göz önünde bulundurmakta yarar var.

Öte yandan borsada yabancıların dağılımı belli oldu. CHP Milletvekili Umut Oran’ın araştırmasına göre, Borsa İstanbul’da hisse senedi sahibi olan yabancılar içerisinde en büyük pay ABD’lilerin. Toplam 53.1 milyar liralık hissesi bulunan 1350 ABD’li Türk borsasındaki toplam hisselerin yüzde 21.3’üne sahip. İngilizler 26.1 milyar lira ile ikinci sırada.