Türkiye Başbakanı Recep Tayyip Erdoğan, bölgesel bir lider gibi davranıp Bağdat’la Kürdistan Bölgesel Yönetimi (KBY) arasındaki petrol ihtilafını çözmek için çalışacağına, bunun tam tersini yaptı. Ankara’nın, Bağdat’ın onayı olmadan Kuzey Irak petrolünü satması- gelirleri bir Türk bankasına yatırarak- Irak Başbakanı Nuri El Maliki üzerinde baskı kurup Türkiye’yi ucuz ham petrole, KBY’yi de çok muhtaç olduğu gelire kavuşturabilir. Ne var ki bu adım, Irak’ta hem hukuki hem siyasi anlamda büyük tepkilere yol açtı. Erdoğan’ın Kürtlere yaptığı bu jest, KBY’nin mevcut gelir krizini çözemediği gibi Bağdat ile Erbil arasındaki kutuplaşmayı da derinleştirdi. Mali anlamda hâlen arafta olan KBY, hem Ankara hem Bağdat’a bağımlı ve hâlen kuzey koridoru üzerinden büyük miktarda ve risksiz ihracat yapmasını sağlayacak bir anlaşmaya ihtiyaç duyuyor.
Ankara’nın Kürt ham petrolünü satması, bölgesel enerji pazarlarında köklü değişim yaratan bir olay olmasa da Erdoğan ve KBY’nin Bağdat’a meydan okuyup baskı yapmaya ne denli hevesli olduğunu gösteriyor. Satışın zamanlaması da tesadüf değil. Satışlar, hem Erbil ile Bağdat arasındaki bütçe kavgasının birkaç ay sonrasında hem de Irak seçimlerinin hemen ardından geldi. Maliki, seçimlerde en fazla meclis sandalyesini kazansa da tek başına hükümet kuracak çoğunluğa ulaşamadı. Yani Ankara ve Erbil, Kürtlerin desteğine karşılık Maliki’yi bir enerji anlaşmasına zorlayabilir ya da Maliki’nin yeniden başbakan olmasını engelleyebilir. Satış, aynı zamanda KBY’nin siyasi gündemi ve Kürt toplumuna sinen taşkın petrol milliyetçiliğini ve Bağdat’tan ekonomik özerklik kazanma gayretlerini yansıtıyor.
