Kuzeydoğu Suriye: Özerk yönetim çalışanları IŞİD’den ölüm tehditleri alıyor

HALEP, Suriye — Suriye’nin doğusundaki Deyrizor vilayetinde Kürt önderliğindeki fiili özerk yönetime bağlı çalışanlar, IŞİD olarak da bilinen İslam Devleti (İD) hücreleri tarafından ölümle tehdit ediliyor, işlerini bırakmaya zorlanıyorlar.

Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi’nden bir yetkili isminin saklı kalması kaydıyla Al-Monitor’a şu bilgileri verdi: “Deyrizor’un kuzeydoğu kırsalındaki El Harici’de yerel meclis ve belediye çalışanları 9 Ağustos sabahı işe geldiklerinde İD’in logosunu taşıyan ve çalışanların isim ve görevlerini belirten notlar buldular ve büyük şaşkınlık yaşadılar. Notlarda 18 çalışanın ismi yer alıyordu. Bu kişiler, özerk yönetimde çalışmaya devam ettikleri takdirde ölümle tehdit ediliyordu. Tehdit edilen kişiler çoğunlukla memur, yerel mecliste bekçi ve eğitimci olarak çalışıyor. Hayatlarından endişe ettikleri için çoğu istifa etti. Çünkü İD hücreleri özellikle son günlerde faaliyetlerini artırdılar ve bu tehditleri yerine getirebilirler.”

Deyrizor vilayetinin doğusunda Kürt güçlerini, özerk yönetim çalışanlarını, aşiret mensuplarını ve sivilleri hedef alan saldırılar son dönemde artmış durumda.

Kürt güçleri İD’in kuzeydoğu Suriye’deki kalıntılarını temizlemek için uluslararası destekle askeri operasyonlara devam ediyor ancak hâlâ faal olan İD hücreleri, hem siviller hem de Kürt güçleri ve özerk yönetim çalışanları için tehlike oluşturuyor.

Deyrizor vilayetinde Kürt güçlerinin kontrolündeki bölgede yaşayan gazeteci Nur Bakari Al-Monitor’a yaptığı değerlendirmede kuzeydoğu Suriye’de Kürt önderliğindeki Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) kontrol ettiği bölgelerde ve bilhassa Deyrizor vilayetinde İD’in “çok faal” olduğunu belirtti. 

Bakari şöyle devam etti: “İD, SDG ve özerk yönetim personelini korkutmak ve sindirmek için tehdit politikası izliyor. İD savaşçılarına ait WhatsApp hesaplarından tehdit alan özerk yönetim çalışanları ve eski Özgür Suriye Ordusu mensupları da var. İD adına gönderilen mesajlarda ölüm tehditleri yer alıyor ve ancak nedamet getirip SDG saflarından ayrılanların ölümden kurtulacağı söyleniyordu. Deyrizor vilayetinin El Şil, El Tayana, Cedid Bakara, Cedid Ekedat, El Sur ve El Harici kasabalarında çok sayıda SDG mensubu WhatsApp üzerinden İD’den tehdit aldı. Amaç, bu kişileri SDG’den ayrılmaya zorlamak.”

Bakari’ye göre “İD’in faaliyetleri tehdit mesajlarıyla sınırlı değil. İD’e mali kaynak kazandırmaya çalışan örgüt üyeleri, bölge halkından ve çeşitli ticaret kollarından zorla para topluyorlar. Deyrizor vilayetinde pek çok kişiye de mühürlü mektuplar göndererek ‘saray harcı’ istiyorlar.”

“Saray harcı” kavramının İD’in Deyrizor’a hâkim olduğu dönemde tüccarlara ve genel olarak zenginlere ödettirdiği zekata benzediğini belirten Bakari, “İD bölgedeki kontrolünü ve etkisini kaybedip gizli hücrelere bel bağlamaya başlayınca 2020 yılının ortalarında ‘zekat’ kavramını ‘saray harcı’ ile değiştirdi. Saray harcını ödemeyenler infaz edilecekmiş” diye konuştu.

İD Suriye’de ele geçirdiği toprakların son parçasını Mart 2019’da kaybetmiş olsa da Badiye bölgesinde (Suriye Çölü) hükümet güçlerine, kuzeydoğu Suriye’de de Kürt güçlerine saldırılar düzenlemeye devam ediyor. 

İD’in gazetesi El Naba’ya göre örgüte bağlı hücreler 5-12 Ağustos haftasında Rakka, Deyrizor ve Suriye’nin güneyindeki Dera vilayetinde altı eylem gerçekleştirdi ve 14 kişiyi öldürdü. 

Örgüt sadece iki günde SDG ve hükümet güçlerine karşı dört saldırıyı üstlendi.

9 Ağustos’ta İD militanları Deyrizor vilayetindeki El Buseyra kasabasının Ezir bölgesinde bir SDG askeri aracına makineli tüfek ve patlayıcılarla saldırdılar. Olayda ölenler ve yaralananlar oldu, maddi hasar oluştu. 

Bundan birkaç saat sonra Deyrizor’un El Vahid kasabasında bir SDG kontrol noktasına İD militanlarınca ateş açıldı, yaralanan askerler oldu. Silahlı çatışmanın ardından olay yerine gitmekte olan yardım ekipleri ise bir patlamanın hedefi oldu. Patlamada bir kişi öldü, yaralananlar oldu ve bir araç hasar gördü.

8 Ağustos’ta ise El Buseyra bölgesindeki bir kavşakta makineli tüfeklerle ateş açan İD militanları bir SDG mensubunu öldürdü.

İD’in üstlendiği dördüncü saldırı 9 Ağustos’ta Rakka vilayetindeki El Tabka hava üssü yakınlarında hükümet güçlerine ait bir askeri aracı hedef aldı. İD’e göre saldırıda dört asker öldürüldü.

Bu tür saldırıların neredeyse her gün yaşanmasına rağmen SDG ve hükümet saldırılar hakkında genellikle açıklama yapmıyor. Ölü sayısının çok yüksek olduğu olaylar hariç. Örneğin 6 Mart’ta askeri bir kaynak, hükümete ait bir askeri araca Palmira çölünde “terörist saldırı” düzenlendiğini, saldırganların çeşitli türde silahlar kullandığını ve aralarında subayların da olduğu 13 kişinin öldüğünü, 18 kişinin yaralandığını açıklamıştı. 

BM Terörle Mücadele Birimi Direktörü Vladimir Voronkov 9 Ağustos’ta BM Güvenlik Konseyi’nde yaptığı konuşmada İD’in bölgesel düzeyde mağlup edilmesi ve yönetici kadrosunun kayıplar yaşamasına rağmen uluslararası barış ve güvenliği tehdit etmeye devam ettiğini söyledi.