Ana içeriğe atla

Çaresiz kalan Filistin liderliği silahlı mücadeleye yönelebilir

Trump yönetiminin alenen İsrail tarafını tutması Filistin yönetimini yeniden silahlı mücadeleye sevk edebilir. İngilizceden Türkçeye çevrilmiştir.
Palestinians clash with  Israeli border police during clashes at a checkpoint between Shuafat refugee camp and Jerusalem October 9, 2015. In the past 10 days, four Israelis have been shot or stabbed to death in Jerusalem and the occupied West Bank, and at least a dozen have been wounded by Palestinians wielding knives or screwdrivers in stabbings in Tel Aviv and other Israeli cities. Several Palestinians have also been killed, and scores wounded in clashes with Israeli security forces during stone-throwing

ABD Başkanı Donald Trump'ın yemin töreninin üzerinden sadece dört gün geçmişti ki İsrail hükümeti Batı Şeria’daki en büyük Yahudi yerleşim planlarından birini duyurdu: 2500 konut. Trump geçenlerde yeni yerleşimlere itiraz etmiş olsa da Başbakan Benjamin Netanyahu ve koalisyon ortakları şundan oldukça emin: ABD’nin yerleşimleri kınaması, yeni inşaat planının 2334 sayılı BM Güvenlik Konseyi kararı gereğince geri çekilmesini talep etmesi gibi bir endişeye gerek yok.

Bu yeni durumun Netanyahu için hem iyi hem kötü yönleri var. Bir yandan yerleşimleri eleştiren ve engelleyen Obama yönetimi artık yok. BM gibi Obama yönetimi de yerleşimleri iki devletli çözümün önünde en büyük engel olarak tanımlamıştı. Diğer yandan Trump’ın yaktığı yeşil ışık Netanyahu’yu kendi hükümetinin sağ kanadıyla çatışma rotasına sokuyor. Zira Eğitim Bakanı Naftali Bennett'in HaBayit HaYehudi partisi, Oval Ofis’teki yeni sağcı dosttan yararlanarak Batı Şeria’da somut ilhak adımlarının atılması, bu doğrultuda İsrail hukukunun ilk olarak Kudüs’ün doğusundaki Ma'ale Adumim ilçesine uygulanması için hükümete baskı yapıyor.

Kimliğinin gizli kalması kaydıyla Al-Monitor’a konuşan kıdemli bir Dışişleri Bakanlığı yetkilisine göre Netanyahu, Trump’ın yaklaşımından memnun olsa da yeni yönetimin daha pragmatik unsurlarını, yani dışişleri ve savunma bakanlıklarındaki üst düzey isimleri kışkırtmak istemiyor. Benzer şekilde Netanyahu, Almanya ve İngiltere gibi İsrail’e dostane yaklaşan Avrupa Birliği üyelerini de kışkırtmak istemiyor. Netanyahu’nun anlayışına göre ağırlıkla Yeşil Hat’ın doğusunda Kudüs civarlarında sürecek inşaatlarla “büyük İsrail” vizyonu uygulanacak ve Filistin devletinin kuruluşu engellenecek. Başbakan önümüzdeki günlerde Trump’la yapacağı görüşmede bu planları koordine etmeyi ve iki devletli çözüme dönük tüm uluslararası diplomatik çabaları sekteye uğratmayı düşünüyor.

Yeni bir gerçeklikle karşı karşıya olan Filistin yönetimi ise önümüzdeki aylarda geri dönüşü olmayan fiili bir durumun oluşabileceği ve 1967 sınırları temelinde bir Filistin devleti kurmanın adeta imkânsız hâle geleceği konusunda son derece kaygılı. Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas’a yakın kıdemli bir FKÖ yetkilisinin Al-Monitor’a aktardığına göre Abbas’ı asıl şaşkınlığa uğratan ve öfkelendiren yeni yerleşim planının ilanı değil, uluslararası toplumun tepkisizliği oldu. 2500 yeni konutun duyurulmasının ardından Filistin yöneticilerinin özel toplantılar yaptığını belirten yetkili şöyle konuştu: “İsrail, yerleşim ve işgal politikalarını sürdürüyor ve uluslararası toplum bunları cezasız bırakıyor. Netanyahu’nun elinde artık iki devletli çözümü ‘öldürme yetkisi’ var.”

Söz konusu toplantılarda işgalin bedelini İsrail’e ancak Filistin yönetiminin ödetebileceği sonucuna varılmış ve bu doğrultuda hemen hayata geçirmek üzere beş farklı adım önerilmiş.

Birinci adım, Arap Birliği’ne başvurarak 2334 sayılı Güvenlik Konseyi kararı doğrultusunda tüm yerleşimler durdurulana kadar 2002 Arap Barış Girişimi’nin askıya alınmasını istemek.

Liderlerin önerdiği ikinci adım, yeni ABD yönetiminin iki devletli çözümün gerekliliği çerçevesinde yerleşimleri kınaması için Mısır Cumhurbaşkanı Abdül Fettah El Sisi’den Washington nezdinde girişimde bulunmasını istemek.

Üçüncü öneri, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres nezdinde girişimde bulunarak İsrail’in 2334 sayılı Güvenlik Konseyi kararına uymadığına dair sert bir rapor hazırlanmasını istemek.

Dördüncü adım olarak 2334 sayılı Güvenlik Konseyi kararına uymayan İsrail’e karşı AB ve Rusya’dan misilleme talebinde bulunulması, bu çerçevede AB ve Rusya’nın uluslararası hukukun gereğinin yerine getirilmesi için Uluslararası Adalet Divanı’nı teşvik etmesi öneriliyor.

Sonuncu ve en ciddi adım olarak diplomasiden silahlı direnişe geçmek için hazırlık yapılması öneriliyor. Hayata geçtiği takdirde bu adım işgalin 50’nci yılında atılmış olacak ve El Fetih hareketini de kapsayacak.

FKÖ yetkilisine göre Netanyahu hükümeti uluslararası toplumun atacağı adımlardan ürkmez, Washington’daki politika değişikliği sayesinde ilhak politikasına hiç tınmadan devam eder. Dolayısıyla İsrail’in yerleşim ve işgal politikalarını agresif bir şekilde sürdürdüğü bir ortamda “El Fetih hareketi de dâhil silahlı Filistin mücadelesini yeniden başlatmak için geri sayım başlamıştır.”

İsrail Dışişleri yetkilisi ise Filistin tarafından gelen bu tehditlere küçümseyici bir tonda yanıt verdi: “Filistinliler bizimle iki taraflı, koşulsuz müzakereleri kabul etmeyerek hata yaptı. Bugün Barack Obama döneminin ardından yerleşimlere karşı uluslararası konsensüs sağlamak onlar için imkânsız bir görev hâline gelmiştir.” Silahlı direniş uyarısına gelince yetkili, İsrail hükümetinin bundan etkilenmeyeceğini, iki taraf arasındaki güvenlik iş birliğine İsrail güvenlik teşkilatından çok Filistin Yönetimi’nin muhtaç olduğunu öne sürdü.

Ancak silahlı direniş seçeneğinin Ramallah’ta etkili çevrelerde dillendirilmesi, İsrail tarafından ciddiye alınmalı. İsrail-Filistin ihtilafının geçmişine bakıldığında iki devletli çözüme dönük diplomaside boşluk oluştuğu zaman bu boşluğu genelde şiddetin doldurduğu görülür.

Join hundreds of Middle East professionals with Al-Monitor PRO.

Business and policy professionals use PRO to monitor the regional economy and improve their reports, memos and presentations. Try it for free and cancel anytime.

Already a Member? Sign in

Free

The Middle East's Best Newsletters

Join over 50,000 readers who access our journalists dedicated newsletters, covering the top political, security, business and tech issues across the region each week.
Delivered straight to your inbox.

Free

What's included:
Our Expertise

Free newsletters available:

  • The Takeaway & Week in Review
  • Middle East Minute (AM)
  • Daily Briefing (PM)
  • Business & Tech Briefing
  • Security Briefing
  • Gulf Briefing
  • Israel Briefing
  • Palestine Briefing
  • Turkey Briefing
  • Iraq Briefing
Expert

Premium Membership

Join the Middle East's most notable experts for premium memos, trend reports, live video Q&A, and intimate in-person events, each detailing exclusive insights on business and geopolitical trends shaping the region.

$25.00 / month
billed annually

Become Member Start with 1-week free trial
What's included:
Our Expertise AI-driven

Memos - premium analytical writing: actionable insights on markets and geopolitics.

Live Video Q&A - Hear from our top journalists and regional experts.

Special Events - Intimate in-person events with business & political VIPs.

Trend Reports - Deep dive analysis on market updates.

All premium Industry Newsletters - Monitor the Middle East's most important industries. Prioritize your target industries for weekly review:

  • Capital Markets & Private Equity
  • Venture Capital & Startups
  • Green Energy
  • Supply Chain
  • Sustainable Development
  • Leading Edge Technology
  • Oil & Gas
  • Real Estate & Construction
  • Banking

We also offer team plans. Please send an email to pro.support@al-monitor.com and we'll onboard your team.

Already a Member? Sign in

Palestine Briefing Palestine Briefing

Palestine Briefing

Top Palestine stories in your inbox each week

Trend Reports

Saudi Crown Prince Mohammed bin Salman (4th R) attends a meeting with Chinese President Xi Jinping (3rd L) at the Great Hall of the People in Beijing on February 22, 2019. (Photo by HOW HWEE YOUNG / POOL / AFP) (Photo credit should read HOW HWEE YOUNG/AFP via Getty Images)
Premium

From roads to routers: The future of China-Middle East connectivity

A general view shows the solar plant in Uyayna, north of Riyadh, on March 29, 2018. - On March 27, Saudi announced a deal with Japan's SoftBank to build the world's biggest solar plant. (Photo by FAYEZ NURELDINE / AFP) (Photo credit should read FAYEZ NURELDINE/AFP via Getty Images)
Premium

Regulations on Middle East renewable energy industry starting to take shape

Start your PRO membership today.

Join the Middle East's top business and policy professionals to access exclusive PRO insights today.

Join Al-Monitor PRO Start with 1-week free trial