Gazzeli akademisyenler niçin evlerini satıyor?

GAZZE, Gazze Şeridi — Gazze Şeridi’nin en büyük ve en saygın üniversitelerinden Gazze İslam Üniversitesi iki buçuk yıldır ekonomik krizle cebelleşiyor.

Krizin etkileri artık açıkça görülebiliyor. Yönetim ile personel birliği arasında, çalışan hakları konusunda yaşanan anlaşmazlıklar nedeniyle üniversitenin kapıları ocakta üç günlüğüne kapandı. Ardından da personel birliği istifa etti.

1978’de kurulan ve Gazze Şeridi’nin ilk üniversitesi olan İslam Üniversitesi’nin içine düştüğü ağır kriz çalışanların hayat standartlarını da olumsuz etkiliyor. Okul yönetimi 2014’ün ortalarında aylık maaşlarda yüzde 40 oranında kesintiye gitmişti.

Bu büyük gelir kayıpları üniversite personelini hayır kuruluşlarından maddi yardım istemeye sevk etti. İslam Üniversitesi’nde tarih dersleri de veren El Riyad Hayır Derneği’nin Başkanı Riyad Şahin üniversite personelinden yardım başvuruları geldiğini söyledi.

Şahin Al-Monitor’a şöyle konuştu: “Yüzde 40’lık maaş kesintisinden sonra çalışanlar ailelerini geçindiremez oldu. Kimileri bankalardan kredi aldı. Düşen maaşlar ihtiyaçlarını karşılamaya yetmiyor. Üstüne bir de maaş ödemeleri gecikince çalışanların maddi durumu hayır kurumlarından medet umacak kadar kötüleşti. Biz de bazı maddi yardımlar yaptık.”

Şahin, eskiden yaklaşık 1000 doları bulan maaşlarda yapılan büyük kesintiler ve kredi ödemeleri hesaba katıldığında bazı çalışanların maaşlarının 200 doların altına düştüğünü ve bu nedenle birçok kişinin evini ya da arabasını satmak zorunda kaldığını anlattı.

İslam Üniversitesi’nde 15 yıldır edebiyat dersleri veren eski personel birliği başkanı Kemal Guneym’e göre Gazze’nin en büyük yükseköğretim kurumunun içine düştüğü ekonomik krizin muhtelif nedenleri var.

Guneym Al-Monitor’a şu bilgileri verdi: “Üniversitenin yaşadığı mali krizin başlıca nedenlerinden biri Gazze Şeridi’ndeki halkın ekonomik sıkıntısı nedeniyle okul ücretlerine son 15 yıldır hiç zam yapılmamış olması. Filistinlilerin iç bölünmesi de İslam Üniversitesi’nin diğer üniversiteler gibi Ramallah’taki Eğitim ve Yükseköğretim Bakanlığı’ndan ödenek almasını engelledi. Bu ödeneklerin toplamda 20 milyon doları bulduğu tahmin ediliyor.”

Guneym’e göre krizi derinleştiren bir diğer etmen de üniversite yönetiminin personel birliğinin krizi aşmak için getirdiği çözüm önerilerini reddederek çalışanların hak ve menfaatlerini baltalayan maaş kesintisi gibi yöntemlerle bildiğini okuması.

Üniversitenin kalıcı maaş kesintilerinin yanı sıra çok sayıda personeli işten çıkardığını da belirten Guneym şöyle devam etti: “Biz, üniversite kabul puanlarını düşürerek öğrenci sayısını artırmayı, paralel eğitim ya da yüksek lisans programları gibi yeni eğitim projeleri önerdik. Üniversite bünyesinde kütüphaneler, dükkânlar, konutlar gibi vakıf projeleri üzerinden maddi durumu kötü öğrencilerin masraflarının karşılanmasını önerdik. Üniversite uluslararası ve Arap kuruluşların yardımlarına muhtaç kalmasın diye döner sermaye ve kesintisiz eğitim gibi başka bazı fikirler de sunduk. Ancak hiçbiri uygulanmadı, yönetim hepsini reddetti.”

Öte yandan yaklaşık 400 çalışanı olan üniversite yönetimi, maaş ve harcama kesintileri gibi yöntemlerde ısrarlı. Üniversitenin Halkla İlişkiler Müdürü Müşir Emir Al-Monitor’a krizi aşmak ya da en azından hafifletmek için bu yöntemleri uygulamaya devam edeceklerini, bunların üniversitenin bekası, mali ve idari istikrarı için gerekli olduğunu söyledi.

Üniversitenin Filistin genelinde yaşanan ekonomik krizden olumsuz etkilendiğini vurgulayan Emir, bu durum karşısında bazı önlemlerin elzem hâline geldiğini belirtti: “Üniversitenin idari ve akademik personeli için yüzde 10’luk kalıcı maaş kesintisi, yüzde 40’lık da geçici maaş kesintisi önerdik. Çalışanlar üniversite kasasına para gelince yüzde 40’lık kesintilerini geri alabilecekler. Personel birliği istifa etmeden önce hocaların ders sayısı ve saatlerinin artırılması ve emeklilik yaşının 65’ten 60’a düşürülmesini de reddetti.”

Al-Monitor’a konuşan Gazze Eğitim Bakanlığı Müsteşar Vekili Eymen El Yazuri Gazze Şeridi’ndeki diğer üniversitelerin de ekonomik krizle boğuştuğunu, ama bunun henüz kamuoyuna yansımadığını belirtti.

İsrail ablukası ve Gazze Şeridi’nde yaşanan ekonomik krizin İslam Üniversitesi gibi kâr amaçlı tüm kamu üniversitelerini olumsuz etkilediğini söyleyen Yazuri öğrencilerin ailelerinin ekonomik durumlarının da kötüye gittiğini anımsattı: “Pek çok öğrenci maddi sıkıntılar nedeniyle üniversite ücretlerini ödeyemiyor. İslam Üniversitesi ve El Ezher Üniversitesi gibi kurumlar da bu ödemeleri aylar hatta yıllar sonrasına ertelemek zorunda kalıyor.”

Yazuri çalışanların maaş kesintilerine ilişkin ise şöyle konuştu: “Krizi aşmak için İslam Üniversitesi’ndeki bazı bölümlerin ücretleri yükseltilebilir. Ancak bu zam diğer kamu üniversiteleri tarafından benimsenen tavan ücreti aşmayacak şekilde yapılacak.”

İslam Üniversitesi’ni vuran mali kriz Gazze Şeridi’ndeki yükseköğretim sisteminin ekonomik açıdan ne denli zayıf olduğunu gözler önüne seriyor. Gazze’nin büyük eğitim kurumları çöküş alarmı veriyor ve yardım eli bekliyor.