Ana içeriğe atla

Hamas Tel Aviv ile temas kurmak için arka kanalları kullanıyor

Hamas kaynaklarına göre Hamas, İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’ya dolaylı bir mesaj gönderdi ve bu bir ilk değildi. İngilizceden Türkçeye çevrilmiştir.
GAZA CITY, -: Palestinian Prime Minister Ismail Haniya, new Finance Minister Salam Fayad (2R) and new Sports and Youth Minister Bassem Naim (R) arrive for the first meeting of the new Palestinian unity cabinet in Gaza City, 18 March 2007. The new Palestinian government held its first cabinet meeting today, vowing to confront rampant lawlessness and end a crippling international aid freeze but facing a continued Israeli boycott. AFP PHOTO/MAHMUD HAMS (Photo credit should read MAHMUD HAMS/AFP/Getty Images)

GAZZE ŞEHRİ, Gazze Şeridi -- Hamas liderleri, 24 Şubat’ta Al-Monitor’a yaptıkları açıklamada, Gazze Başbakanı İsmail Haniye’nin İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu’nun ofisine, Gazze-İsrail hattındaki gerilime ilişkin bir mektup gönderdiğini hemen yalanladı.

Hamas bu yalanlamayı riyakârlıkla itham edilmemek için yaptı, zira devamlı olarak rakibi El Fetih’i İsrail’le temas kurduğu için eleştiriyor. Hamas İsrail’le doğrudan temas kanallarının varlığını resmen yalanlasa da Hamas’tan bir kaynak, örgütün İsrail’e sözlü bir mesaj ilettiğini teyit etti.

Kaynağa göre mesaj, Hamas hükümetinin Dışişleri Bakan Yardımcısı Gazi Hamad tarafından İsrailli barış aktivisti Gerşon Baskin’e iletildi, ancak mesajın Netanyahu’nun ofisine aktarılması açıkça talep edilmedi.

İsminin gizli kalması koşuluyla Al-Monitor’a konuşan kaynak şöyle dedi: “Evet, İsrail tarafına bir mesaj gönderildi. Bu, aslında sınırda son dönemde yaşanan gelişmeler üzerine bir sohbetti ve Gazze’den atılan roketlere, İsrail’in tepkilerine ve Hamas’ın bu konudaki tutumuna ilişkindi. İsrail’in Gazze Şeridi’ni hedef almaya devam etmesi hâlinde Hamas’ın Filistinli gruplar üzerindeki tüm kontrolünü kaybedebileceği belirtildi.’’

Kaynak şöyle devam etti: “Hamad, Baskin’den mesajı Netanyahu’nun ofisine aktarmasını doğrudan istemedi. Bu, Baskin’in tercih ettiği takdirde İsrail’deki karar vericilere iletebileceği genel bir görüşmeydi. Öyle görünüyor ki Baskin, aldığı sözlü mesajı kâğıda döktü ve Netanyahu’nun ofisine gönderdi.’’

Al-Monitor Baskin’in de görüşüne başvurdu, fakat Baskin bu isteği geri çevirdi ve sadece “Bu konuda beyanat vermekten uzak durmam daha iyi olur.’’ dedi.

Hamas kaynağı, Baskin tarafından iletilen mesajın ilk olmadığını belirtti. Kaynağa göre, Baskin’le daha önce de çeşitli hususlarda, özellikle ablukaya ilişkin konularda ve Gazze’ye mal girişinin kolaylaştırılması için temaslar oldu.

Al-Monitor, daha önce önde gelen Filistinli iş adamlarının da Hamas ile İsrail hükümeti arasında irtibat sağladığını bildirmişti.

Hamas, İsrail ile temas kurmadığını, İsrail’le ilişkisinin sadece askeri çatışmadan ibaret olduğunu göstermeye çalışıyor. Zira Filistinlilerle Araplar arasındaki büyük itibarını bu tutumu sayesinde edinmişti.

Gazze başbakanının dış ilişkiler danışmanı Besim Naim, Hamas’ın İsrail’le müzakerelere ideolojik ve dini sebeplerle değil, İsrail’le görüşmeye izin vermeyen mevcut güç dengeleri gibi politik mülahazalar nedeniyle karşı olduğunu ifade etti.

Naim Al-Monitor’a şu bilgiyi verdi: “Gazze hükümetine bağlı Filistin kurumlarının günlük işlerine ilişkin İsrail’le sahada temaslar oluyor. Bunların amacı, mal nakliyatını kolaylaştırmak ve baş gösteren çeşitli problemleri çözmek.’’

Hamas kaynağına göre, Hamas Siyasi Büro Şefi Halid Meşal, 2012 sonlarında Gazze’yi ziyaret ettiğinde, yazar ve aydınların bulunduğu kapalı bir toplantıda eski ABD başkanı Jimmy Carter’ın dönemin İsrail başbakan yardımcısı Eli Yashai aracılığıyla İsrail’le doğrudan müzakereye yönelik bir öneri ilettiğini anlattı. Ancak Meşal, İsrail’in bu önerisinin Hamas’ın kabul edebileceği düzeyde olmadığını belirtti.

Hamas geçmişte İsrail’le açıkça müzakere etmiş, fakat bunu sadece arabulucular vasıtasıyla yapmıştı, örneğin 2011’de Filistinli tutukluların salınması karşılığında İsrailli asker Gilad Şalit’in serbest bırakılması, ateşkesler ve iki taraf arasında sükûnetin sağlanması gibi konularda.

Hamas, İsrail’i ve İsrail’in tarihsel Filistin topraklarında var olma hakkını tanımıyor, Filistin Kurtuluş Örgütü’nün (FKÖ) İsrail’i tanımasına da karşı çıkıyor. Ancak Hamas, FKÖ ile İsrail arasındaki Oslo Anlaşmaları’yla kurulan Filistin Yönetimi’nin 2006 parlamenter seçimlerine katıldı.

Hamas, İsrail’le varılacak bir anlaşmanın içeride ve dışarıdaki Filistinlilerin oy kullanacağı bir referanduma götürülmesi koşuluyla, Başkan Mahmud Abbas önderliğindeki siyasi rakibi El Fetih’e İsrail’le müzakereleri sürdürmesi için birçok defa yeşil ışık yakmıştır. Ancak, anlaşmalar uygulamaya konamadığı zaman Hamas geri adım atmıştır.

Hamas, İsrail’le ilişkilerindeki arabulucunun istihbarat servisi aracılığıyla Mısır olduğu ve bu kanalı sadece İsrail ihlallerine ilişkin mesaj iletmek için kullandığı konusunda ısrarlı.

Gazze Başbakan Yardımcısı Ziad El Zaza, 24 Şubat’ta Gazze’de bir grup gazeteciyle yaptığı ve Al-Monitor’un da katıldığı toplantıda şöyle konuştu: “İsrail tarafı puan kazanmaya çalışırken bizler, İsrail’in Gazze Şeridi’ndeki tüm ihlallerini kaydediyor ve Mısırlı arabuluculara iletiyoruz. Zira geçen sene Savunma Sütunu Operasyonu’nun ardından varılan ateşkes anlaşmasına Mısır arabuluculuk etmişti.”

Hamas kaynağına göre, Hamas’ın İsrail’le doğrudan müzakereleri reddetmesinin bir diğer nedeni, arabulucu olarak hareket eden ve bu alandaki etkinliğini korumak isteyen Mısır’ın tepkisini çekmemek.

Siyaset yazarı Mustafa İbrahim, bu konuda Al-Monitor’a şu yorumda bulundu: “Mısır dâhil birçok ülke, İsrail üzerindeki baskının etkili olması için Hamas’ın İsrail’le doğrudan temas kurmasından yana değil ve bu ülkeler kendileri İsrail’le temas kurmak zorunda. Hamas, siyasi çözümü reddederek kazandığı popülaritesini korumak için temaslarını açık etmek istemiyor.’’

Hamas, İsrail’le doğrudan temas kurmak için acele ediyor gibi görünmüyor olabilir. Ancak, özellikle Mısır’da Müslüman Kardeşlerin devrilmesinden sonra hareket üzerinde oluşan baskı ve siyasi tecrit, İsrail’in Gazze’ye yönelik sürekli savaş tehditleri ve Filistin Yönetimi ile İsrail arasındaki mevcut müzakereler, Hamas’ı çözüm aramaya ve İsrail dâhil çeşitli taraflara dolaylı mesajlar göndermeye sevk ediyor. 

Join hundreds of Middle East professionals with Al-Monitor PRO.

Business and policy professionals use PRO to monitor the regional economy and improve their reports, memos and presentations. Try it for free and cancel anytime.

Already a Member? Sign in

Free

The Middle East's Best Newsletters

Join over 50,000 readers who access our journalists dedicated newsletters, covering the top political, security, business and tech issues across the region each week.
Delivered straight to your inbox.

Free

What's included:
Our Expertise

Free newsletters available:

  • The Takeaway & Week in Review
  • Middle East Minute (AM)
  • Daily Briefing (PM)
  • Business & Tech Briefing
  • Security Briefing
  • Gulf Briefing
  • Israel Briefing
  • Palestine Briefing
  • Turkey Briefing
  • Iraq Briefing
Expert

Premium Membership

Join the Middle East's most notable experts for premium memos, trend reports, live video Q&A, and intimate in-person events, each detailing exclusive insights on business and geopolitical trends shaping the region.

$25.00 / month
billed annually

Become Member Start with 1-week free trial
What's included:
Our Expertise AI-driven

Memos - premium analytical writing: actionable insights on markets and geopolitics.

Live Video Q&A - Hear from our top journalists and regional experts.

Special Events - Intimate in-person events with business & political VIPs.

Trend Reports - Deep dive analysis on market updates.

All premium Industry Newsletters - Monitor the Middle East's most important industries. Prioritize your target industries for weekly review:

  • Capital Markets & Private Equity
  • Venture Capital & Startups
  • Green Energy
  • Supply Chain
  • Sustainable Development
  • Leading Edge Technology
  • Oil & Gas
  • Real Estate & Construction
  • Banking

We also offer team plans. Please send an email to pro.support@al-monitor.com and we'll onboard your team.

Already a Member? Sign in

Start your PRO membership today.

Join the Middle East's top business and policy professionals to access exclusive PRO insights today.

Join Al-Monitor PRO Start with 1-week free trial