Memos 
Live events & webinars 
Trend Reports
HALEP, Suriye — Suriye’nin kuzeybatısındaki İdlib’i kontrol altına alan Heyet Tahrir El Şam’ın (HTŞ) şimdilerde Halep kırsalında etkin Türkiye destekli Özgür Suriye Ordusu (ÖSO) gruplarıyla yakınlaşmaya çalıştığı belirtiliyor.
HTŞ’nin ÖSO gruplarıyla güvenlik ve savunma alanında koordinasyonu artırmak için ciddi çaba sarf ettiği görülüyor. Bu çabaların, iki taraf arasında topyekun bir birleşmenin başlangıcı olabileceği iddia ediliyor ki, bu da Suriye’nin kuzeybatısında Şam’ın kontrolü dışında kalan alanlarda tek bir sivil ve askeri yönetime geçişin temelini oluşturur.
HTŞ ile ÖSO komutanları arasında son zamanlarda yapılan görüşmeler, HTŞ’ye muhalif isyancılar ve cihatçılar tarafından basına sızdırılıyor. Görüşmelere bilhassa Halep kırsalında etkin Türkiye destekli ÖSO bileşenlerinin kurduğu Devrimciler Kurtuluş Heyeti’nden liderlerin katıldığı belirtiliyor.
HTŞ’ye muhalif cihatçıların yanı sıra HTŞ’yi ÖSO’yu baltalamakla suçlayan muhalifler de görüşmelere tepkili. HTŞ yıllarca ÖSO’yu Suriye devrimine zarar veren “kafirler” diye damgalamıştı.
Halep kırsalında mukim ÖSO liderlerinden Ebu Ahmed Meng öfkesini 7 Mart’ta Telegram hesabında şöyle dile getirdi: “Devrimciler Kurtuluş Heyeti Halep’in kuzey kırsalındaki Hür Kilis’te HTŞ heyetini ağırladı. Bu görüşmeden birkaç gün önce de Devrimciler Kurtuluş Heyeti lideri Fehim İssa Halep’in HTŞ kontrolündeki batı kırsalında örgüt lideri Ebu Muhammed El Colani ile görüşmüştü.”
Meng, “Suriyelileri öldüren, ÖSO gruplarını dağıtan, isyancıları yerinden edip Rusya ve Esad çetelerinin devrimde kurtarılmış toprakları ele geçirmesine imkan veren bir örgütten Devrimciler Kurtuluş Heyeti’nin ne tür bir menfaati olabilir?” diye sordu.
Tepkiler üzerine açıklama yapan Devrimciler Kurtuluş Heyeti sözcülerinden Muhammed Nur ise bileşenle HTŞ arasındaki görüşme haberlerini yalanladı. “Görüşme haberleri doğru değil. Cihatçıların iddialarının aksine böyle bir görüşme olmadı. Herhangi bir HTŞ liderini ağırlamış değiliz. Onlarla iyi ilişkilere de sahip değiliz. Bu söylentileri kim çıkarıyor merak ediyorum” dedi.
Devrimciler Kurtuluş Heyeti yahut Heyet Sairun El Tahrir, 23 Ocak 2022’de Sultan Murad ve Sultan Süleyman Şah Tugayı da dahil dokuz ÖSO grubunun yer aldığı Sairun Hareketi ile Suriye Kurtuluş Cephesi’nin birleşmesiyle kuruldu. Suriye Kurtuluş Cephesi’nde Hamza ve Mutasım Tugayları yer alıyor. Birleşmenin ardından yeni yapıya Devrimciler Kurtuluş Heyeti adı verildi; başına da Türkiye’ye yakın Suriyeli bir Türkmen olan Fehim İssa geçti.
Devrimciler Kurtuluş Heyeti’nin kurulmasıyla ÖSO bileşenleri dört rakip askeri blok altında toplanmış oldu: Birinci Tabur, Üçüncü Tabur, Devrimciler Kurtuluş Heyeti ve Ulusal Kurtuluş Cephesi.
Öte yandan HTŞ’ye muhalif cihatçılar ÖSO bileşenleriyle HTŞ arasındaki söz konusu görüşmelerde kimi noktalar üzerinde uzlaşıya dahi varıldığını iddia ediyorlar.
HTŞ saflarından ayrılan cihatçılardan Es Sera mahlasıyla anılan Salih Hamavi’nin Telegram hesabından aktardığı iddialara göre iki taraf arasında varılan uzlaşı söyle: “HTŞ güçleri Halep kırsalında bulunan ÖSO kontrolündeki bölgelere ‘Türk Üsleri Koruma Kuvvetleri’ adı altında girecek. Bir diğer ÖSO grubu Üçüncü Tabur’un olası bir saldırısında HTŞ Devrimciler Kurtuluş Heyeti’ne destek verecek. Örgüt, Devrimciler Kurtuluş Heyeti’ne mali destek de sağlayacak. Devrimciler Kurtuluş Heyeti yeniden yapılandırılacak.”
Es Sera Colani’nin iki taraf arasında yapılan gizli güvenlik anlaşması kapsamında “Halep kırsalındaki Mare’de askeri bir HTŞ üssü kurulmasını talep ettiğini ancak İssa’nın bunu reddettiğini” de yazdı.
HTŞ karşıtı bazı cihatçılara göre HTŞ ile Devrimciler Kurtuluş Heyeti arasındaki yakınlaşma Türk güvenlik makamları tarafından teşvik ediliyor. Geçmişte bir dizi Türkiye destekli muhalif grubu bertaraf eden HTŞ ile ÖSO arasında sağlanacak bir uzlaşıyla çatışma riskinin ortadan kaldırılmasının amaçlandığı belirtiliyor.
HTŞ’ye muhalif Kuveytli cihatçı Ali Ebu El Hasan 25 Şubat’ta Telegram hesabından ÖSO’lu isyancılara şöyle seslendi: “Sayın isyancılar, devrimin HTŞ ile uzlaşıdan hiçbir menfaati olamaz. Bu sadece HTŞ’ye fayda sağlar, yaptığı tüm zulüm yanına kâr kalır. Tüm fedakârlıklarınızı hiçe sayıp kontrolü onlara verecekseniz. Bu, şehitlerin kanına, onların hapishanelerinde yatan her mazluma, onlar yüzünden evinden olanlara ihanettir. Bunlara razıysanız Esad’ın kollarına da koşabilirsiniz.”
HTŞ’den ayrılan bir diğer cihatçı Muzamcar El Şam’a göre ÖSO liderleri, HTŞ ile uzlaşının rekabeti sona erdireceğini ve devrimin menfaatine olduğunu savunarak muhalif kamuoyunu yanıltmaya çalışıyor.
El Şam 13 Mart’ta Telegram hesabından verdiği mesajda sadece Devrimciler Kurtuluş Heyeti değil başka bazı ÖSO bileşenlerinin de HTŞ ve Colani ile yakınlaştığını öne sürdü. ÖSO’ya bağlı Üçüncü Tabur ile HTŞ arasında petrol ticareti ve ekonomik işbirliği anlaşmaları yapıldığını; Üçüncü Tabur’un Halep kırsalındaki HTŞ liderleriyle görüştüğünü öne süren El Şam, “hiçbir şey para ve menfaatin önüne geçemiyor” dedi.
El Şam şöyle devam etti: “Colani’nin İdlib’in yanı sıra kuzeyi de kendi kontrolü altına alma ve tek başına yönetme planını gerçekleştirmek için bu saf [ÖSO] liderlerini manipüle ettiğini tekrarlamaya gerek yok. Muhalif bölgelerde yaşayan yaşlılar ve çocuklar bile bu durumun farkında.”
Bir ÖSO lideri ise HTŞ ile ÖSO bileşenleri arasındaki görüşmeleri doğrularken isminin açıklanmaması kaydıyla Al-Monitor’a şunları aktardı: “Bu görüşmeler, muhtelif ÖSO bileşenleri ile HTŞ arasındaki güvenlik, savunma ve ekonomi alanında süregelen koordinasyon çerçevesinde yapılıyor. Son zamanlarda görüşmeler düzenli olarak yapılmaya başlandı ancak bunlar kamuoyuna açıklanmadı. Terör örgütü kabul edilen HTŞ’ye yönelik hassasiyet nedeniyle taraflar, bilhassa da ÖSO bileşenleri görüşmeleri gizli tutmak istedi.”
Görünen o ki, HTŞ ile ÖSO bileşenleri arasındaki görüşmelere dair iddialar doğru. Öte yandan, ÖSO grupları terör örgütü olarak kabul edilen HTŞ’yi dağılmaya ve terör örgütü olarak sınıflandırılmayacak başka bir oluşum kurmaya ikna etmek için örgütle iletişimi sürdürmek gerektiğini savunuyor.
Bu görüşmelerin İdlib’de HTŞ’ye bağlı Kurtuluş Hükümeti ile Suriyeli muhaliflere bağlı geçici hükümet arasında bir birleşmeye zemin hazırladığına dair iddialar öne sürülse de böylesi bir birleşme HTŞ’den de ciddi tavizler gerektiriyor. Örgüt lideri Colani’nin taviz vermeye ve son zamanlarda elde ettiği önemli kazanımlardan vazgeçmeye ne denli hazır olduğu ise soru işareti. HTŞ basın bürosu Al-Monitor’un ÖSO liderleri ile yapılan görüşmelere dair sorularını yanıtsız bıraktı.
