Mısır piramitleri artık asker korumasında

KAHİRE — Yıllar süren ihmal ve düzensizliğin ardından Mısır, muhteşem piramitlerini daha güvenli, temiz, turistler için daha rahat gezilebilir ve tarihi hazineler için daha korunaklı bir yer hâline getirmek için bir ıslah programı başlattı.

Tarihi Eserler Bakanı Memduh El Demati, tarihi alanı düzenleme ve yenileme görevini silahlı kuvvetlere bağlı bir hizmet şirketi olan Queen’e verdi. Bir bakanlık yetkilisi, şirketin bu ay içinde başlayacak çalışmaların hazırlıkları ve planlaması için alanda bir dizi inceleme yaptığını söyledi. Yetkili, bakanlığın projenin toplam maliyetini henüz açıklamadığını ancak şirketle yapılan sözleşmenin her yıl yenileneceğini belirtti.

Tarihi alanı gezen turistler vandallıktan ve ısrarcı hediyelik eşya satıcılarının tacizlerinden şikâyetçi. Şubat başında internete düşen gizli çekimlerde piramitlerden satmak maksadıyla taş çalan kişiler görüntülenmişti.

Ancak son dönemde piramitlerle ilgili en çok konuşulan konu taş hırsızlığı değil. Bu unvan, geçen yıl piramitleri gezen Kübalı porno yıldızı Carmen De Luz’a ait. Luz’un tarihi bölgeyi gezerken çektirdiği açık saçık resimler sosyal medyada olay yarattı. Hatta oyuncunun bölgede bir de porno film çektiği söylentisi yayıldı ancak Luz bu iddiayı yalanladı.

Al-Monitor’a konuşan arkeolog Muhammed Rihan’a göre alandaki ihlallerin önlenmesi ıslah sürecini de hızlandıracak. Proje kapsamında arkeolojik alan estetik bir duvarla çevrelenecek; gözlem kuleleri, ziyaretçiler ve servis otobüsleri için yollar yapılacak.

Cumhurbaşkanı Abdül Fettah Sisi ocakta iskân, kamu hizmetleri, şehircilik, turizm ve tarihi eserler bakanlarıyla bir araya geldi. Toplantıya Silahlı Kuvvetler Mühendislik Kurumu ve Şehircilik Komisyonu’nun başkanları ile ulusal ve stratejik projelerden sorumlu Cumhurbaşkanlığı Danışmanı İbrahim Mahleb de katıldı. Gündem bölgenin yeniden düzenlenmesi ve ziyaretçiler ile turistlere yönelik hizmetlerin iyileştirilmesiydi.

Tarihi Eserler Bakanlığı geçen ay yaptığı açıklamada şirketin jeneratörler ve elektrik hatları kurarak arkeolojik alanı ve Nil Vadisi’ne bitişik bir çöl koridoru olan Zahir Sahravi’yi aydınlatacağını duyurdu. Ayrıca koridordaki iç ve dış yolların asfaltlanacağı bildirildi. Sözleşmeye göre şirket, Saff El Davab ve Ebu Evyan mezar alanlarının girişlerine çelik kapılar koyacak, 100 yeni tabela yerleştirecek ve iç alandaki yolları iyileştirecek.

Düzenleme çalışmaları kapsamında Mina House ve Sphinx otellerinde danışma masaları oluşturulacak, bölgeye 50 seyyar ve sabit tuvalet kurulacak, polisin Fayyum piramit bölgesi ile Zahir Sahravi sokaklarını daha iyi denetlemesi için görüntülü izleme sistemleri güçlendirilecek. Bölgenin tamamına yerleştirilecek güvenlik kameralarının yanı sıra Gize Platosu’na Luksor Tapınağı’ndakine benzer kapsamlı bir kızılötesi güvenlik sistemi kurulacak.

Turizm Bakanlığı’nın aralıkta yaptığı çalışamaya göre turistlerin yüzde 58’i bölgeyi güvenli, yüzde 70’i de temiz bulmuyor. Ankete katılanların yüzde 74’ü ise bilgilendirme levhalarının yetersiz olduğunu belirtiyor. Piramitler bölgesinde yeni düzenlemelere ihtiyaç duyulduğu kaydedilen çalışmada alandaki hizmetlerin ve tabelaların iyileştirilmesi, yerlere çöp atmanın yasaklanması gerektiği belirtildi. Ayrıca güvenlik önlemlerinin artırılmasıyla dilenciliğin ve tacizlerin de azalacağı vurgulandı.

Piramitleri gezen turistler bir dizi can sıkıcı olayla karşılaşıyor. Mısır’da yaşayan genç bir Amerikalı olan Eric Schenck’in Al-Monitor’a anlattıkları da bunu doğrular nitelikte. Schenck bölgeye yaptığı ziyaretlerde başta ısrarcı satıcılar olmak üzere birçok sıkıntıyla karşılaştığını söylüyor.

Schenck ayrıca alana girişin çok düzensiz olduğunu belirtiyor. Piramitleri görmeye Mısır’da resmi tatil olan bir cuma günü gittiğini ve bölgenin turistler ve okul gezisine gelen öğrencilerle dolu olduğunu anlatan Schenck, alanın kalabalık ziyaretçi sayılarını kaldıracak donanıma sahip olmadığını söylüyor.

Amerikalı genç, piramitlere Mısır’a geldikten birkaç gün sonra tek başına yaptığı ilk ziyareti ise şöyle anlatıyor: “Kötü bir deneyim oldu. Sırf orada bulunmak bile bana tehlikeli geldi. Ayrıca dolandırıldığım, her şeye normalden fazla para ödediğim hissine kapıldım.”

Schenck piramitlerde gece düzenlenen ses ve ışık gösterilerini ise sıkıcı ve teknolojik açıdan mekâna yakışmayacak kadar düşük kalitede olduğunu, reklamlarda söylenenlere uymadığını belirtiyor. Ayrıca alanda daha fazla tuvalete ihtiyaç bulunduğunu, ziyaretçilerin gezmeye başlamadan önce yemek yiyebileceği restoran sayısının da yetersiz olduğunu ekliyor.

Tarihi Eserler Bakanlığı’na göre piramitlerdeki ıslah projesi 2008’de başladı ancak devrim yüzünden 2011’de askıya alındı. O dönemde projenin bütçesi yaklaşık 350 milyon Mısır lirası (45 milyon dolar) olarak öngörülmüş ve Turizm Bakanlığı başlangıç için 20 milyon lira tahsis etmiş.

Piramitlerdeki basın merkezinin yetkililerinden Muhammed Attar’ın Al-Monitor’a verdiği bilgiye göre projenin devrimden önce başlatılan ilk aşaması ziyaretçi merkezinin nisanda yapılacak açılışıyla tamamlanacak. Merkezde bölgenin ve arkeolojik alanın tarihiyle ilgili belgeseller gösteren ekranlar bulanacak.