Alternatif koridor Erdoğan’ı neden zorluyor?
Karadeniz’deki tahıl koridorunu alternatif rotalarla sürdürmek Rusya ile kapışmayı gerektiriyor. Türkiye bu seçeneğe kapalı. Karadeniz’deki üstünlük savaşının kızışmasını göze alamayan Erdoğan, Putin’i ikna etmenin yollarını arıyor. Ukrayna açısından başka yollar var ama hepsi meşakkatli.
Rusya'nın koşullar karşılanmadığı gerekçesiyle 17 Temmuz’da Karadeniz Tahıl Koridoru Anlaşması’nı askıya alması tahıl sevkiyatını çok riskli hâle getirdi. Kiev’in Rusya’yı baypas edecek şekilde farklı rota arayışları Karadeniz’de suları ısındırıyor.
Ukrayna lideri Volodimir Zelenski, BM Genel Sekreteri Antonio Guterres ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a mektup yazarak Rusya olmadan Türkiye, Ukrayna ve BM’nin mekanizmayı sürdürmesini önerdi. Zelenski korkmadıklarını, gemi sahiplerinin de Türkiye’nin geçişe izin vermesi hâlinde operasyona hazır olduklarını öne sürdü. Zelenski’nin danışmanı Mihail Podolyak ise BM’nin yetkilendirmesiyle Türkiye ve Bulgaristan gibi Karadeniz’e kıyıdaş ülkelerin yer aldığı bir askerî devriyenin oluşturulması için görüşmeler yaptıklarını söyledi.
BM Sözcüsü Stephane Dujarric bu arayışa "Burası bir savaş bölgesi. Kimse Genel Sekreter’den güvenlik teminatı talep edemez" yanıtını verdi. Bunun üzerine Zelenski "BM, genel sekreter düzeyinde kararlı bir şekilde çalışmaya başlamadıkça bu koridor güvende olmayacak" diyerek Guterres’e çaktı. Zelenski koridorda güvenliğin nasıl sağlanacağını özel olarak Erdoğan’la konuşacağını da söyledi. Fakat 21 Temmuz’daki Erdoğan-Zelenski görüşmesinden detay sızmadı.
Rusya olmadan Türkiye, Ukrayna ve BM’nin katılımıyla mekanizma işlemeyecekse diğer teklif sıraya giriyor: Ukrayna’dan tahılı yüklenen gemiler Romanya, Bulgaristan ve Türkiye karasularını kullanabilir. Bu seçenekte asıl rol askeri kapasitesinden dolayı Türkiye’ye biçiliyor.
