Ana içeriğe atla

Hamas’ı rahatsız eden El Sabirin Hareketi kimlerdir?

Gazze’de İslami Cihat’tan kopan bir grubun kurduğu El Sabirin Hareketi liderinin evini hedef alan bombalı saldırının ardından dikkatleri üzerine çekti. Hareketin gerçek amaçları sorgulanıyor. İngilizceden Türkçeye çevrilmiştir.
sabireen.jpg

REFAH, Gazze Şeridi — Gazze Şeridi’nde faaliyetlerini giderek artıran, sloganları giderek daha çok duyulan Filistin’e Destek İçin El Sabirin Hareketi (HESN) birçok soru işaretine neden oluyor. Adı “sabırlılar” anlamına gelen hareketin faaliyetleri Gazze’nin kuzeyi ve iç kesimlerinde, ayrıca El Şucaiyye Mahallesi’nde yoğunlaşıyor. Bu faaliyetler genellikle güvenlikle ilgili. Zira İslami Cihat’tan ayrılan gençlerden oluşan hareket üyeleri sürekli İsrail’in hedefi olma kaygısıyla yaşıyor.

Öte yandan birçok araştırmacı ve Selefi din adamı hareketin Şii bağlantılı olduğunu ve İran tarafından finanse edildiğini iddia ediyor.

25 Mayıs 2014’te kurulan El Sabirin Hareketi 19 Şubat’ta tüm dikkatleri üzerine çekti. Gazze halkı o sabah El Sabirin Hareketi Genel Sekreteri Hişam Salim’in evinin yakınlarında bir bombalı saldırı olduğu haberiyle uyandı. Salim patlamadan sağ kurtulmuştu. Saldırıyı kimse üstlenmedi ancak hareket aynı gün yayımladığı açıklamada İsrail’i suçladı.

Hareketin basın sözcülüğünü de yürüten Salim’e ulaşmaya çalıştıysak da başarılı olamadık. Bunun üzerine hareketin Refah kentindeki aktivistlerinden Muhammed Harb ile görüştük. 40 yaşındaki Harb, Salim’le birlikte İslami Cihat saflarında yer almıştı. Salim daha sonra iki arkadaşıyla birlikte örgütten ayrıldı ve El Sabirin Hareketi’ni kurdu.

Harb Al-Monitor’a yaptığı açıklamada El Sabirin’in ilk olarak 2010’da İslami Cihat kurucusu Fethi Şakaki’nin (1951-1995) ideolojisini canlandırma talebiyle örgüt içinde bir “reform akımı” olarak ortaya çıktığını belirtti. İran İslam Devrimi’ne hayranlık duyan Şakaki “Humeyni: İslami Çözüm ve Alternatif” isimli kitabında İslami devrim çağrısında bulunmuştu.

Yeni akımın İslami Cihat’ın örgütsel yapısı ve karar verme mekanizmalarında “idari reform” talep ettiğini anlatan Harb şöyle devam etti: “İslami Cihat bu yeni akımı hazmedemedi ve onu içinde barındırmak istemedi. Hâl böyle olunca İran’ın finanse ettiği bu akım İslami Cihat’tan ayrıldı ve kendi hareketini kurdu.”

Gözlemciler El Sabirin Hareketi’nin Suriye ve İran rejimleriyle uyumlu bir çizgi izlediğini kolaylıkla tespit edebiliyor. Bu çizgi ve İran’ın maddi desteği nedeniyle Sünni çoğunluğa sahip Gazze Şeridi’ndeki bazı Selefi cihatçı gruplar El Sabirin Hareketi’nin Lübnan’daki Hizbullah ve Yemen’deki Ensar Allah (Husiler) misali Gazze’de İran nüfuzunun uzantısı olacak Şii bir yapı kurmak isteyen dini bir hareket olduğunu iddia ediyor. Söz konusu gruplar Şii kökenli olup farklı Arap ülkelerinde faaliyet gösteriyor ve İran tarafından desteklenip finanse ediliyor.

Harb’a göre ise “Selefi grupların yaydığı bu iddialar temelsizdir ve Arap dünyasına hâkim olan mezhep çatışmasını Gazze’ye taşıma amacı gütmektedir.” Harb hareketin mezhepsel bir bağı olmadığını, sadece İran destekli grupların “İsrail karşıtı duruşunu ve aleyhtarlığını” desteklediğini söylüyor.

El Sabirin’de kaç kişinin yer aldığı sorulduğunda Harb, bunun medyaya açıklanması uygun olmayan, gizli bir bilgi olduğunu söyleyerek rakam vermekten kaçındı.

El Sabirin Gazze’nin Hamas kontrolünde olduğu yıllarda kurulmuş olsa da iki taraf arasındaki ilişkiler pürüzlü. 6 Temmuz 2015’te Hamas yönetiminin uzun iç tartışmalar sonucunda El Sabirin’i “Gazze halkının ideolojisi ve usullerine” aykırı eylemlerde yer aldığı gerekçesiyle yasaklama ve dağıtma kararı aldığı haberleri basına yansımıştı. Ancak birkaç saat sonra Salim hareketin tasfiyesi yönünde kendisine herhangi bir karar bildirilmediğini açıkladı.

Harb ise Hamas yönetimini eleştirdiği ve Facebook sayfasında Gazze halkının sorunlarına değindiği için Hamas’ın emniyet birimlerince gözaltına alındığını anlattı. Harb gözaltındayken El Sabirin’le bağları hakkında sorgulanmış.

Selefi çevreler El Sabirin’in Gazze Şeridi’nde İslami Cihat ve Hamas’ın yerini almak üzere İran tarafından kurulan Şii bir hareket olduğunu iddia ediyor. Bu suçlamaların haksız ve mesnetsiz olduğunu belirten Harb, El Sabirin’i “Hamas ve İslami Cihat’la birlikte İsrail’e karşı savaşmak için kurulan yeni bir İslami hareket” olarak tanımlıyor.

Filistin’deki grupları yakından izleyen araştırmacı Mustafa İbrahim ise El Sabirin’in onu bir Filistin direniş hareketi olarak gören insanlardan destek ve yandaş topladığını, ancak “Hamas için ideolojik tehdit oluşturmadığını” söylüyor.

Al-Monitor’a konuşan İbrahim şöyle devam ediyor: “El Sabirin Hareketi Şii temelli bir Filistin direniş hareketidir. Hamas’ın ona karşı izleyeceği tutum El Sabirin’in İsrail’le mücadeleyi Hamas’ın anlayışı doğrultusunda yürütme iradesine bağlı. El Sabirin bu anlayışa uymazsa Hamas güç kullanarak bunu zorla kabul ettirmeye çalışabilir.”

Arap dünyasında Suudi Arabistan ve İran’ın başını çektiği iki ana eksen etrafında oluşan derin kutuplaşma hesaba katılmadan El Sabirin Hareketi’nin geleceğini kestirmek zor. Bu durum Filistinli örgütleri doğrudan etkiliyor. El Sabirin Hareketi ile Selefi gruplar arasındaki kavga da bu kutuplaşmanın Gazze’ye yansımasından başka bir şey değil. Dolayısıyla El Sabirin Hareketi’nin varlığı doğrudan İran ve müttefiklerinin bölgede elde edeceği kazanımlara bağlı.

Join hundreds of Middle East professionals with Al-Monitor PRO.

Business and policy professionals use PRO to monitor the regional economy and improve their reports, memos and presentations. Try it for free and cancel anytime.

Already a Member? Sign in

Free

The Middle East's Best Newsletters

Join over 50,000 readers who access our journalists dedicated newsletters, covering the top political, security, business and tech issues across the region each week.
Delivered straight to your inbox.

Free

What's included:
Our Expertise

Free newsletters available:

  • The Takeaway & Week in Review
  • Middle East Minute (AM)
  • Daily Briefing (PM)
  • Business & Tech Briefing
  • Security Briefing
  • Gulf Briefing
  • Israel Briefing
  • Palestine Briefing
  • Turkey Briefing
  • Iraq Briefing
Expert

Premium Membership

Join the Middle East's most notable experts for premium memos, trend reports, live video Q&A, and intimate in-person events, each detailing exclusive insights on business and geopolitical trends shaping the region.

$25.00 / month
billed annually

Become Member Start with 1-week free trial
What's included:
Our Expertise AI-driven

Memos - premium analytical writing: actionable insights on markets and geopolitics.

Live Video Q&A - Hear from our top journalists and regional experts.

Special Events - Intimate in-person events with business & political VIPs.

Trend Reports - Deep dive analysis on market updates.

All premium Industry Newsletters - Monitor the Middle East's most important industries. Prioritize your target industries for weekly review:

  • Capital Markets & Private Equity
  • Venture Capital & Startups
  • Green Energy
  • Supply Chain
  • Sustainable Development
  • Leading Edge Technology
  • Oil & Gas
  • Real Estate & Construction
  • Banking

We also offer team plans. Please send an email to pro.support@al-monitor.com and we'll onboard your team.

Already a Member? Sign in

Palestine Briefing Palestine Briefing

Palestine Briefing

Top Palestine stories in your inbox each week

Trend Reports

Saudi Crown Prince Mohammed bin Salman (4th R) attends a meeting with Chinese President Xi Jinping (3rd L) at the Great Hall of the People in Beijing on February 22, 2019. (Photo by HOW HWEE YOUNG / POOL / AFP) (Photo credit should read HOW HWEE YOUNG/AFP via Getty Images)
Premium

From roads to routers: The future of China-Middle East connectivity

A general view shows the solar plant in Uyayna, north of Riyadh, on March 29, 2018. - On March 27, Saudi announced a deal with Japan's SoftBank to build the world's biggest solar plant. (Photo by FAYEZ NURELDINE / AFP) (Photo credit should read FAYEZ NURELDINE/AFP via Getty Images)
Premium

Regulations on Middle East renewable energy industry starting to take shape

Start your PRO membership today.

Join the Middle East's top business and policy professionals to access exclusive PRO insights today.

Join Al-Monitor PRO Start with 1-week free trial