Ana içeriğe atla

İran'ın Suriye'de siyasi çözüme yönelik dört maddelik planı

İran Dışişleri Bakan Yardımcısı Hüseyin-Emir Abdullahiyan'a göre Suriye’de siyasi çözüm için en iyi yaklaşım, uluslararası terör tehdidi ile ivedilik arz eden insani krize eğilirken, Suriye halkının doğrudan oy kullanmasıyla sonuçlanacak ulusal ve uluslararası bir süreci yürütmekte yatıyor. İngilizceden Türkçeye çevrilmiştir.
Syria's President Bashar al-Assad (R) meets Iran's Foreign Minister Mohammad Javad Zarif in Damascus January 15, 2014, in this handout released by Syria's national news agency SANA. REUTERS/SANA/Handout via Reuters (SYRIA - Tags: POLITICS CONFLICT) ATTENTION EDITORS - THIS IMAGE WAS PROVIDED BY A THIRD PARTY. FOR EDITORIAL USE ONLY. NOT FOR SALE FOR MARKETING OR ADVERTISING CAMPAIGNS. THIS PICTURE IS DISTRIBUTED EXACTLY AS RECEIVED BY REUTERS, AS A SERVICE TO CLIENTS - RTX17F37

TAHRAN, İran- İran İslam Cumhuriyeti Suriye için sürekli siyasi çözüm gereğini vurguluyor. Özü itibariyle Suriyelilere ait olan, doğrudan halkın oyu ve iradesine dayanan bir çözüm… Suriye için verilecek dış kaynaklı bir karar, ancak Suriye halkı tarafından doğrudan onaylanırsa meşru ve güvenilir olabilir. Suriye hükümetini devirmek için askeri güç kullanan bazı taraflar, Cenevre'de önerilen siyasi çözümler aracılığıyla siyasi baskı uygulamaya ve Suriye halkı adına karar vermeye çalışıyor. Bu girişimler, sahadaki gerçekleri anlamadıklarını ve Suriye toplumunun çetrefilli yapısından bihaber olduklarını gösteriyor.

Suriye hükümeti ile muhalefet arasında sonuçsuz kalan Cenevre müzakerelerinin her iki turu, biçim ve içerik bakımından bazı temel hatalardan muzdaripti. Biçimsel noksanlıklar, tüm siyasi blokların temsil edilmemesi, katılımcıların dağılımındaki dengesizlik ve bazı terör örgütü destekçilerinin katılımına izin verilmesiydi. İçeriği eksik kılan unsurlar ise terörle mücadele dâhil Suriye’deki gerçeklere gösterilen kayıtsızlık, Suriye halkının gerçek arzularının hiçe sayılması ve ülkeye bir dış iradeyi dayatma teşebbüsleriydi.   

Esasında Cenevre-2, Suriye'deki krize siyasi çözüm bulunmasına katkı getiremeyen küçük bir siyasi şov oldu. Bunun şöyle basit bir sebebi var: Bazıları, çözümü gerçekçi olmayan beklentilerle ve kapalı laboratuvar ortamında arama konusunda ısrar etti.

Birleşmiş Milletler Suriye Özel Temsilcisi Lakhdar Brahimi, son tur müzakerelerinin sonucundan hayal kırıklığı duyduğunu belirtti. Görüşmelere hâkim olan olumsuz havaya vurgu yapan Brahimi, tek başarının muhalefetle Suriye hükümetini müzakere masasına oturtmak olduğunu söyledi. Özel temsilci müzakerelerde tarafsız olmaya çalıştı. Diplomatik tecrübesi nedeniyle görüşmelerin sonucundan umutlu olmasa da Brahimi, müzakerelerin iklimini ve iki tarafın görüşmelerin sonunda basına yaptığı açıklamaları yönetmeye çalıştı. Brahimi'nin müzakerelere ilişkin stratejisi, hızlı ama kırılgan başarıların yerine yavaş bir ilerlemeyi öngörüyor.

Bir an önce sonuç almak için acele eden Amerikalılar, müzakerelerdeki zorluğu gördükçe büyük beklentiler içine girmemek gerektiğini, savaşı bitirecek diplomatik çabaların zaman ve sabır istediğini kabul etti. Bununla birlikte ABD, askeri güç tehdidini doğrudan ya da dolaylı olarak gündemde tutmaya çalışıyordu. Böylesi bir tutum, krizi çözmeye yönelik mevcut siyasi çabalara yıkıcı ve tam tersi etki yapabilir.

Suriye'deki büyük can ve mal kayıplarına karşın, ABD ve müttefikleri Suriye sahnesinde aradıklarını elde edemedi. Suriye hükümetine karşı küresel bir konsensüs oluşturup hükümetin hızlıca devrilmesini sağlama hedefleri, siyasi arenada ve Cenevre görüşmelerinde gerçekleşmedi. Şimdi ise Suriye'de gittikçe kötüleşen insani durum üzerinden BM Güvenlik Konseyi'nin ilgisini yeniden canlandırmaya ve meseleyi siyasileştirip Suriye hükümetine baskı kurmaya çalışıyorlar.

Suriye sorununun çözümü, şu hususlara dayanmalı:   

  1. Suriye'nin tekfiri terörle mücadele ettiğini artık herkes anlamış durumda. Bu nedenle uluslararası toplum, ülkede terörle mücadeleye öncelik vermelidir.
  2. İnsani yardımın ivedi bir şekilde sağlanması, uluslararası toplumun hem dini hem de insani sorumluluğudur.
  3. Siyasi çözüme ulaşmanın en isabetli yolu, siyasi çabaları güçlendirmek ve kapsamlı müzakereleri kolaylaştırmaktır.
  4. Suriye içinde ulusal görüşmelerin yanı sıra, bölgesel ve uluslararası düzeyde de gerçek müzakereleri güçlendirmek büyük önem taşımaktadır. BM'nin tarafsız rolü bu kapsamda önemlidir.  

Join hundreds of Middle East professionals with Al-Monitor PRO.

Business and policy professionals use PRO to monitor the regional economy and improve their reports, memos and presentations. Try it for free and cancel anytime.

Already a Member? Sign in

Free

The Middle East's Best Newsletters

Join over 50,000 readers who access our journalists dedicated newsletters, covering the top political, security, business and tech issues across the region each week.
Delivered straight to your inbox.

Free

What's included:
Our Expertise

Free newsletters available:

  • The Takeaway & Week in Review
  • Middle East Minute (AM)
  • Daily Briefing (PM)
  • Business & Tech Briefing
  • Security Briefing
  • Gulf Briefing
  • Israel Briefing
  • Palestine Briefing
  • Turkey Briefing
  • Iraq Briefing
Expert

Premium Membership

Join the Middle East's most notable experts for premium memos, trend reports, live video Q&A, and intimate in-person events, each detailing exclusive insights on business and geopolitical trends shaping the region.

$25.00 / month
billed annually

Become Member Start with 1-week free trial
What's included:
Our Expertise AI-driven

Memos - premium analytical writing: actionable insights on markets and geopolitics.

Live Video Q&A - Hear from our top journalists and regional experts.

Special Events - Intimate in-person events with business & political VIPs.

Trend Reports - Deep dive analysis on market updates.

Text Alerts - Be the first to get breaking news, exclusives, and PRO content.

All premium Industry Newsletters - Monitor the Middle East's most important industries. Prioritize your target industries for weekly review:

  • Capital Markets & Private Equity
  • Venture Capital & Startups
  • Green Energy
  • Supply Chain
  • Sustainable Development
  • Leading Edge Technology
  • Oil & Gas
  • Real Estate & Construction
  • Banking

We also offer team plans. Please send an email to pro.support@al-monitor.com and we'll onboard your team.

Already a Member? Sign in

Start your PRO membership today.

Join the Middle East's top business and policy professionals to access exclusive PRO insights today.

Join Al-Monitor PRO Start with 1-week free trial