Türkiye’nin üç yıllık büyüme, enflasyon, cari denge, istihdam, bütçe dengesi gibi temel parametrelerinin hedeflerini ortaya koyan ve her yıl gözden geçirilen Orta Vadeli Program’ın (OVP) yenisi açıklandı. Seçim öncesi iki yılın ekonomi politikalarını üstü örtülü olarak “irrasyonel” bulan yeni ekonomi patronu Mehmet Şimşek’in, değişimine önayak olduğu Merkez Bankası’nın yeni yönetimiyle, önümüzdeki üç yıla ilişkin ne tür hedefler koyacağı merakla bekleniyordu. Özellikle de Türkiye’nin dış kaynak ihtiyacının büyüklüğü nedeniyle OVP’nin yabancılara cazip gelip gelmemesi önemli. Bir başka deyişle, OVP daha çok yabancılara hazırlanmış bir vitrin.
Son beş yılın OVP’lerinde belirlenen hedeflerin pek de gerçekleşmediği anımsandığında 2024-2026 dönemi OVP’sinin hedeflerinin iç tutarlılığı ve gerçekleşme şansı en çok konuşulan konular arasında. OVP’yi takdim konuşmasında Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz, amaçlardan şöyle söz etti: “Afet yaralarının sarılması ve afet risklerinin azaltılması, makroekonomik ve finansal istikrarın sağlanması, enflasyonun tek haneye indirilmesi, yatırım, istihdam, üretim ve ihracat perspektifiyle büyüme ve istihdamın devam ettirilmesi, sosyal adalet ve refahın güçlendirilmesi amaçlar arasında yer alıyor.”
Gerçekten de Türkiye’nin önündeki üç yılda şubat depremlerinde yıkılan 650 bin konut ve işyerinin yeniden inşası gibi önemli bir iş var ve farklı kurumlar, sadece yıkılanları yerine koymanın en az 100 milyar dolar gerektirdiğinden söz ediyorlar. Ayrıca, yaklaşan İstanbul depremi nedeniyle risk azaltıcı yatırımlara ihtiyaç var. Bunlar, temmuz ayında 1,1 trilyon TL’lik bir ek bütçe çıkarmanın en önemli gerekçesi oldu ama önümüzdeki yıllara da yayılan bir onarım ve yatırım ihtiyacı var.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2021’den itibaren 2023 seçimlerini hedefleyerek izlediği popülist ekonomik politikalar ağır bir enflasyon yangını çıkardı ve Türkiye ağustos ayını yıllık yüzde 59 tüketici enflasyonu ile kapadı. OVP, yıl sonunda bu oranın yüzde 65’e çıkacağını kabullenmiş durumda. Gerçekte ise bu yıllık enflasyonun yüzde 70’i geçmesi çok daha muhtemel. OVP, bu devasa enflasyon yangınını üç yılda yüzde 8,5’e indirmek gibi çok iddialı bir hedef koydu. 2024’te yüzde 33’e, 2025’te yüzde 15’e indirilmesi hedeflenen enflasyon, 2026’da yüzde 8,5’e indirilecek. Hedefler böyle.
