Ana içeriğe atla

Rusya-İran ilişkileri henüz bir “ittifak” değil

İran ve Rusya bölgesel konularda iş birliğini artırsa da iki ülke arasında gerçek bir ittifak kurulmasını engelleyen önemli etmenler var. İngilizceden Türkçeye çevrilmiştir.
Russian Foreign Minister Sergei Lavrov (C) and his counterparts Walid al-Muallem (R) from Syria and Mohammad Javad Zarif from Iran attend a news conference in Moscow, Russia, October 28, 2016. REUTERS/Sergei Karpukhin - RTX2QU34

Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Suriye’yle ilgili son gelişmeleri ve krizin çözümüne yönelik adımların koordinasyonunu görüşmek üzere 28 Ekim’de İranlı ve Suriyeli mevkidaşları Muhammed Cevad Zarif ile Velid Muallim’i Moskova’da ağırladı. Rusya ve İran’ın Suriye’deki iş birliğinin yeni bir yansıması olan bu toplantı, Tahran-Moskova ilişkilerinin niteliği ve seviyesi, bu yakınlığın sürüp sürmeyeceği konusunun tekrar medyanın gündeminde olduğu bir dönemde gerçekleşti. İki ülke arasındaki yakınlığın bir başka işareti olarak 24 Ekim’de Rusya’nın İran vatandaşlarına vizesiz seyahat hakkı tanımayı düşündüğü bildirildi. Bunun yanı sıra Rusya son aylarda İran’ın Şangay İşbirliği Örgütü’ne tam üye olmasını destekleyeceğini ve İran’la Avrasya Ekonomik Birliği arasında iş birliğini artırmak istediğini söylüyor. Tüm bu gelişmeler şu önemli soruyu gündeme getiriyor: İran’la Rusya arasında bir “ittifak” mı oluşuyor?

Uluslararası açından bakıldığında Moskova’nın mevcut dış politikasını belirleyen başlıca etmenin ABD başta olmak üzere Batı’yla çatışması olduğu söylenebilir. 2014’te Ukrayna kriziyle başlayan bu çatışma, Rusya’nın Suriye’deki askeri müdahalesi ve NATO’nun doğuya doğru genişleme planları gibi sıcak konularla yoğunlaştı. Batı’dan gördüğü baskı bağlamında Rusya, uluslararası denklem ve dengelerde ABD karşısında ağırlığını artırmaya çalışıyor ve bunun için ABD hegemonyasına karşı koyan ikili ve çok taraflı ortaklıkların merkezine konumlanıyor, çeşitli bölgesel ve küresel güçlerle iş birliğine gidiyor. Bu anlamda Rusya’nın doğu cephesindeki ana hedefleri Çin’le ilişkileri pekiştirmek, Güney Asya’da da Hindistan’la ilişkileri geliştirip güçlendirmek olarak sayılabilir. Kurumsal düzeyde ise Moskova, Şangay İşbirliği Örgütü ile BRICS grubunu etkinleştirmeye ve canlandırmaya çalışıyor.

Access the Middle East news and analysis you can trust

Join our community of Middle East readers to experience all of Al-Monitor, including 24/7 news, analyses, memos, reports and newsletters.

Subscribe

Only $100 per year.