رفتن به محتوای اصلی

فتاوی انتقادبرانگیز اخیر رهبر ایران

فتاوی جنجال‌برانگیز اخیر رهبر ایران دارای انگیزه‌ها و پیش‌زمینه‌های سیاسی بوده و از نظر کارشناسان، فاقد ارزش دینی برای شیعیان می‌باشد.
Iran's supreme leader Ayatollah Ali Khamenei leads the morning Eid prayers at the Imam Khomeini grand mosque in central Tehran November 4, 2005. REUTERS/Raheb Homavandi - RTR1A4VI
خواندن در 

انتشار فهرستی از فتاوی از سوی رهبر ایران در یک ماه اخیر، بازتاب وسیعی در رسانه‌ها در پی داشته است. این فتاوی در نگاهی کلی به دو بخش مسائل سیاسی و اجتماعی و امور روزمره زندگی تقسیم می‌شوند. فتاوی دوم شامل مسائل دینی روزمره مؤمنان بوده و بدون داشتن تفاوت محسوسی، در بیشتر موارد، نسخه‌ای کپی‌شده از فتاوی فقیهان دیگر شیعی به شمار می‌روند. اما بخش نخست این فتاوی به جهت در بر داشتن اموری غیر انسانی و ناهماهنگی با مقتضیات عصر، انتقادات گسترده‌ای در درون و بیرون حوزه‌های علمی شیعی پدید آوره است.

چالش‌برانگیزترین این فتاوی، تفکیک امور سیاسی- اجتماعی از امور زندگی روزمره مؤمنان است؛ به این صورت که دیدگاه‌های ولی‌فقیه در بخش نخست تنها مرجع معتبر به شمار رفته و فتاوی دیگر فقیهان شیعه در صورت مخالفت با ولی‌فقیه فاقد اعتبار دانسته شده است. این به این معنا است که دیگر فقیهان شیعه، صلاحیت صدور فتوا درمسائل مربوط به زندگی اجتماعی و سیاسی مؤمنان نداشته و تنها در امور عبادی فردی می‌توانند نظر ارائه دهند. این فتوای آیت‌الله خامنه‌ای در فضای رو به فزونی مخالفت گروهی از فقیهان قم و نجف با دیدگاه‌های رسمی رهبر ایران، به این شکل تفسیر می‌شود که وی در صدد سلب صلاحیت دیگر فقیهان در موارد اختلاف‌برانگیز بوده تا در نتیجه هر گونه تعدد آرای فقهی که از موانع جدی استبداد دینی است، حذف گردد.

Access the Middle East news and analysis you can trust

Join our community of Middle East readers to experience all of Al-Monitor, including 24/7 news, analyses, memos, reports and newsletters.

Subscribe

Only $100 per year.