رفتن به محتوای اصلی

اهداف پارادوکسیکال روحانی در ترمیم کابینه

دلایل بسیاری برای ترمیم کابینه یازدهم توسط رییس جمهور ایران ذکر شده است ولیکن هیچکدام به نظرجدی تر از هدف وی برای مستحکم کردن جایگاه خود و افزایش شانس پیروزی اش در انتخابات ریاست جمهوری سال آینده ندارد.
Iran's President Hassan Rouhani speaks during a news conference in Islamabad, Pakistan, March 26, 2016.  REUTERS/Faisal Mahmood   - RTSCBG7
خواندن در 

بعد از گمانه زنی های مختلف در باره جایگزین های وزای مستعفی دولت روحانی، بالاخره یکشنبه 23 اکتبر 2016، سید رضا صالحی امیری(عضو حزب اعتدال)، مسعود سلطانی فر(عضو حزب اعتماد ملی) و فخرالدین احمدی دانش آشتیانی(عضو حزب مشارکت) در نامه ای با امضای آقای روحانی به ترتیب به عنوان وزیران پیشنهادی فرهنگ و ارشاد اسلامی، ورزش و جوانان و آموزش و پرورش به مجلس شورای اسلامی معرفی شدند. این سه نفر در ابتدای تشکیل کابینه یازدهم نیز به عنوان وزرای پیشنهادی ورزش و جوانان و علوم معرفی شده بودند که نتوانستند رای اعتماد مجلس نهم را کسب کنند.  حسن روحانی، رئیس جمهور ایران از تغییر سه وزیر در کابینه‌اش دفاع کرده و گفت "گاهی به تثبیت مدیر و گاهی به تغییر مدیر نیاز است" و تاکید کرد: "در راه خدمت گاهی نیاز به تثبیت مدیر است و گاهی نیز نیاز به تغییر است". ولی او مهمترین مشکل ایران را "بیکاری جوانان تحصیلکرده به خصوص دختران" خواند در حالیکه وزرای تغییر یافته بیشتر مربوط به فرهنگ و ورزش مربوط می شوند. سوال قابل طرح این است که چرا علی جنتی، محمود گودرزی و علی اصغر فانی تغییر کردند و چرا صالحی امیری، سلطانی  فر و احمدی دانش آشتیانی به جای آنها پیشنهاد شدند؟

افزایش گلایه هنرمندان از عدم گشایش فرهنگی مورد انتظار در دوره روحانی و  مشکلاتی مانند لغو کنسرت‌ها در مشهد، استعفای اجباری مدیر کل ارشاد قم به خاطر برگزاری کنسرت در قم  و تمکین تدریجی علی جنتی به خواسته های محافظه کاران منجر به  رویارویی بی‌سابقه رئیس جمهور با وزیر ارشاد کابینه‌اش شد و حسن روحانی در یک سخنرانی عمومی، او را مستقیم مورد خطاب قرار داد که "وزیر باید تابع قانون باشد و در برابر هیچ فشاری نباید کوتاه بیاید و عقب‌نشینی کند". او بدینوسیله نارضایتی خود را به عملکرد جنتی نشان داد. از سوی دیگر،  آیت الله خامنه ای و برخی مراجع و  روحانیون متنفذ سیاسی شدیدا از وضعیت فرهنگی کشور ابراز نارضایتی می کردند . آیت الله خامنه ای چند ماه قبل در جمع نمایندگان مردم در مجلس دهم، گلایه خود را از روند فرهنگی جامعه چنین ابراز کرد: «احساس وجود یک ولنگاری و بی اهتمامی در دستگاه های فرهنگی اعم از دولتی و غیردولتی؛ چه در تولید کالای فرهنگی مفید و چه در جلوگیری از تولید کالای فرهنگی مضرّ.» علی جنتی در این کشاکش های سیاسی سپر بلا شد. در حالیکه عده ای مانند صادق زیبا کلام بر این باور هستند که علی جنتی به دلیل پایگاه خانوادگی اش بهتر می توانست دولت روحانی را در برابر فشارهای فزاینده اصول گرایان در حوزه فرهنگ مصون نگهدارد. مضافا اینکه اختیار حل مشکلات حوزه فرهنگ در انحصار وزارت ارشاد نیست تا وزیر آن را به تنهایی پاسخگوی مشکلات این حوزه دانست و این مسئله در استعفاء نامه جنتی نیز اشاره گردید.  حسن روحانی نیز خوب واقف است که  در حوزه  سیاست داخلی و فرهنگ، موازنه قوا به نفع او سنگینی نمی کند. از اینرو باید انعطاف پذیری های تاکتیکی در این حوزه از خود نشان دهد و تغییر مهره ها گاهی اوقات راهکار ممکن سیاسی است.

Access the Middle East news and analysis you can trust

Join our community of Middle East readers to experience all of Al-Monitor, including 24/7 news, analyses, memos, reports and newsletters.

Subscribe

Only $100 per year.